De Castricumse familie...Breetveld
Al sinds 1981 is het de gewoonte om in het jaarboekje de geschie
denis en de stamboom van een Castricumse familie op te nemen.
Inmiddels zijn reeds vele bekende Castricumse families uitvoerig be
handeld. Verreweg de allergrootste familie is de familie Zonneveld,
die over meerdere jaarboekjes moet worden verdeeld. Ook in het af
gelopen jaar is hiervan een gedeelte gepubliceerd. Het allerlaatste
gedeelte moet nog volgen. Voor de afwisseling wordt nu dit jaar aan
dacht besteed aan de Castricumse familie Breetveld.
Vele varianten van de naam Breetveld
In vroeger eeuwen was de schrijfwijze van de naam van onderge
schikte betekenis. De naam werd opgeschreven in doopboeken, trouw
registers, notariële akten etc. op een manier zoals die op dat moment
werd verstaan of zoals men die meende te moeten opschrijven.
Daardoor kan het voorkomen dat binnen één familie zich verschil
lende schrijfwijzen kunnen ontwikkelen. De naam Breetveld leent
zich uitstekend voor allerlei varianten zonder dat er in de uitspraak
een verschil is te beluisteren: het woord Breed of Breet en veld. velt
of veldt en dat in alle mogelijke combinaties. Deze naamvorm komt
vooral in Noord- en Zuid-Holland voor, verreweg de meeste keren
in de provincie Zuid-Holland. Bij de volkstelling van 1947 komen
er in beide provincies in totaal 1155 personen voor met deze naam
vorm en wel opgesplitst in Breetveld 121 xBreetvelt (34x),
Breedveld (953x), Breedveldt (lx), Breedvelt (46x).
Ook zijn er vele enigszins gelijkende namen in omloop: bij dezelfde
volkstelling van 1947 komen we in Noord- en Zuid-Holland tegen:
Bredeveld (20x). Breedeveld (83x). Breedevelt 13x), Breederveld
lOOx),Breedervelt (lx).Brederveld(49x). Breeveld(48x), Bretveld
(6x) en Bretvelt (3x).
Als we ons beperken tot de schrijfwijze Breetveld. zoals die voor de
Castricumse familie geldt, dan woonden er slechts 29 personen in
1947 met deze naam in de provincie Noord-Holland, waarvan er in
Castricum 16. in Amsterdam en Velsen elk 3 en de overige 7 perso
nen verdeeld over vijf gemeenten.
Veldnaam als familienaam
Vele familienamen zijn ontleend aan veldnamen, terwijl er per ge
meente vele honderden veldnamen in omloop waren vooral in de tijd
dat percelen nog niet met een eigen kadasternummer konden worden
aangeduid. In de dorpsgemeenschap werden de verschillende wei
landen naar hun veldnaam genoemd, namen die dan vaak ook in
middels al vele eeuwen oud zijn en terug kunnen gaan tot in de
Middeleeuwen. Ook bijvoorbeeld de Castricummerpolder kende voor
de vele weilanden verschillende veldnamen (zie daarvoor het 9e jaar
boekje). Niet zelden krijgt een weiland een veldnaam naar de vorm
van het stuk land. In Castricum komen dergelijke namen ook meer
malen voor: het Korte Land, de Breedeweg. de Zeil ven naar de vorm
van een zeil), de Lange, de Kromme en de Korte Akkers, de
Smalpolder. het Breeveld. het Lange Stuk. het Korte Stuk. de Lange
Weid. het Driehoekje. Zo zal de naam Breetveld in allerlei schrijf-
varianten op meerdere plaatsen in Nederland aanvankelijk als veld
naam en later ook als familienaam in gebruik zijn gekomen zonder
dat er van enige familierelatie sprake was.
De verschillende families Breetveld in Nederland
De naam Breetvelt wordt in de 16e eeuw al in Den Haag en Leiden
aangetroffen. In 1512 woonde in Den Haag in de 'Spoystraet een
Pieter Jacopszoon van Breetvelt'.
In genealogische bronnen is uitvoerig gepubliceerd over het Hollandse
protestantse geslacht Breedveld dat in vroeger tijd als Breetvelt werd
gespeld en dat teruggaat tot 1544 in het ambacht Zevenhuizen in
Schieland (Zuid-Holland). Dit geslacht heeft zijn naam ontleend aan
het land Breetvelt gelegen aan de Rotte ten zuiden van Zevenhuizen.
Het had al in de zestiende eeuw in Zevenhuizen en Bleiswijk vele
morgen land en telde toen al onder zijn leden een schout en een mo-
lenmeester. Uit deze familie is ook afkomstig de in Castricum zo be
kende Jaap Breetvelt (2 x t), die als geneesheer was verbonden aan
Duin en Bosch en in februari 2001 is overleden. Alle mensen die nu
in Nederland wonen met dezelfde schrijfwijze van de naam (2 x t)
zijn aan elkaar verwant en zijn afstammelingen van het echtpaar
Abraham Breetvelt en Ingetje de Bruijn, die in 1812 in Delft trouw
den en aldaar gingen wonen.
De Castricumse familie heeft de schrijfwijze Breetveld (t en d) en
heeft haar bakermat in onze regio.
Wimmenum
De oudere generaties van de Castricumse familie Breetveld wonen
in het naburige Wimmenum. Dit gehucht ligt even ten noorden van
het dorp Egmond aan den Hoef en was vroeger een zelfstandige ge
meente. De voormalige 'schoutswoning' is het nu nog bestaande land
huis Schuilenburg gelegen aan de oostzijde van de Herenweg op weg
naar 't Woud (gem. Bergen). In het jaar 1857 hield de gemeente
Wimmenum op te bestaan en is gevoegd bij de gemeente Egmond-
Binnen. In 1811 had de gemeente Wimmenum 68 inwoners; toen
was de familie Breetveld daar al niet meer woonachtig.
De eerste zich Breetveld noemende persoon in Wimmenum is Comelis
Corneliszoon Breetveld; hij is schepen in het gemeentebestuur van
Wimmenum en tevens armenvoogd. In de schepenregisters van 1691-
1693 staat vermeld dat hij van Castricum afkomstig is. Hier had hij
ook een broer Jan wonen. Comelis is veehouder en heeft verschil
lende stukken weiland in zijn bezit, die zijn gelegen in de
Egmondermeer. Wimmenum en Egmond aan den Hoef. Na zijn over
lijden wordt in 1713 een notariële akte opgemaakt, waarin zijn bezit
tingen en de verdeling hiervan over zijn kinderen Cornelis. Simon.
Maartje en Trijntje wordt beschreven. Over deze periode bestaan geen
doop-, trouw- of begraafboeken, zodat het uiterst moeilijk is om een
volledig beeld van de familie Breetveld te schetsen. De gegevens
moesten voornamelijk worden ontleend aan notariële registers en
transportregisters van Wimmenum en onrliggenden gemeenten.
Breetveld of Capteijn
Een bijzondere complicatie deed zich voor toen de kinderen soms of
uitsluitend de achternaam Kapteijn (Capteyn) zijn gaan gebruiken in
plaats van Breetveld. Dit zal mogelijk te maken hebben gehad met
het feit dat zij in het dorp zo werden genoemd, omdat hun grootva
der Hilbrand Sijmonsz in Wimmenum onder andere de functie van
kapitein van de weerbare mannen bekleedde.
68
