rvenen
Het resultaat van de weerstandmetingen in 1997
geprojecteerd op een luchtfoto.
damenten van twee bouwwerken verborgen liggen. De
restanten die zich aan de rand van de Cronenburgervaart
bevinden, kwamen tijdens de weerstandsmetingen als een
verrassing aan het licht. Daarbij doet zich de vraag voor of
het ene bouwwerk het Huis te Castricum is geweest en het
andere van het latere Cronenburg, maar erg waarschijnlijk
is dit niet.
Beide bouwwerken komen voor op een tekening van Jo
annes Leuperius uit 1687, die waarschijnlijk een kopie
is van een afbeelding van Pieter Bruinsz van omstreeks
1590. Ook is het onwaarschijnlijk dat er sprake is van een
hoofdburcht en een voorburcht. Daarvoor liggen de bouw
werken te ver uit elkaar. Het kleinere bouwwerk lijkt eer
der op een slotkapel die buiten de slotgracht is gelegen,
zoals dat ook bij het voormalige kasteel van Egmond aan
den Hoef het geval is. Op de tekening van Leuperius lijkt
het kasteel de Tachtigjarige Oorlog niet ongeschonden te
hebben doorstaan.
T, huys te Croonenburgh, getekend door Joannes Leuperius
in 1687, waarschijnlijk een kopie van een afbeelding van
Pieter Bruinsz van omstreeks 1590.
zware muren, hooggeplaatste vensters en later ook torens.
Houten kerken zijn niet bewaard gebleven, ongeschonden
Romaanse kerken ook niet. Wel zijn er kerken waarvan
delen van het muurwerk nog bestaan uit oorspronkelijk
tufsteen metselwerk. De oude dorpskerk van Castricum,
gewijd aan Sint-Pancratius, een geliefde heilige in de mid
deleeuwen, is daar een voorbeeld van.
Uit onderzoek is volgens Numan komen vast te staan dat
vele tufstenen kerken staan of stonden in plaatsen waar in
de late middeleeuwen de oudste en voornaamste adellijke
families hun landgoed of hof hadden. Ook de graaf van
Holland heeft bij verschillende van zijn hoven een kerk
gesticht. In Noord-Holland zijn in diverse plaatsen resten
aangetroffen van verdedigbare adellijke woningen uit de
13e/14e eeuw. De kerken staan daar meestal vlakbij. In
Castricum bestond eens het Huis te Castricum, de voor
ganger van het latere Cronenburg. Er bestaan vage aan
wijzingen dat er al in de 11 e/12e eeuw een familie van
aanzien in Castricum woonde. De bouw van een stenen
kerk moet zeer kostbaar zijn geweest. De bevolking van
het kleine plattelandsdorp Castricum zal die kosten niet
De oude Pancratiuskerk
In de 8e eeuw, in de prille dagen
van het christendom in onze stre
ken, zullen de eenvoudige houten
kerkjes zich nog maar nauwelijks
boven de boerenhoeven hebben
verheven. Dit veranderde toen in
de 11e en 12e eeuw tufsteen zijn
intrede deed en men kleine, maar
relatief hoge kerken bouwde met
Reconstructie van de St.-Pancratius-
kapel naar W.J. Reder 1954.
De eerste stenen kerk zou in de 11e
eeuw zijn gebouwd.
