Arnold van Gemert
Kamertje
Hooi-
Dars
berging
Stal
Voorhuis
muur
Binnen-
woning
Vertrek
aan de
Zomer
woning
De stolpboerderij aan de Breedeweg 72 staat nog steeds op
dezelfde plek. Terwijl de boerderij zelf bewaard is geble
ven, is het van binnen, vooral na de laatste verbouwing
in 2000, radicaal veranderd. De oude indeling is nog wel
in grote lijnen herkenbaar. De plattegrond zal ongeveer
overeengekomen zijn met die van een regelmatige stolp
boerderij als afgebeeld op de bijgevoegde tekening. Als
je voor het huis staat, liep de stal links over bijna de hele
diepte van het huis. Het voorste gedeelte, herkenbaar aan
de grotere ramen, was misschien de zomerwoning. Het
voorhuis, de ruimte aan de voorkant, was, aan de inhoud
van de kasten te zien, ook Zijtjes kamer. In het vertrek aan
de muur rechts daarvan moet gegeten zijn. De binnenwo-
ning is het grote vierkant van de boerderij, waar de haard
was, waar gekookt, gewoond en geslapen werd (in bedste
den voor Zijtje en de vier kinderen De Graaf). Als het vee
in het voorjaar naar buiten kon, werd voor de dagelijkse
behoeften de zomerwoning gebruikt. De bovenkamer en
Of de koeien, kalveren, kalfvaarzen en pinken (in totaal 14
stuks), het paard, twee schapen en vijf varkens in mei wer
kelijk op de ‘koeienstal’ stonden, valt te betwijfelen. Voor
de rest liepen er zes kippen en een haan rond en waren er
diverse soorten werktuigen en wagens aanwezig.
Op de zolder van de stal lagen hooi, turf en pronkbonen en
ook sliep waarschijnlijk hier de meid.
Als derde onderdeel werden het contante geld (18 gulden
en tien stuivers), de schulden aan en van Zijtje (respectie
velijk 488 en 1086 gulden) vermeld.
de zolder waren de voorraadruimtes. De dieren en het
gereedschap in de stal laten het gemengde karakter van
het boerenbedrijf zien: het vee voor melk, boter, kaas en
vlees, de ploeg en het zaad voor de land- en tuinbouw, de
zagen, wiggen en bijlen voor het hout uit de eigen per
celen bosgrond en de sjees voor de sociale contacten en
andere verplichtingen.
Bronnen en literatuur:
Boedelbank van het Meertensinstituut van de KNAW;
hierin zijn gegevens uit meer dan 3.000 boedelinventa
rissen integraal opgenomen;
Regionaal Archief Alkmaar, Notarieel Archief Castri-
cum, notaris Joachim Nuhout van der Veen, inv. 3015
(1799);
Schuurman, A.J., J. de Vries en A.M. van der Woude
(red.), Aards Geluk de Nederlanders en hun spullen van
1550 tot 1850, Amsterdam 1997;
Klep, P.M.M. e.a. (red.), Wonen in het verleden, 17e-20e
eeuw economie, politiek, volkshuisvesting, cultuur en
bibliografie, Amsterdam 1987.
Zo moet ongeveer de plattegrond geweest zijn van de boerderij in 1799.
63
