Voorwoord
Voor de Stichting Werkgroep Oud-Castricum was vooral het begin
van het jaar 2003 heel bewogen. In januari kwam de verwachte aan
kondiging van het aftreden van Simon Zuurbier als voorzitter van de
Werkgroep, een functie die hij sedert 1991 op een heel eigen, rusti
ge wijze had vervuld met veel kennis van zaken. Hij was in de be
ginperiode bestuurslid en penningmeester en heeft veel diepgaand
onderzoek gedaan zowel op genealogisch- als op historisch gebied,
waardoor hij een nauwelijks te evenaren kennis van Castricum en
omgeving heeft verkregen. Ook naar buiten toe was hij het gezicht
van de Werkgroep, die hij op vele plaatsen vertegenwoordigde.
Gelukkig blijft hij na zijn terugtreden als voorzitter actief aan de
Werkgroep verbonden. In april ontving hij voor dit werk en andere
activiteiten voor de Stichting Werkgroep Oud-Castricum de
Koninklijke onderscheiding Lid in de orde van Oranje Nassau; de
onderscheiding werd hem door de burgemeester van Casticum A.
Emmens-Knol op 29 april 2003 in het gemeentehuis opgespeld.
In mei kon in de jaarvergadering van de werkgroep de nieuwe voor
zitter gekozen worden en droeg Simon Zuurbier het voorzitterschap
over aan Piet Blom, zelf enige jaren actief in de werkgroep en voor
al geïnteresseerd in de genealogie, de dorpshistorie en de Noord-
Hollandse stolpboerderij. Hij bedankte op de jaarvergadering Simon
Zuurbier voor zijn geweldige inzet voor de Werkgroep.
Op 11 juni kwam het bericht van het overlijden van ons lid Frans
Baars, een enthousiaste man van het eerste uur, die al vanaf 1970
nauw betrokken was bij de Werkgroep. Frans was een markante man,
actief op vele gebieden, geïnteresseerd in de archeologie en een zeer
gewaardeerd redactielid van het jaarboekje. Hij heeft niet alleen erg
veel voor de Werkgroep betekend, maar ook voor velen van ons per
soonlijk.
Door de provincie Noord-Holland is in februari van dit jaar het ge
bied van 28 hectare weiland met de restanten van het voormalige kas
teel Kronenburg op de provinciale monumentenlijst geplaatst. Het is
daarmee het eerste archeologische monument van Nederland. Mede
door de inzet van Hans van Weenen is nu dit belangrijke archeolo
gisch bodemarchief veilig gesteld.
Het Historisch Informatie Centrum (HIC) in 'De Duynkant' aan de
Geversweg mocht een behoorlijk aantal bezoekers ontvangen bij de
openstelling op elke eerste zaterdag van de maand. Inmiddels is af
gesproken om in plaats van zaterdag op zondag open te zijn om zo
doende een nog groter aantal bezoekers te kunnen ontvangen.
Het verder uitvoeren van de gewenste digitalisering van foto's, dia's,
ansichtkaarten en andere gegevens ten behoeve van het historisch ar
chief wordt door inspanning van enkelen voortgezet, zodat in de toe
komst op moderne wijze nog meer informatie kan worden verstrekt.
Het project Educatie, waarvoor de Werkgroep in overleg met de on
derwijssector lessen opzet over de historie van de woonplaats van de
leerlingen, is gestart. De lessen worden gegeven in het Informatie
Centrum en hierbij is voor presentatie van het materiaal uit de com
puterbestanden goede apparatuur nodig. Voor dit doel wordt de rui
me donatie bestemd ter grootte van 5.000 euro van de firma Biesterbos
Planontwikkeling ter gelegenheid van de opening van woongebouw
'De Brink'. Wij zijn de firma Biesterbos hiervoor zeer erkentelijk.
De opgraving aan 'de Krocht' te Limmen kreeg terecht veel aandacht
en publiciteit. Aan dat onderzoek hebben ook enkele leden van de
Werkgroep, afdeling Archeologie, deelgenomen. Ter plekke werden
veel sporen van woon-stalhuizen aangetroffen, aardewerkscherven
uit de vroege Middeleeuwen en ook een skeletdeel van een ca. 40-
jarige vrouw kon worden blootgelegd. In de eerste helft van het vol
gend jaar wordt het onderzoek op een naastliggend weiland voort
gezet.
Door de afdeling Archeologie werd in samenwerking met het PWN
een aanzet gegeven tot oriënterend grondonderzoek in enkele delen
van het duingebied naar overblijfselen uit de periode van de Slag bij
Castricum in 1799. De ervaringen zullen aan het eind van het jaar
met het PWN worden geëvalueerd.
De inhoud van dit 26e jaarboekje staat, mede door het uitroepen van
het jaar 2003 tot 'het jaar van de boerderij', voor een deel in het te
ken van de agrarische activiteiten in Castricum en Bakkum.
Het eerste artikel begint met een stukje geschiedenis van agrarisch
Castricum en de ontwikkeling van de Noord-Hollandse stolpboer
derij met een korte schets van de volledige en onvolledige stolp.
Daarna volgt de beschrijving van een zevental nog bestaande boer
derijen uit een totaal van 44. Er is een willekeurige keuze gemaakt
en het betreft vier boerderijen in Castricum en een drietal in Bakkum,
die met eigenaren en bewoners beschreven zijn. Hiervoor is vooral
onderzoek gedaan in het gemeentearchief en bij het Kadaster te
Alkmaar en werd informatie ingewonnen bij de huidige bewoners.
Bij het opzetten van deze beschrijvingen werden ook twee bewoners
geïnterviewd waarvan een verslag is opgenomen. Het is overigens
de bedoeling dat in de komende jaarboekjes de beschrijving van de
(stolp)boerderijen zal worden vervolgd.
In een tweede artikel treft u de beschrijving aan over de enige klok
uit de toren van de oude Pancratiuskerk die in de Tweede Wereldoorlog
gespaard bleef van omsmelten. De inmiddels overleden Frans Baars
is de schrijver van dit stuk; het is helaas zijn laatste bijdrage aan onze
jaarboekjes.
De Castricumse toneelverenigingen komen aan bod als Hans Boot
de drie verenigingen beschrijft die Castricum kent en die tezamen
een lange geschiedenis hebben. 'Pankie' is de 64-jarige toneelver
eniging St.-Pancratius, daarnaast kennen we Forento die 40 jaar be
staat en de vereniging Expressie, de jongste van de drie. Zij zorgen
al vele jaren voor een rijk toneelleven in onze woonplaats.
In een volgend artikel treft u de geschiedenis aan van de Dorpsstraat
en zijn bewoners. Het is het westelijke deel van de spoorwegover
gang tot de Burg. Mooijstraat dat in dit jaarboekje is opgenomen.
Wim Hespe deed hiertoe veel onderzoek in het archief van de ge
meente en bij het Kadaster te Alkmaar. Waardevolle gegevens over
eigenaren en bewoners werden mede verzameld door Lien Steeman-
Borst, die hem bij de gehele opzet met haar grote detailkennis heeft
bijgestaan.
Niek Kaan heeft deze keer vastgelegd wie jonkheer Frits Gevers was,
die vanaf 1928 tot kort voor zijn dood in het voormalig jachthuis van
zijn familie bij 'Kijk Uit' heeft gewoond.
Ook is in dit jaarboekje een artikel opgenomen van de hand van Tonny
Sminia en Simon Zuurbier over de geschiedenis en stamboom van
de Castricumse familie Zonneveld, een vierde, afsluitend deel. Deze
zeer grote familie stamt af van Engel Laurenszoon Zonneveld, die
omstreeks 1675 werd geboren en als veehouder in Heemskerk aan
de Kerkbuurt woonde. Met de beschrijving van de geschiedenis en
stamboom van deze familie werd in het 20e jaarboekje (1997) be
gonnen.
2
