De oude toren van Castricum
Ik heb U lief, o oude Grijze,
Die steeds uw bont\'erweerden kop
Steekt over gansch ons dorpje henen
Naar boven, fier ten hemel op.
Die hier, gesteld tot onze schutse,
Sinds eeuwen trouw aan ons verpand.
Die wachter waart bij dag en duister,
Van Castra in het Ken 'merland.
Die heel een rij van voorgeslachten
Zaagt komen en weer zaagt vergaan.
Die wat ter wereld kwam te vallen,
Trots storm en onweer pal bleef staan.
Die na het wreede spel der Noren,
Spanjool en Franschman dulden moest,
Moest zien en Adelbarts Abclije
En Castra 's Huis door vuur verwoest.
Die ons als kind zaagt dart'len, stoeien,
In 't groenend hofke aan uw voet.
En eens met doffe weemoedsklanken
Ons op den weg naar 't graf begroet.
O, oude Grijze, kondt ge spreken
In taal door iedereen verstaan
Luid zou uw machtig lied weerklinken,
Uw lied van komen en vergaan.
Luid zou het schallen in het ronde:
"Des menschen rijkdom is de tijd!
Benut dien, eer uw dag gaat enden.
Wat buiten ligt, is ijdelheid!"
O vriend van grooten en van kleenen,
O beeld van kracht uit ver verleen.
Weersta nog lang 't geknaag der tijden.
Wijsons uw spits ten hemel heen.
Gedicht geschreven door meester Dekker
Bijzonder onderwijs
Meester Dirk Dekker zal tijdens zijn loopbaan zeker
te maken hebben gehad met veranderingen en ver
nieuwingen van het onderwijs, maar tucht en orde in
de klas waren voor hem een absolute voorwaarde om
op wat voor manier dan ook les te kunnen geven.
De richtingenstrijd die er in het land werd gevoerd, ging
ook niet aan Castricum voorbij. In de grondwet van
1848 was de vrijheid van onderwijs verankerd, maar de
bijzondere scholen kregen geen subsidie. Het tijdperk
tussen 1850 en 1917 werd in ons land aangeduid als de
periode van 'de schoolstrijd'. In de Lager-onderwijswet
van 1920 werd uiteindelijk de financiële gelijkstelling
van het openbaar en bijzonder onderwijs geregeld.
Een kijkje in de Schoolstraat vanaf de Breedeweg.
Links staat het witte huisje van de familie Dekker dat
na 1945 gesloopt is.
In het overwegend katholieke Castricum waren er nogal eens proble
men geweest rond het geloof bij de benoeming van personeel. Aan
het begin van de twintigste eeuw schreef een groot aantal ouders
een brief aan de gemeenteraad, waarin werd gepleit de aanvangstijd
van de school op negen uur te stellen, opdat de kinderen voor het
begin van de school eerst de kerk zouden kunnen bezoeken. Vanuit
het bisdom werd steeds meer druk uitgeoefend op de plannen voor
bijzonder onderwijs en het aanpassen van regels om kerkbezoek en
catechese op school mogelijk te maken. Hoewel het onderwijsteam
sinds de indiensttreding van meester Ludewig katholiek was en de
dorpsschool praktisch een katholieke school, werden door het R.-K.
Kerkbestuur van Castricum voortvarend plannen gemaakt om tot
stichting van een eigen school over te gaan: een afscheiding die
zich steeds meer had gemanifesteerd in de hele dorpsgemeenschap,
doordrong in het verenigingsleven en zelfs een rol speelde bij de
keuze van de bakker en de melkboer.
Nog voor de afkondiging van de financiële gelijkstelling van het
openbaar en bijzonder onderwijs kwam in 1919 de r.-k. meisjes
school gereed en kort daarna de r.-k. jongensschool. Op de open
bare school vond leegloop plaats. Ook leerkrachten vroegen bij het
gemeentebestuur ontslag om bij het kerkbestuur in dienst te treden,
maar meester Dekker bleef zijn oude school trouw.
Met pensioen
Op vijfenzestigjarige leeftijd, in de zomer van 1921, kwam er een
einde aan zijn loopbaan als onderwijzer in zijn geboorteplaats. De
wens, die hij uitte in de brief van 21 april 1880 aan het bestuur van
de gemeente Castricum 'om lange tijd aan deze school werkzaam te
zijn', was in vervulling gegaan. Per 1 augustus 1921 werd hij eervol
uit zijn functie ontslagen.
Burgemeester Lommen las in de raadsvergadering het verzoek om
ontslag voor en wees erop dat achter enkele regels een hele levens
geschiedenis schuil ging en dat Dirk Dekker zijn beste krachten had
gewijd aan het onderwijs en de gemeente. Het ontslag werd hem op
de meest eervolle wijze gegeven, met bijzondere dank voor de vele
bewezen diensten en met een enveloppe met inhoud.
Slechts één jaar heeft meester Dekker kunnen genieten van zijn pen
sionering. Vrijdag 4 augustus 1922 overleed hij en natuurlijk werd
hij in zijn geliefde Castricum begraven.
De betekenis van Dirk Dekker voor het onderwijs was voor de
gemeenteraad aanleiding hem postuum te eren, door zijn naam te
verbinden aan een straat, dichtbij de plaats waar hij zo lang had
gewoond en gewerkt.
Het schoolgebouw werd in 1934 gesloopt. Bij het dit jaar uitge-
62
