dat zich in zijn collectie vijftien Victoria-beeldjes bevin
den, waarvan er enkele veel op de Victoria van Castricum
lijken. Volgens Emma Durham, van Reading University,
die onderzoek doet naar Romeinse beeldjes, zijn dat de
Victoria van Lydney en die van Corbridge.
In de Zuid-Franse plaats Alès werd op 4 mei 1853 een
Victoria-beeldje zonder sokkel gevonden te midden van
talloze Romeinse munten uit de tweede eeuw n.Chr. La
ter ontdekte men op dezelfde plek, maar veel dieper, de
bijbehorende sokkel. De Villefosse vermeldt ook andere
in Frankrijk gevonden beeldjes, maar niet een met zoveel
allure en zo uitzonderlijk goed bewaard gebleven als die
van Alès.
Ook in Duitsland, in de Romeinse stad Xanten, is een Vic
toria-beeldje gevonden, dat in zeer goede staat verkeert.
Zo klein als het is, neemt het in het Romeinse museum van
Xanten een centrale plaats in. Verder is ook uit de plaats
Lechenich een Victoria-beeldje bekend dat overeenkom
sten vertoont met dat van Castricum. Voor zover nu be
kend geeft de Victoria van Xanten wel het beste voorbeeld
van de oorspronkelijke gedaante van de Victoria van Cas
tricum. De stand en grootte van de vleugels is hetzelfde,
evenals de houding van de rechterarm en de stand van de
voeten op de globe. Wel zijn er ook hier verschillen in
haardracht en kledij. De Victoria van Castricum gaat ver
zorgder gekleed en had voor de landing ook meer snel
heid. Vanwege de gelijkenis met het beeldje in Xanten zou
de Victoria van Castricum als 2e eeuws kunnen worden
gedateerd.
Nederzettingen
in de Oosterbuurt
Met de vondst van het
Victoria-beeldje, is een
belangrijk element toege
voegd aan de rijke archeo
logie van Castricum en in het bijzonder die van de Ooster
buurt. Daar werden bij de opgraving in 1995-1996 bewo-
ningssporen gevonden uit de Romeinse tijd en de vroege
middeleeuwen. Er was een nederzetting uit de periode
van ca. 260-330 n.Chr, die bestond uit ten minste twee
boerderijen met bijgebouwen en een klein grafveld. In een
van de paalkuilen van een boerderij uit 272 n.Chr. werd
een gouden Keltische munt aangetroffen, geslagen rond
50 v.Chr. Dit was vermoedelijk een bouwoffer. Ook vond
men het graf van een vrouw uit de 4e eeuw. Door gebruik
te maken van haar schedel kon een gezichtsreconstructie
worden vervaardigd die de naam 'Hilde' kreeg. Haar ne
derzetting ligt vlak bij het gebied tussen de Uitgeesterweg
en de Heemstederweg, waar later de middeleeuwse kas
teelplaats Cronenburg zou worden ontwikkeld.
Op een stroomrug bevinden zich hier cultuurlagen van
diverse inheemse nederzettingen uit de late ijzertijd, Ro
meinse tijd en vroege middeleeuwen. Een groot deel van
dit gebied, dat vanaf ca. 200 v.Chr. werd bewoond, ver
kreeg op 18 februari 2003 de status van 'eerste provinciaal
archeologisch monument van Nederland'. En daar bleef
het niet bij: in 2010 werd ook de 'Geest van Heemstede'
provinciaal archeologisch monument. Op dit terrein is
direct onder de bouwvoor een middeleeuwse akkerlaag
aangetroffen en op een diepte van 50 cm een cultuurlaag
uit de Romeinse tijd. Het ligt dicht bij de vindplaats van
Victoria, aan de oostkant van de Heemstederweg.
De Victoria van Xanten.
De Victoria van
La Victoire d'Alès. Lechenich.
7
