de route Castricum-Egmond eruit gehaald. Daardoor is
de boerderij Zeeduin ten westen van de doorgaande weg
komen te liggen en is het kadasternummer gewijzigd in
sectie B 698. In 1882 vinden er enkele perceelscorrecties
plaats en worden de percelen ten westen van de Heereweg
overgeheveld naar sectie D; de boerderij krijgt nr. 567.
Hiermee is het raadsel van de wijzigende kadastrale num
mers opgelost.
Aanvankelijk zou de Van Tienhoven Hoeve op 1 augustus
1903 opgeleverd worden, maar wegens een spoorwegsta
king in dat jaar moet later met de bouw worden begon
nen en wordt de oplevering gesteld op 1 september 1903.
Lang heeft Jacob Kuijs niet op de Van Tienhoven Hoeve
gewoond, want in 1906 wordt de boerderij door de familie
Beentjes bewoond.
In 1907 werden op de hoek van de Zeeweg-Van Olden-
barneveldweg de directeurswoning en de tuinbaaswoning
gebouwd. Na opheffing van de agrarische functie heeft
Zeeduin enkele jaren dienst gedaan als bergplaats en als
onderkomen voor het tuinpersoneel van het ziekenhuis.
Omdat de boerderij niet paste tussen de directeurswoning
en de tuinbaaswoning, zou deze al voor 1914 zijn gesloopt.
Besluit
De verdroging als gevolg van de drinkwaterwinning zal
zeker bijgedragen hebben aan de beëindiging van het
agrarische duingebruik. In 1924 kwam het hoofdpomp
station achter Johanna's Hof gereed en in het Bakkumse
en Castricumse duingebied werden kleine pompstations in
gebruik genomen die het grondwater uit de duinen gingen
onttrekken. Door andere waterwin- en zuiveringstechnie
ken, waarbij voorgezuiverd water uit het IJsselmeer wordt
ingelaten, is aan de verdroging van de duinen een einde
gekomen. Maar ook zonder verdroging zouden de agra
rische duinbedrijven door hun kleinschaligheid niet meer
hebben kunnen bestaan.
Sporen uit het landbouwverleden zijn in het Bakkumse
en Castricumse duingebied nauwelijks nog te vinden.
De oplettende duinbezoeker vindt hier en daar nog een
sloot of restanten van wallen. Een groot gedeelte van de
voormalige landbouwgronden is in de jaren dertig van
de vorige eeuw in het kader van werkverschaffing met
bomen beplant. Een gedeelte van het voormalige Castri-
cumse ontginningsgebied is ingericht als infiltratiegebied
voor de drinkwaterwinning. De overgebleven duinakker
tjes kregen de bestemming 'speelveld' en grotere vlakke
terreingedeelten zijn recentelijk omgevormd tot 'natte'
natuur. In het Koningskanaal zijn dammen gelegd om het
water zo lang mogelijk in de duinen vast te houden.
Als onderdeel van het project Schoonwatervallei is de
Diepe Sloot in het najaar van 2012 uitgebaggerd en van
een schone zandbodem voorzien. Het doel hiervan is
dat helder duinwater via deze sloot, een pijpleiding en
een klein aquaduct wordt geleid naar de natuurgebieden
Zeerijdtsdijkje en de Hooge Weide, gelegen in de duin
randpolder aan de oostkant van Bakkum. Voor het overige
hebben mens en natuur de omvangrijke ontginningsacti
viteiten van weleer toegedekt. Het Bakkumse en Castri-
cumse duingebied is nu een onderdeel van het uitgestrekte
Noordhollands Duinreservaat.
Ernst Mooij
Bronnen:
Blom, P., De stolpboerderijen in Castricum en Bakkum
(7e deel), 33e Jaarboek Oud-Castricum (2010);
Instituut voor Nederlandse Geschiedenis (Prins Frede-
rik);
Jelles, ir. J.G.G., Geschiedenis van beheer en gebruik
van het Noordhollands Duinreservaat (1968);
Kistermann, drs. H., Aspekten van de gebruiksgeschie-
denis van het duinterrein Bakkum. Een historische
verkenning ten behoeve van het natuurbeheer (1989)
Archief PWN, Velserbroek;
Ruijter, Q. de, Over duinboerderijen en haar bewoners,
4e Jaarboekje Oud-Castricum (1981);
Zuurbier, S., De geschiedenis van Johanna's Hof, 27e
Jaarboek Oud-Castricum (2004);
Zuurbier, S., Beschikbaar gestelde kadastrale gege
vens en aantekeningen, o.a. uit het Provinciaal archief
Noord-Holland te Haarlem.
De ligging van boerderij Zeeduin op de kadastrale kaart van 1832,
getekend door FJ. Nautz, met daarop de voor 1841 gewijzigde route
van Castricum naar Egmond, waardoor de boerderij aan de westkant
van deze wegverbinding is komen te liggen.
22
