Jaargang nr. 4 1990
te licht voor. Gerst noemde men hier vroeger "garst". Oudere
mensen hebben wij ook nog horen zeggen, "Karsttijd" in plaats
van Kersttijd. Tussen haakjes, gort is gepelde of geglansde
gerst.
Naar die tijd gerekend kon de gerst hier voor zandgrond heel
aardige opbrengsten geven. De opbrengsten konden van jaar
tot jaar wel verschillen van bv. 15 tot 30 mud per bunder
(hl. per ha.; afhankelijk van produkt 70 tot 75 kg.). We
springen nu wel even naar 1860. We moeten hier naar de 19e
eeuw omdat we daarvan exacte cijfers hebben. Dit zijn ook
gemiddelde cijfers, want heel droge zomers vallen buiten de
boot. Dat waren vroeger rampjaren op onze schrale grond. Dat
bleef de mensen ook heel lang bij. Daarom denkt men nu nog
dat vroeger de zomers allemaal lang en heet (heel mooi)
waren. Het was zo'n begrip dat men het ook overdrachtelijk is
gaan gebruiken, men sprak vroeger nooit van een mooie
zomer maar altijd van een droge zomer.
Een oudoom van mij, Wup Groen (1873-1958, Mariaoord),
geboren op de boerderij uit 1639, die stond op de plek waar nu
perceel 88 staat aan de Dusseldorp (de oude steen is daar
weer ingemetseld, zie de foto in boekje 3), heb ik eens het
volgende horen vertellen en dat geeft iets weer van zo'n droge
zomer. Het was de zomer van 188..?, het exacte jaar weet ik
niet, ome Wup zei: "Die zeumer van toen was zo gort en gort
droog, d'r kwam gort-hier-en-gunder (ginder) gien halve zak
gort van de bunder". "We hadden", zo ging hij verder, "die
winter daardoor gewoon minder voor ons eigen. Vader wilde
ook nog wat verkopen, want het was wel duur. Maar ik kreeg
die winter maar ien bord 's middags, dat had ik altijd zo op en
Ma (van Maria, zijn zuster, mijn grootmoeder) die had altijd
lang werk eten, ze zat er gewoon mee te spinken, den zat ik er
wel nei (naar) te gnokken.
37