Jaargang nr 8 1994
Het jaar begon op 1 maart, dus februari was de laatste maand van het
oude jaar. Daarin werd eerst verandering gebracht met de komst van de
Juliaanse kalender in het jaar 43 voor Christus. Februari betekent
'reinigingsmaand' en vuur reinigt, bant ziekten uit en verjaagt de boze
geesten. De reiniging heeft daarboven ook een gunstige uitwerking op de
vruchtbaarheid van de akkers. Zo redeneerden onze germaanse
voorouders.
Toen in onze streken, in de achtste eeuw, de kerstening op gang begon te
komen, konden de germaanse feesten natuurlijk niet zonder meer even
worden afgeschaft. Ook de feesten werden zeer zorgvu dig gekerstend.
Het grote Jubelfeest werd Kerstmis; het Zomerzonnewendevuur werd Sint
Jansvuur; de voorjaarsvuren werden Paasvuren enz. De gewoonte bij ons
in Limmen e.o. om tegen het einde van het oude (germaanse) jaar het
reinigingsritueel te vieren moest toen ook een kerstening ondergaan en
kreeg St. Matthjs toegewezen. Zo zal het vermoedelijk gegaan zijn.
Met betrekking tot de drang tot reinigen in die voorjaarsmaanden, die bij
onze verre voorouders zo sterk leefde, kan je misschien ook de 'grote
voorjaarsschoonmaak' verklaren. Vroeger kregen alle huisvrouwen de
kriebels als het voorjaar in aantocht was. Het gezinsleven was een aantal
dagen volkomen ontwricht wegens de schoonmaakwoede van 'moeders'.
Maar als dan alles weer aan kant was, keerde er een weldadige vrede in
de woning terug en rook alles weer heerlijk fris.
Als het dan allemaal zo is gegaan, dan kunnen we vaststellen dat wij in
onze jeugd de laatste waren die een eeuwenoud gebruik vierden dat
jammerlijk door een oorlog wreed werd afgebroken en nooit meer in ere is
hersteld.
P.A. van der Steen
Met dank aan Cor van der Steen en Jo Valkering-van der Peet, voor de
aangevertjes.
39