De voorzijde van de boerderij.
Jan Kops, hoogleraar en landbouwcommissaris, schreef in
1796 in 'De Letterbode' een artikel getiteld 'Berigt we
gens ene schone Bouw-Boerderij, in het midden der Cas-
trikommer Duinen aangelegd'. Citaat: "Behalve de Boer,
genaamd Evert Asjes en zijne Vrouw, die nog jonge kin
deren hebben vinden hier drie knegts, éne meid en twee
jongens, hun werk; en vier melkbeesten leveren voor dit
huisgezin genoegzaam zuivel op.
Dat hij goed 'boerde' blijkt wel uit het feit dat hij in 1812
tot de hoogst aangeslagenen in de directe belastingen be
hoorde. Evert was de overgrootvader van Albert Asjes,
die zijn vader en daarvoor zijn grootvader opvolgde op de
boerderij Albert's hoeve en die hij in 1939 naliet aan de
Hervormde Kerk. De wijk Albert's hoeve is grotendeels
op die grond gebouwd.
Het bedrijf was toen tot ongeveer de helft
verminderd en met de schapenhouderij was
het helemaal afgelopen.
Zoon Dirk Docter werd de nieuwe pachter.
Hoewel er nog vee gehouden werd, moest
het benodigde hooi worden aangevuld van
land in de polder en van hooiveilingen. Na
1900 werd in de duinen geen hooi meer
gewonnen. Op het nog overgebleven wei
land konden een gedeelte van het jaar nog
een tien of twaalf koeien gehouden worden;
de andere graasden in de polder. Toen Dirk
Docter in 1917 de boerderij verliet, had
De Brabantse Landbouw als boerderij af
gedaan. Na een jaar te hebben leeggestaan
werd het huis nog betrokken door Bank
Beentjes, die er een paar koeien hield en wat
aardappelen verbouwde. Tenslotte werd het
bedrijf in 1921 voorgoed opgeheven.
In 1923 werd het woonhuis verbouwd voor
Cees Schoen. In 1934 werden de stallen afgebroken. Het
veranderde woonhuis is daarna ook nog enige tijd als zo
merverblijf gebruikt door prof. dr. A.H. de Hartog, vader
van de schrijver Jan de Hartog. Een gedenksteen in de
voorgevel herinnert nog aan het verblijf van deze bekende
theoloog.
Behalve het woonhuis zijn verder nog als enige overblijf
sels van het bedrijf, de vroegere omheiningen van de uit
gestrekte weilanden te zien. Die bestaan uit opgeworpen
wallen, hier en daar met doornstruiken beplant.
Onder het motto 'Zonder verleden geen heden' heeft het
PWN een wandeling van 8,5 km uitgezet die langs de
voormalige boerderij en landbouwgronden loopt. De start
is vanaf het parkeerterrein aan de Geversweg, maar vanaf
de 'wisselplaats der postwagens' is De Brabantse Land
bouw ook nog steeds te bereiken.
Jan Kops was onder de indruk van De Brabantse Land
bouw, eenzaam gelegen temidden van woeste duingron-
den, want hij eindigde zijn artikel als volgt:
"Ik durf mijne Medeburgers uitnodigen, om deze Boer
derij te gaan bezichtigen. Noorddorp, de wisselplaats der
Postwagens van Haarlem op Alkmaar, ligt één uur van
deze plaats af.
Noorddorp was een buurtschap aan de Rijksstraatweg
in Heemskerk en de wisselplaats van de paarden lag ter
hoogte van de nog bestaande boerderij Halfweg.
Ter wille van de landbouw moesten de konijnen worden
uitgeroeid. Jan Kops gebruikte daarvoor het fraaie woord
'depeupleren', maar bedoelde ongetwijfeld hetzelfde. Ie
dereen die dat wilde, kreeg vanaf 1782 vergunning om
konijnen te vangen.
Toen in 1853 Hendrik Docter als pachtboer De Brabantse
Landbouw betrok, was het bedrijf al enigszins geslonken.
Omstreeks die tijd is de schaapskooi ten noorden van de
boerderij afgebroken. Van het bouwplan werden sommige
akkers niet meer gebruikt en zijn toen bebost. Na 42 jaren
de boerderij bewoond te hebben, overleed Hendrik in 1895.
Niek Kaan
Bronnen:
Schoen, C: De Brabantsche Landbouw, mei 1938;
Kops, J: Bericht ener Bouw-Boerderij, De Letterbode 1796.
Gedenksteen ter herinnering aan het verblijf van prof. De Hartog.
93
