De Victoria van Castricum
Ze lag bloot aan de oppervlakte. Hij zag meteen dat het
een Romeins bronzen beeldje was. Niet mooi, maar wel
nagenoeg intact. Victoria op de globe. Met een mooi pa
tina, niet te veel gecorrodeerd. Hij ging onmiddellijk naar
huis om het beeldje in gedestilleerd water te leggen. Pino
Goduto uit Heemskerk, zoekt al jarenlang elke zondag
met een metaaldetector naar munten. Steeds op hetzelfde
perceel, een maïsveld in Castricum. Dat is zijn hobby. Hij
is dan buiten, in beweging. Een fijne ontspanning na een
werkweek in zijn kledingzaak. Het was maart 2009 en hij
liep weer op dat perceel waar hij al zo vaak was geweest.
Zijn metaaldetector had een mooi signaal gegeven. Direct
pakte hij zijn schep om te gaan graven. Maar dat was niet
nodig. Pino Goduto: "Ze lag zo bloot voor mijn neus en
was al schoon. Ik was stomverbaasd. Ik kwam er al jaren.
Zelfs een maand daarvoor was ik er nog geweest. En had
niets gevondenAlsof het beeldje daar nu op hem lag te
wachten. Het was 'zijn lot' om het te vinden. Al blijft het
voor hem wel een raadsel waarom het juist toen naar bo
ven was gekomen. Op een paar meter van de vindplaats
vond hij ook nog een Romeinse munt met de beeltenis van
keizer Tetricus (270-273 n.Chr.).
Aanvankelijk wilde hij het beeldje afstaan aan de Werk
groep Oud-Castricum. Enkele jaren eerder had hij ook een
Romeinse munt geschonken, een Sestertius met Faustina,
gemalin van keizer Marcus Aurelius, uit 154 n.Chr. En
een Romeinse fibula, een mantelspeld. Beide op datzelf
de perceel gevonden. Maar een collega vertelde hem dat
bij Oud-Castricum zou zijn ingebroken. Daarom besloot
Goduto het beeldje maar meteen op Marktplaats te koop
te zetten. Achteraf spijt hem dat zeer. Ik weet veel van
Romeinse munten. Ik wist niet dat het beeldje grote histo
rische waarde had. Het geld dat ik er voor ving is allang
De Victoria van Castricum, voorzijde en rechter zijde.
uitgegeven en het beeldje heb ik niet meer. Beeldje weg,
geld weg. Achterafheb ik niets meer.Gelukkig wist de
provincie Noord-Holland echter na enig speurwerk uitein
delijk de hand te leggen op het beeldje, zodat het nu 'vei
lig' is en niet zoek zal raken bij onbekende verzamelaars.
Victoria van Castricum
Het beeldje stelt de godin Victoria voor, de Romeinse
godin van de overwinning. Het is van brons en heeft een
hoogte van 8,5 cm. Haar gezicht is beschadigd, vooral aan
de linkerzijde. Het hoofd is licht naar rechts gedraaid. Het
haar heeft een middenscheiding en is in de nek bij elkaar
gebracht. Aan de rechterzijde heeft het de vorm van een
kroon. Het kledingstuk dat ze draagt is een chiton. Dit ge
plooide gewaad laat de armen bloot. De rechterarm is gebo
gen om iets aan te reiken. Bij de elleboog is hij afgebroken.
Ook de linkerarm, die langs het lichaam rust, is afgebroken,
bij de pols. De voor- en achterzijde van de chiton zijn op
de rechterschouder vastgemaakt met een fibula. De chiton
heeft vele plooien en wordt gesloten met een ceintuur. Het
gewaad bedekt de benen tot aan de enkels. Het linkerbeen
staat iets gebogen naar voren. Die houding past bij de rich
ting van de rechterarm. De linkervoet maakt het meeste
contact met de globe. Onderop de globe bevindt zich een
pin, waarmee het beeldje kon worden vastgezet. Ze is zo
juist van boven neergestreken. Ze heeft immers twee vleu
gels. Beide zijn echter afgebroken, de linker meer dan de
rechter, die uit ongeveer een halve vleugel bestaat. Hier zijn
naast vleugelveren ook staartveren zichtbaar.
De indruk dat zij zojuist op aarde is neergedaald, wordt
versterkt door de stand van de vleugels en de wijze waar
op de rechtervoorvoet de globe raakt. Bovendien wappert
de chiton langs haar benen aan beide zijden sterk naar
buiten, terwijl de plooien daar naar achteren wijzen. Dat
accentueert de afronding van de vlucht. De landingsplaats
is een globe die nog voor ongeveer de helft aanwezig is
en geen egaal oppervlak vertoont. Mogelijk zijn er enkele
hemellichamen op aangebracht, waarmee niet alleen de
keizerlijke heerschappij van de wereld maar zelfs van het
heelal zou worden verbeeld. De ontbrekende rechterhand
reikte een lauwerkrans aan, het symbool van de overwin
ning. Het gezicht is daar naar toe gewend. De linkerhand
zal een palmtak hebben omvat, die recht langs het lichaam
omhoog stak en eveneens de overwinning symboliseerde.
Locatie
Het beeldje is gevonden op een groot perceel waarop maïs
wordt verbouwd. Dit ligt ten zuid-oosten van Castricum,
westelijk van de Heemstederweg en is het tweede perceel
vanaf de spoorwegovergang.
4
