len). In het 33e Jaarboek van Oud-Castricum (2010) is de
vooroorlogse ervaring van Piet Stuifbergen opgetekend:
Mijn ome Klaas Stuifbergen had op de oude boerderij
de Papenberg altijd zijn dubbelloops jachtgeweer in het
stookhokkie voor de was. Dan zei ie: jongens vlieg effe
die berg op. Dan klonken er een paar schoten en riep ie,
ik heb er genoeg hoor! Dan kregen we een stuiver. Hij
maakte de konijnen direct schoon
We volgen Eli weer verder. "De noordelijke helling even
wel (die naar 't station is gekeerd) is onderaan geheel ver
scholen in een dichten kring van hooggeboomte en struik
gewas. Wordt het u daar boven te warm of te zonnig, rol
dan of duikel, hol of schuifel, al naar leeftijd en massa,
de helling halverwege af, daar is het lekker koel; het ziet
er rood en wit van nachtegaalskruid en koekoeksbloemen
en het wemelt er van allerlei vogels, die u de ooren doof
zingen
Heimans - ondanks zijn achtergrond als onderwijzer
wederom niet erg nauwgezet in zijn topografie, want het
is een helling op het oosten en niet op het noorden - vertelt
van bomen die onderaan de helling stonden en niet, zoals
nu, tot helemaal bovenaan. De kaart uit circa 1905 laat
een smalle strook zien en de foto's uit die tijd tonen nog
minder: hier en daar een bossage aan de duinvoet
Er zijn niet veel paden op de Papenberg in die tijd, dus
adviseert hij bovenaan te blijven of weer terug af te dalen
langs wat ook nu nog Onderlangs heet en waar aan het
begin de huidige, gelijknamige begraafplaats ligt, die
dateert van na de Tweede Wereldoorlog.
"Zorg maar dat de straatweg naar Beverwijk in zicht blijft,
dan kunt ge niet dwalen. Maar wie 't minder vermoeiend
blieft aan te leggen, moet weer beneden komen en 't pad
verder volgen onder langs den Papenberg. Dat is inder
daad een van de mooiste wegjes, die ge in heel Holland
bewandelen kunt nu hoog dan laag, breed of smal, met de
begroeide duinen voortdurend aan de rechterhand; links,
vlak land of heerlijke boschjes, van elzen, esschen, eiken
en lijsterbes, alles door elkaar en vol met bloemen
"Links aan den zoom van het weiland, waar het afstroo-
mend hemelwater den grond vochtig houdt, bloeit de heele
zomerflora van den vochtigen zandgrond; prachtige wil
geroosjes en fijn getint leverkruid geven er den toon aan."
Dit moet in de buurt zijn van de laatste kleine tuinderij in
dit gebied, sinds de Tweede Wereldoorlog aan de oostzijde
begrensd door een tankmuur van circa 1,80 m hoog. Het
was er veel natter dan nu. Leverkruid is de wat oudere
naam voor het hoogopgaande koninginnekruid. Een ruigte
plant van natte bodem, waar vele vlinders op afkomen.
Een enkel huisje dat hier in het duin stond (en op de kaart,
zie detail) vermeldt hij niet. Het 'boshuisje', zo genoemd
door Trien Winkelman, die er in 1930 werd geboren. Het
is waarschijnlijk eind 19e eeuw gebouwd. Het had een
oude waterput waaruit helder duinwater werd gehaald. De
put is mogelijk nog in het terrein terug te vinden.
De boerderij Papenberg
stond op de tegenwoordige
begraafplaats Onderlangs.
Schilderijtje van het boshuisje van de familie Winkelman aan het Onderlangs.
74
