De rooms-katholieke raadsleden plei
ten ook voor beperking van het dan
sen. Het wordt een moreel en zedelijk
gevaar geacht dat er iedere zondag
gedanst mag worden. Dansen op en
kele feestdagen is wel voldoende en
om 21.00 uur moet het maar afgelo
pen zijn. Kinderen komen op zondag
avond te laat thuis en er zijn ook nog
na 23.00 uur schreeuwende Heemsker
kers waargenomen. Raadslid Schipper
geeft tegengas en herinnert eraan dat
vroeger niet-Castricummers steeds
werden aangevallen en uitgejouwd.
Lommen zegt alle dansgelegenheden te
hebben bezocht en hij is van mening dat
het er buitengewoon netjes aan toe gaat.
De uitgebreide discussie schiet hem in het
verkeerde keelgat en hij zegt: "De raad
moet maar doen wat hij niet laten kan
dan zal spreker laten wat hij doen kan.
Hij doet geen enkele toezegging,
waarna de fractie het voorstel tenslotte
mopperend intrekt.
Burgerwacht
In november 1918 roept Pieter Jelles Troelstra van de
SDAP op tot revolutie in Nederland. Zijn poging mis
lukt, maar voortaan wordt er rekening gehouden met een
permanente rode dreiging. Tegenstanders richten Burger
wachten op met loyale vrijwilligers, die het wettig gezag
willen steunen. De ook in Castricum opgerichte Burger
wacht staat ter beschikking van de burgemeester, die de
organisatie volledig steunt. In 7 augustus 1920 verschijnt
het volgende berichtje in de plaatselijke krant:
"De oefeningen van de Burgerwacht, die wegens het
aardbeienseizoen eenigen weken onderbroken zijn, wor
den deze week weer aangepakt. Moge de bekende animo
onzer wakkere mannen zich handhaven, om ook ons mooie
dorp de overtuiging levendig te houden, dat de volksmeer
derheid zich niet door een overmoedige en misdadige re
volutionaire minderheid op den kop zal laten zitten.
Extra gemotiveerd is men vast ook door de oprichting in
september van een afdeling van de Communistische par
tij, weliswaar bestaande uit vijf leden, maar toch Het
plaatselijk weekblad wakkert het vuurtje aan: "Het is nu
de taak van onze burgerwacht om door flink en kranig op
te komen bij de oefeningen, te toonen dat voor Russische
toestanden geen plaats is in ons vooruitstrevende dorp.
De gemeenteraad subsidieert de organisatie met enkele
honderden guldens. De raadsleden van de SDAP en van
de AR-CHU ageren er ieder jaar tegen, maar een raads-
meerderheid handhaaft de begrotingspost nog tot 1923.
Crisisjaren
Lommen heeft een groot deel van zijn ambtsperiode
te maken met de gevolgen van de crisis: werkloosheid,
werkverschaffing en steunregelingen. Bij veel onderwer-
56
pen, zoals bij de strijd om de gasfa
briek (14e Jaarboek) speelt armoede
en schaarste een rol. Al vanaf 1929
loopt de omzet van de plaatselijke
veilingen hard achteruit. De tuinders
kunnen nauwelijks hun brood meer
verdienen en zo'n 40 van hen zijn
aangewezen op ondersteuning. De
werkloosheid neemt steeds meer toe
en daarmee ook het aantal door Maat
schappelijke Hulpbetoon bedeelde
gezinnen. De huisartsen signaleren
zelfs ondervoeding bij schoolkinde
ren, waarna er maaltijden op scholen
worden verstrekt. Lommen krijgt van
enkele raadsleden het verwijt dat de
gemeente te weinig voor de tuinders
doet. Dat is in vergelijking met an
dere gemeenten niet het geval, maar
er moet wel voortdurend geschipperd
worden tussen de financiële mogelijk
heden en de wens de grote nood in de
gemeente te lenigen. In het 30e Jaar
boek is op dit onderwerp ingegaan.
NSB in De Rustende Jager
In 1933 wordt de openbare orde bedreigd door een bijeen
komst die NSB'ers uit Haarlem en IJmuiden in De Rus
tende Jager hebben georganiseerd. Grote gebeurtenissen
werpen hun schaduw vooruit. Aanhangers van een afsplit
sing van de SDAP, de Onafhankelijke Socialistische Partij
(OSP) verstoren de bijeenkomst en er ontstaat een vecht
partij. Bij het geweld sneuvelt er een ruit en een paar man
nen worden de zaal uitgewerkt. Lommen neemt de leiding
stevig in handen en regelt een afzetting door de politie om
nieuwe gevechten te voorkomen.
Het dorp is in rep en roer. Actievoerders stellen zich langs
de weg naar Beverwijk op met minder vriendelijke bedoe
lingen. De stenen liggen klaar. De NSB'ers vertrekken
wijselijk in hun auto's en autobussen via Uitgeest, waarna
de gemoederen weer tot bedaren komen. Coba Brandjes
herinnert zich de dreigende situatie en het kordate optre
den van de burgemeester nog goed. Ze heeft met een paar
kinderen onder haar hoede nog een heel eind moeten om
lopen om haar ouderlijk huis te kunnen bereiken.
Burgemeestersbenoemingen
Lommen hecht eraan om boven de partijen te staan en
onafhankelijk te blijven van politieke stromingen. Hij
is daarom een groot voorstander van de benoeming van
burgemeesters door de Kroon, zonder inmenging van de
gemeenteraad. In de jaren 20 gaan er stemmen op voor
medezeggenschap van de gemeenteraad bij burgemees
tersbenoemingen. Er zijn dan zelfs al voorstanders van
een gekozen burgemeester
Burgemeester Lommen werpt zich nadrukkelijk in de
strijd. Hij schrijft een nota aan de gemeenteraad, die hij
in gedrukte vorm onder de Nederlandse gemeenten ver-
Lommen in ambtsuniform met
ambtsketen Op zijn borst prijken de
pauselijke onderscheiding Pro Ecclesia
et Pontifice en een onderscheiding van
het Oostenrijkse Rode Kruis.
