Het gemeentebestuur van Castricum tussen twee fusies:
de fusie met Bakkum in 1812 en de fusie met Limmen en Akersloot in 2002 (le deel)
Inleiding
In het jaar 1812 zijn de gemeenten Bakkum en
Castricum samengevoegd. In 2002 volgt de fusie met
de gemeenten Akersloot en Limmen. In de tussenlig
gende periode van bijna 200 jaar zijn er allerlei ont
wikkelingen geweest in het bestuur van de gemeente
Castricum. Dit artikel neemt u mee vanaf de begin
situatie met een schout, 5 raadsleden en zonder poli
tieke partijen naar de situatie van eind 2001 met een
burgemeester, 19 raadsleden en 6 politieke partijen.
Het artikel verschijnt in meerdere delen; dit eerste
deel behandelt de periode 1812 tot 1919, het jaar dat
de nieuwe Kieswet in werking treedt. De overige de
len verschijnen in de hierna volgende jaarboeken.
natie opgemaakt; daarop volgen de benoemingen door
de ambachtsheer voor de periode van één jaar en wel van
Pasen tot Pasen. De ambachtsheer had een zekere regeer
macht over een banne of dorp. Deze macht of heerlijke
rechten waren door aankoop verworven en gingen door
vererving over op volgende generaties. Zo'n banne of
dorp werd een (ambachts)heerlijkheid genoemd.
Bakkum en Castricum zijn twee afzonderlijke dorpen met
elk een eigen bestuur. De grens tussen beide dorpen ligt
ter hoogte van de huidige Zeeweg en de Schulpvaart naar
Limmen. Door de aankoop in 1749 van de ambachtsheer
lijkheid Bakkum door Nicolaas Geelvinck, de ambachts
heer van Castricum, hebben beide dorpen dezelfde am
bachtsheer, die vervolgens ook in beide dorpen dezelfde
schout heeft aangesteld: tot 1778 Leonard Tempelaar en
daarna mr. Joachim Nuhout van der Veen.
I ImLt.xuhout
De geschiedenis van het gemeentebestuur wordt behan
deld in een aantal afgebakende perioden: de voorgeschie
denis tot 1812, de periode van 5 raadszetels tot het in wer
king treden van het Reglement op het Bestuur ten Platten
lande in 1825, de periode van 6 raadszetels tot in 1851 de
nieuwe Gemeentewet van Thorbecke van kracht wordt en
vervolgens de periode van 7 raadszetels die bijna 70 jaar
duurt tot de nieuwe Kieswet van 1919. Door deze wet ver
andert er veel: iedere volwassen burger moet elke vier jaar
stemmen voor een nieuwe gemeenteraad; de
verkiezingen zijn gekoppeld aan kieslijsten
en politieke partijen.
Van elke periode worden in dit artikel de na
men en de zittingsperiode van de raadsleden
vermeld en de namen van de raadsleden die
tot wethouder zijn benoemd. Van de in die
periode functionerende burgemeesters) en
de belangrijkste ontwikkelingen in het dorp
wordt een korte beschrijving gegeven. Het
artikel wordt afgesloten met een alfabeti
sche lijst van alle leden van de gemeente
raad in de periode 1812-1919 met een korte
persoonsbeschrijving.
Voorgeschiedenis tot 1812
Het dorpsbestuur in de 18e eeuw wordt ge
vormd door een schout met vijf schepenen.
Voor de verkiezing van het dorpsbestuur
wordt ieder jaar door de schout een nomi-
Joachim Nuhout van der Veen, tot 1812
schout van Bakkum en Castricum.
In 1787 bestaat het dorpsbestuur van Castricum uit de
schout mr. Joachim Nuhout van der Veen en de schepenen:
Jacob Drost, Pieter Duijneveld, Cornelis Stet, Cornelis
van den Dam en Jan Brakenhoff.
In datzelfde jaar bestaat het dorpsbestuur van Bakkum uit
diezelfde schout en de schepenen: Jan Twisk, Gerrit Kuijs,
Klaas Duijn, Jan van Bruijnswaard en Simon Duinmaijer.
De stichting van de Bataafse Republiek in 1795 brengt
een radicale ommekeer in
het staatsbestel, gebaseerd op
de beginselen van de Franse
Revolutie: vrijheid, gelijkheid
en broederschap. Regenten
worden afgezet en vervangen
door representanten van de bur
gerij. Schout en schepenen van
Castricum roepen op 9 februari
1795 alle stemgerechtigde bur
gers van Castricum bijeen in
de kerk om een nieuw dorpsbe
stuur samen te stellen. Voor het
eerst in de geschiedenis wor
den verkiezingen gehouden.
In totaal 110 mannen van 20
jaar of ouder zijn aanwezig en
reageren enthousiast op de re
devoering van de Castricumse
schout Joachim Nuhout van
der Veen: Ziet daar dan einde
lijk de zon der vrijheid met een
schitterende glans doorbroken
en het Neerlands volk uyt den
afgrond geredDeze woor
den uit de redevoering van de
schout staan op de sokkel van
3
vak I»:h VEêk.
