voormalige burgemeestershuis Dorpsstraat 36, om daar
zijn loodgietersbedrijf tot grotere bloei te brengen.
Over de bestemming van het pand, dat in 1930 als num
mer Dorpsstraat 107 kreeg toegekend, verkeren we na
zijn vertrek enkele jaren in onzekerheid. In 1930 zou er
de uit Alkmaar afkomstige Johannes Groenland hebben
gewoond, een colporteur over wie we verder geen gevens
hebben kunnen achterhalen. Vanaf 1936 wordt als bewo
ner genoemd Piet Nagengast, die zich als typograaf in
november van dat jaar in Castricum vestigde. Hij kwam
uit Alkmaar. Zoals we in het voorgaande vaker hebben ge
zien, hing een vestiging in Castricum veelal samen met
een kort daarvoor gesloten huwelijk en dat was ook hier
het geval, want de in Drenthe geboren Nagengast was op
29-jarige leeftijd, in 1936, in het huwelijk getreden met
Catharina Henselmans. Nagengast nam een Castricumse
drukkerij over en werd drukker/uitgever van onder ande
re een plaatselijk weekblad. Zijn verblijf op Dorpsstraat
107 was niet van lange duur, want kort voor de oorlog,
in 1939, verhuisde hij naar Dorpsstraat 88. Hij kwam nu
dicht bij zijn drukkerij te wonen, die was gevestigd aan
nu genoemde Korte Cieweg in een pand dat niet meer be
staat. Tijdens de oorlog ontpopte Nagengast zich als een
principiële persoonlijkheid, die zich niet - als zoveel van
zijn collega-uitgevers - conformeerde aan de wensen van
de bezetter en daar dan ook problemen mee kreeg. Een
stuk Castricumse geschiedenis, dat het waard is in een
apart kader wat nader te worden belicht.
Piet Nagengast, een opmerkelijke inwoner van
Castricum in de periode 1936 tot 1946
Petrus Nagengast werd geboren op 29-10-1907 in
Vries (Dr), woonde in Alkmaar en trouwde met Ca
tharina Henselmans. In 1936 vestigde hij zich als
typograaf in Castricum. Nagengast nam een Cas
tricumse drukkerij over en werd drukker/uitgever
van onder andere 'Het Nieuwsblad voor Castricum,
Bakkum en Omgeving', een voortzetting van de
in 1924 voor het eerst verschenen 'Castricummer
Courant'. Het weekblad van Nagengast kende vier
succesvolle jaargangen.
In 1941, zijn blad was toen bezig aan zijn vijfde
jaargang, liep het mis. Als we kennis nemen van de
inhoud van sommige hoofdartikelen uit die tijd is
gemakkelijk te raden waarom: zijn blad toonde te
weinig begrip voor het gedachtegoed van het natio-
naal-socialisme. Een citaat uit oktober 1941: Er
zijn mensen, die zich nationaal-socialist noemen
en het zijn. Dat moeten zij zelf weten, maar het is
dwaas van hen te menen, dat zij alleen de waarheid
bezitten. Dat hun houding de enig juiste is. Er zijn
voorts ook mensen, vele mensen op dit ogenblik,
die lijnrecht tegenover de levenshouding van dit
nationaal-socialisme staan. Dergelijke mensen zijn
er ook in Duitsland, zoals er in Italië anti-fascisten
zijn. Hoe kan 't anders. Er wordt dan ook niet van
ons gevraagd - er mag niet gevraagd worden, dat
wij nationaal-socialisten zouden zijn. Immers, zo
iets moeten wij zelf weten. Vandaar ook, dat het bij
voorbeeld niet zal gebeuren, dat een Burgemees
ter verplicht wordt lid te zijn van deze beweging.
Het kan van geen enkel ambtenaar, van geen enkele
burger ook, gevraagd worden. Wij zijn en blijven
vrije mensen; wij zijn en blijven vrije Nederlanders
en we kiezen zelf onze weg
Piet Nagengast in
1968.
Het artikel refereerde zelfs aan: Het bekende feit
dat van NSB-ers gezegd wordt dat voor hen de tou
wen klaarliggen en dat de bomen zijn aangewezen
waaraan zij zullen bengelen
Voor die tijd was een dergelijke tekst, mogelijk niet
van de hand van Nagengast zelf, maar uiteraard wel
zijn mening vertolkend, uiterst gewaagd. Het wekt
dan ook geen verbazing dat zijn blad al snel daarna
werd verboden en de vijfde jaargang dus niet kon
worden voltooid. Ook de drukkerij werd ontman
teld. Eén van de zeven kinderen van Nagengast,
een thans in Schoorl woonachtige zoon herinnerde
zich dat zijn vader, die overigens vrijwel nooit over
de oorlog sprak, zich toch eens had laten ontvallen
dat hij na het sluiten van zijn drukkerij in Castricum
nog kans had gezien een aantal drukpersen onder
te brengen in de Willibrordus Stichting te Heiloo,
om vandaar uit illegaal te gaan drukken. Castricum
bleef na het verbod enkele jaren verstoken van een
eigen weekblad, maar in november 1944 verscheen
in Castricum het eerste nummer van het illegale
blad 'Strijd'. In het tot stand komen daarvan heeft
Nagengast waarschijnlijk een belangrijke rol ge
speeld, want direct na de bevrijding verscheen dit
blad bovengronds onder de dubbele naam 'Strijd,
Nieuwsblad voor Castricum' en zien we Piet Na
gengast weer als uitgever en drukker. Kort daarna
kwam de naam 'Strijd' te vervallen en werd het
blad voortgezet als 'Nieuwsblad voor Castricum,
Limmen en Uitgeest'. In september 1946 stopte Na
gengast zijn activiteiten voor dit blad, dat overigens
onder een andere redactie en met een andere uitge
ver bleef voortbestaan. Hij vertrok naar Alkmaar en
stortte zich daar opnieuw in het drukkersvak. Hij
overleed daar in 1969 op 63-jarige leeftijd.
66
