Castricoms bay
Het eerste schip 'Castricum' van de Kamer Amsterdam
van de Verenigde Oostindische Compagnie heeft na
zijn aankomst in Batavia in juni 1639 de naam Castri
cum in twee opzichten een nieuwe plaats gegeven op de
wereldkaart. De grote ontdekkingsreis van het fluitschip
Castricum in 1643 heeft indirect geleid tot de vestiging
van de naam 'Kaap Castricum' in de Koerillen. Tijdens
de eerste etappe van die reis werd een baai aan de zuid
kust van het noordoostelijke schiereiland van Celebes
(nu Sulawesi) 'Castricoms bay' genoemd.
Tocht naar Celebes
Begin februari 1643 waren in Batavia de voorbereidingen
voor een nieuwe expeditie naar het Noorden en Oosten van
Japan gereed. Doel was om het gebied ten noorden van Ja
pan te verkennen, de noordelijke doorvaart naar Amerika te
vinden en definitief een antwoord te geven op de vraag of
de veronderstelde Goud- en Zilvereilanden ten oosten van
Japan werkelijk bestonden. De reis werd ondernomen met
twee schepen, de fluit 'Castricum'en het jacht 'Breskens'.
Commandeur was een man met jarenlange dienst in Oost-
Azië en grote ervaring als schipper: Maerten Gerritsz de
Vries uit Harlingen (1589-1646). Hij was al twintig jaar in
Azië en daar opgeklommen van matroos tot schipper. Over
al in de Aziatische wateren had hij gevaren en bovendien
als landmeter, cartograaf op Taiwan gewerkt.
Door de problemen die met de heersende oostenwinden
werden ondervonden op de reis van 1639 naar de mythi
sche Goud- en Zilvereilanden werd dit keer voor de route
via Ternate gekozen langs de zuid- en oostkust van Cele
bes. Tijdens de hele reis valt op hoe nauwgezet De Vries
de gegeven richtlijnen van zijn opdrachtgevers volgde
en in de praktijk bracht: hij moest alle landen, eilanden,
hoeken, bochten, inwijkingen, baaien, rivieren, droogten,
banken, zanden, reven, klippen en rotsen die hij op zijn
ontdekkingsreis zou tegenkomen, zorgvuldig noteren, op
welke hoogte en breedte ze lagen en hoe men de beste
ankerplaatsen op redes en baaien kon herkennen ("Alle
landen, eylanden, hoecken, bochten, inwycken, baeyen,
rivieren, drooghten, bancken, sanden, reven, clippen et
rotsen, die in dese ontdeckinge bejegenen en passeren
suit, moeten Uedperfect carteren en beschryven ...sorgh-
vuldigh noterende op wat hooghte ofte breedte ...op wat
mercken men de beste anckerplaetsen in reden en baeyen
vindt
Over het eerste deel van de ontdekkingsreis van Batavia
naar Ternate is geen geschreven verslag bewaard. Wel
bewaard zijn de zeekaarten van nog niet goed in kaart
gebrachte gebieden, getekend door de tekenaar die De
Vries juist voor dit doel had meegekregen. In de 'Atlas
van Isaak de Graaf' 1700) van alle vestigingen van de
VOC, gedrukt voor de Heren Zeventien, staat de Nieuwe
kaart van de straat Bonton en de oostkust van Celebes met
haare eilanden etc.... Gedaen 'influytschip Castricum den
6 Maart 1643.Het bijzondere van deze kaart is dat De
Vries aan een baai aan de zuidkust van het noordoostelijke
schiereiland van Celebes de naam 'Castricoms bay' heeft
gegeven. Hier was een geschikte ankerplaats en kon uit
de drie rivieren, die in de baai uitmonden, vers drinkwater
worden ingenomen. Op een inzetkaartje is de baai met de
voor de scheepvaart belangrijke gegevens afgebeeld.
Kaartje Nederlands Indië.
De stippellijn geeft de
route aan van Batavia naar
Ternate. Daar waar de kust
van het eiland Celebes
wordt aangedaan, ligt baai
Castricum.
64
Borneo
<3»
O
C&-'
