Vechten voor de Paus
Bij de naam zouaven denken velen misschien aan
de voetbalclub uit Grootebroek waarbij Ronald en
Frank de Boer gespeeld hebben. Dat mag zo zijn,
maar er is nog een andere achtergrond. In 1860
werd in Rome een leger opgericht om het grondge
bied van de paus te verdedigen. Uit verscheidene
landen meldden zich duizenden vrijwilligers aan.
Met ruim 3000 man vormden de Nederlanders het
grootste contingent. Het pauselijke leger kreeg de
naam zouaven.
Twee Castricummers: Johannes Visser en Antonius
Res maakten er deel van uit.
zich na een succesvolle expeditie van vrijheidsheld
Garibaldi bij Victor Emmanuel aan. Zo ontstond het
koninkrijk Italië, met Turijn als hoofdstad.
Strijdlied van de Garibaldisten
Wij Garibaldisten, wij helden der Bergen,
Aan het vaandel verknocht.
Nooit laten wij ons straffeloos door huurlingen tergen,
Wier ziel zich aan het pausdom verkocht.
Niets kan ons hart doen breken,
Niets stuit onze tred,
Durft iemand ons te weerstreven,
Dra wordt hij verplet!
Het enthousiasme om de paus
hulp te bieden was in katholieke
kring in Nederland groter dan in
andere landen. Nederlandse vrij
willigers werden actief geworven
door pastoors in dorpen en steden.
Het dagelijks leven was door
drenkt van het primaat van het
geloof. Vooral jongens en mannen
van vrij eenvoudige komaf wilden
zich met hun leven inzetten voor
de paus.
Pastoor Meuwsen
Koninkrijk Italië
In de eerste helft van de 19e eeuw ontstond in Italië
een sterk nationaal bewustzijn, dat leidde tot een stre
ven naar staatkundige eenheid. Dat betekende een
gevaar voor de onafhankelijkheid van de Kerkelijke
Staat, waarvan de paus het hoofd was. Het pauselijk
gebied besloeg globaal het midden van Italië. In 1860
veroverde Victor Emanuel II, koning van Sardinië, een
gedeelte van dit gebied. Sicilië en Zuid-Italië sloten
Voor de toenmalige paus Pius IX bleef alleen Rome met
omgeving over. Om het restant van zijn grondgebied te
verdedigen was een sterk leger nodig. De paus richtte
daarom een oproep aan katholieke jongeren in de hele
wereld om hem te hulp te komen. Onder leiding van een
Franse generaal werd het 'Regiment der Pauselijke Zoua-
ven' opgericht.
Uit verscheidene landen meldden zich duizenden vrij
willigers om tot deze zouaven toe te treden. De naam
was ontleend aan een dappere
inheemse stam in Algiers die zich
aan de Fransen had onderworpen
en waaruit een keurkorps van het
Franse leger was gevormd. Het
tenue van deze stam met blauw
grijze pofbroek en rode buikband
werd ook het uniform van de zou-
aven.
Vitrine in het Zouavenmuseum in Oudenbosch met originele uniformen. De Turks aandoende kledij De t°enmalige pastoOT Meuw-
van de pauselijke zouaven was ontworpen naar het voorbeeld van het Frans legeronderdeel in Algiers, sen zal zich in Castricum met de
waaraan zij tevens hun naam ontleenden. werving van vrijwilligers hebben
14
