B
Koninklijk Landgoed Bakkum (deel 1)
Het duingebied, zoals wij dat nu kennen, is het re
sultaat van natuurlijke processen en van de invloed
die de mens er eeuwenlang op heeft gehad. Er werd
gejaagd, geplant, vee geweid en zand afgegraven,
voor zover de duineigenaar dit toestond. Eigena
ren waren veelal adellijke families. Het duingebied
achter Bakkum was zelfs drie generaties lang ko
ninklijk bezit. Vooral in die periode zijn de ingre
pen in het duinmilieu groot geweest.
Koninklijk bezit
Koning Willem I kocht in 1829 het Bakkumse duingebied
uit de nalatenschap van Abraham Barnaart, grootgrond
bezitter. Ook het aan de zuidzijde grenzende terrein van
jhr. Lucas Boreel werd aangekocht. Verschillende namen
verwijzen naar het vroegere koninklijk bezit. Een stuk
duingebied wordt Koningsduin genoemd. De waterloop
langs de Zeeweg, tussen het fietspad en de rijweg, draagt
de naam Koningskanaal. Een noordelijker gelegen stuk
bebost duinterrein heet Koningsbosch, waarnaar de vroe
gere jeugdherberg Koningsbosch werd vernoemd. Een van
de bospaden in het duingebied achter Bakkum draagt de
naam Van Wiedlaan, zo genoemd naar prinses Von Wied
die ook eigenaresse van de Bakkumse duinen is geweest
en een kleindochter was van koning Willem I.
Koning Willem I (1772-1843)
Nadat keizer Napoleon in 1813 bij Leipzig was versla
gen, werd erfprins Willem Frederik gevraagd vanuit
Engeland naar Nederland terug te keren. Op 2 decem
ber van dat jaar werd hij uitgeroepen tot soeverein
vorst: koning Willem I. In 1815 werden de voormalige
Oostenrijkse Nederlanden (het huidige België) met
het grondgebied van de Oude Republiek verenigd om
te dienen als buffer tegen het verslagen Frankrijk. Zo
ontstond het Verenigd Koninkrijk. De combinatie van
industrieland België en handelsland Nederland vond
koning Willem I erg belangrijk. De energieke Willem,
met als bijnaam 'koning-koopman', probeerde in zijn
koninkrijk de economie te stimuleren. Hij liet kanalen
graven en wegen aanleggen en had veel belangstel
ling voor ondernemingen op allerlei gebied, waarmee
ook de werkgelegenheid verbeterd kon worden. Hij
schroomde niet om met eigen financiële middelen aan
projecten deel te nemen. Op het gebied van beheer en
exploitatie van ontginningsprojecten had hij een leer
school doorlopen. Na in 1795 uit Den Haag te zijn ver
trokken, kocht hij in 1797 en
'98 in het westen van Polen
omvangrijke goederen. Hier
werden vele experimenten op
het gebied van ontginning,
kolonisatie en schapenhou
derij ondernomen. Later ver
wierf hij nog bezittingen in Koning Willem I, voorstudie van
Silezië, ook in Polen. Tijdens het portret voor het Amsterdamse
zijn koningschap kocht Wil- stadhuis (1816) van Charles Hodges
lem ook in Nederland gron- (Rijksmuseum). Koning Willem F
den aan. Zelf trad hij ook op geboren in 1772 in Den Haag als
als investeerder, zoals met de prins Willemprederik,_werd na_
aankoop van landgoed Bak-
kum zal blijken.
Ondanks zijn zakelijke en
commerciële activiteiten viel de koning bij de Belgen
niet in de smaak. In 1830 brak er een opstand uit. Wil
lem stuurde er een leger op af, maar dat mocht niet
baten; België werd onafhankelijk. Pas in 1839 erkende
Willem I de Belgische onafhankelijkheid. Een jaar later
deed hij diep teleurgesteld afstand van de troon en ves
tigde hij zich in Berlijn. Hij werd opgevolgd door zijn
oudste zoon koning Willem II.
Grondaankopen
Bij Koninklijk Besluit van 18 augustus 1829 machtigde
koning Willem I de Amsterdamse makelaar Jan Twisk
Cornelisz om op de openbare verkoping van 22 augustus
te Beverwijk duinpercelen te Bakkum aan te kopen van
de erfgenamen van Abraham Barnaart. Laatstgenoemde
werd op 15 augustus 1754 te Haarlem geboren, was woon
achtig in Amsterdam en overleed op 23 mei 1829 te Lisse.
De aankoop betrof de volgende drie duinpercelen:
1. Een huis met stalling, schuur enz., een perceel duinen
en annex wei-, teel-, en bosland genaamd het Zeeveld,
staande en gelegen te Bakkum in de gemeente Castri-
cum, samen groot ruim 490 hectare;
2. Een huis met stalling, schuur enz., een perceel dui
nen en annex wei- en duinland genaamd het Zeeduin,
staande en gelegen in de gemeente Castricum, samen
groot ruim 183 hectare;
3. Een stuk bosland, genaamd Jan Blommenkroft, lig
gende aan de Baccummerweg in de gemeente Castri-
cum, groot bijna 1,5 hectare.
Ook het aan de zuidzijde grenzende bezit van jhr. Lucas
Boreel (1780-1854) werd aangekocht. Hierop stond een
boerenwoning, die nu nog te zien is als Oude Huys op
landgoed Duin en Bosch. Lucas Boreel was houtvester
en lid van de Provinciale Staten van Noord-Holland en
woonde te Beverwijk. Boreel had bij de verkoop van zijn
de Franse tijd in 1813 koning der
Nederlanden (Nederland en Belgie).
25
