Het gezin Jacobi en Duin en Bosch
In 2009 bestond Duin en Bosch, sinds 2004
GGZ Dijk en Duin geheten, 100 jaar. Ter voor
bereiding van verschillende evenementen wer
den werkgroepen samengesteld, waaronder de
'werkgroep historie'. Deze werkgroep bestond
uit enkele personeelsleden en enkele oud-perso
neelsleden.
Een van de intenties van die werkgroep was om in
het jubileumjaar te komen tot restauratie van het
graf van dr. Jacobi, de eerste geneesheer-directeur
van de psychiatrische inrichting Duin en Bosch en
van het graf van zijn jong overleden zoon. Beiden
liggen begraven op de in 1963 gesloten begraaf
plaats van Duin en Bosch. Tot nu toe kenden we
dr. Jacobi slechts van één portretfoto, maar met
medewerking van zijn nazaten kan nu een inkijkje
in zijn gezinsleven worden gegeven.
Jan Willem Jacobi
Nadat hun eerste kind in het eerste levensjaar is overle
den, wordt Jan Willem Jacobi als tweede kind van Hen
drik Jacobi en Christina Louise Wilhelmina Bertelman
op 31 mei 1865 te Haarlem geboren. Na Jan Willem
krijgt het echtpaar Jacobi-Bertelman nog drie doch
ters. Vader Hendrik Jacobi is griffier bij de Staten van
Noord-Holland.
Jan Willem ontwikkelt zich tot een nauwgezet student. Op
20 mei 1892 doet hij artsexamen met praktijk in genees-,
heel- en verloskunde. Hij wordt psychiater en werkt vanaf
11 juli 1892 als assistent-geneesheer bij de zenuwpaviljoens
van het Buitengasthuis te Amsterdam (het latere Wilhel-
mina Gasthuis). Op 29 juli 1893 wordt hij aldaar plaatsver
vangend geneesheer-directeur en in 1904 eerste geneesheer
directeur van het noodgesticht Zwanenburgwal.
Samen met prof. dr. Cornelis Winkler is hij een van
de grondleggers van het krankzinnigengesticht Duin
en Bosch. Met architect F.W.M. Poggenbeek heeft
hij gestalte gegeven aan het paviljoensysteem. In dit
systeem worden afzonderlijke gebouwen toegepast
voor verschillende categorieën patiënten. Jacobi is van
1909 tot zijn overlijden in 1916 de eerste geneesheer
directeur. Eigenlijk was hij dat al tijdens de bouwperi
ode. Met zijn glasplatencamera heeft hij de voortgang
van de bouw fotografisch vastgelegd.
Gerrit Schumm heeft voor het 22e Jaarboekje (1999)
van de Werkgroep Oud-Castricum onder de titel 'Wie
was Dr. J.W. Jacobi' een artikel over hem geschreven.
Echtgenote Marie Albertine
van Leersum
Abraham Albertus Marius van
Leersum treedt in 1851 als vrij
williger in militaire dienst en
vertrekt naar Nederlands-Indië.
Daar leert hij de 16 jaar jongere
Maria Cornelia Koch kennen.
Hij trouwt met haar op 6 mei
1865. Hun eerste kind, Marie
Albertine (Tine), wordt op 16
maart 1867 in Makassar (Zuid-
Celebes) geboren. Na haar wor
den er nog zes kinderen gebo
ren. In 1873 wordt haar vader
op zijn verzoek eervol ontslagen
met de titulaire rang van luite
nant-kolonel. Omstreeks die tijd
komt Tine met twee zussen naar
Nederland. Het is niet bekend
door wie de kinderen in Neder-
Jan Willem Jacobi tweemaal geportret
teerd in begin 1868 en eind 1869.
14
