Geestmerambacht en op rechts door het kanaal Omval-Kolhorn. Een frontale aanval mislukt en ook een omtrekkende beweging van Coote via het Niedorper Verlaat heeft geen resultaat. Als Daendels op de hoogte wordt gebracht van de geallieerde successen in Warmenhuizen en Schoorldam besluit hij de tweede Bataafse divisie te hulp te snel len. De verzwakte Bataafse verdediging kan zodoende een Engelse frontaanval niet stoppen en de Bataven worden over de Langedijk teruggedreven richting Alkmaar. Inmiddels is het Anglo-Russische fiasco op rechts compleet en krijgt Pulteney opdracht zijn opmars te staken en zich ook terug te trekken in het Zijper bruggenhoofd. Ook Abercromby, die na een lange mars over zeer slechte wegen inmid dels Hoorn heeft bezet, werd gesommeerd terug te keren. Tijdens de grootste veldslag uit de campagne verliezen de Russen 3067 man, waarvan 1300 krijgsgevangenen, de rest gewond, ge sneuveld of vermist. De Engelsen verliezen 1414 man. De Franse verliezen bedragen slechts 815 man en die van de Bataven 2591 waar van 1052 krijgsgevangen. Ter vergelijking: in Normandië juni 1944 bedragen de verliezen aan weerszijden 10.000 man. Maar daar vochten miljoenenlegers met veel geavanceerder wapens. 26 septembernieuwe Russische versterkingen arriveren. Ook de Fransen versterken zich geducht. Brune. tactisch maar ook strate gisch heel bekwaam, weet als geen ander dat de weg naar Den Haag via Beverwijk voert en dat in die buurt de beslissende klap moet val len. De Fransen zullen de Republiek tegen iedere prijs verdedigen en van een opstand is geen sprake. Sterker, Bataafse regimenten wor den versterkt door vrijkorpsen uit het oosten des lands. Een grote te leurstelling voor erfprins Willem Frederik die op 7 september van uit Duitsland in Noord-Holland is gearriveerd. 2 oktoberde tweede slag rond Bergen ook wel de 'Duinenslag' ge noemd. York valt opnieuw aan, frontaal maar langs een veel smal ler front in het gebied tussen Koedijk en de Noordzeekust. De Russen rukken weer op naar Bergen maar worden nu op rechts in de duinen gesteund door een Engelse colonne onder Abercromby èn een Engelse colonne op links. Het gelukt de Engelsen door te breken in de dui nen ten westen van Bergen en zo Egmond aan Zee te bereiken. Brune, bevreesd dat zijn troepen in Koedijk en Bergen zullen worden om singeld, kolt zijn front in en ontruimt Noord-Kennemerland. De nieu we linie loopt van Wijk aan Zee via Heemskerk en Uitgeest van de Noordzee tot het Alkmaardermeer. Een aantal voorposten in het voor terrein bij Limmen en Bakkum worden bezet gehouden. Daendels trekt zich terug in de polders oostelijk van Alkmaar teneinde Amsterdam vanuit het noorden te dekken. Ook worden grote gebie den onder water gezet. De geallieerden bezetten Alkmaar, Bergen, Heiloo en de Egmonden. De 'Duinenslag' wordt gevierd als een grote overwinning. De erf prins trekt het 'bevrijde' Alkmaar binnen, met een groot vertrouwen in de goede afloop van de expeditie. De slag bij Castricum Op zondag 6 oktober gaat de erfprins in Alkmaar ter kerke. Hij gaat vroeg omdat de opperbevelhebber York op een later tijdstip een Engelse dienst wil bijwonen. De zondagsrust wordt echter wreed ver stoord. In het zuiden bulderen de kanonnen. Bij Castricum wordt zwaar gevochten. Waarschijnlijk is de slag op 6 oktober door beide partijen niet ge pland. York's plan is om de beslissende slag op zijn vroegst op 7 ok tober uit te vechten. Om de juiste uitgangsposities te verkrijgen valt hij op 6 oktober Gallo-Bataafse voorposten aan. Deze schermutse lingen escaleren in een complete veldslag waarin beide partijen steeds meer troepen naar het slagveld sturen. Ongeveer zeven uur in de morgen vallen Engelse eenheden vanuit de Boekelermeer een Franse voorpost aan te Limmen. Het kost wei nig moeite om de Fransen te verdrijven en de Britten achtervolgen hen richting Akersloot. Akersloot wordt bezet door een Frans en een Bataafs bataljon plus een squadron cavalerie. De Bataafse luitenant kolonel Nicholson stelt zijn troepen zorgvuldig op en wacht de aan val af. Als de strijd losbarst vluchten de Fransen in paniek richting Uitgeest. Pogingen tot een hergroepering en een tegenaanval mis lukken en Nicholson wordt bevolen zich met zijn Bataven en de res terende Fransen te voegen bij de tweede Bataafse divisie onder Bonhomme te Uitgeest. Bonhomme is de vervanger van de tijdens de eerste slag bij Bergen gewond geraakte generaal Dumonceau. In deze sector blijft het verder de gehele dag rustig. Intussen is een Russische colonne onder generaal-majoor d'Essen opgerukt vanuit de Egmonden en valt Franse voorposten aan in Bakkum en in het duingebied ten noordwesten van Castricum. Hun opdracht luidt voorposten aanvallen en opruimen. Verdere opmars staken. Verrast door de geringe tegenstand gaan de Russen echter door en vallen de Franse bezetting onder Pachtod te Castricum aan. Brune, in zijn hoofdkwartier te Beverwijk ingelicht omtrent de aan vallen, neemt terstond maatregelen. Boudet krijgt opdracht Bonhomme in Uitgeest te gaan versterken met een colonne en brigade-generaal Gouvion moet met zijn troepen het gebied ten zuidwesten van Castricum in de duinen bezetten teneinde een Engelse colonne on der Abercromby tegen te houden en Pachtod op links te steunen. De Franse 43e halve brigade in Castricum geeft aanvankelijk geen duimbreed toe, maar als de linkerflank omsingeld dreigt te worden door de Russen, wordt men ge dwongen Castricum te ontruimen. Men trekt zich terug naar het zuiden en bezet nieuwe stellingen ter hoogte van Noorddorp zodanig dat de artillerie de weg vanuit Castricum bestrijkt. In eendrachti ge samenwerking met Gouvion wordt stand ge houden. Er volgen felle gevechten aan de voet van de Papenberg en in de duinen ten zuidwesten er van. De posities bij Noorddorp worden ondertus sen voortdurend versterkt door vers aangevoerde troepen uit Beverwijk in gezelschap van Brune zelf. De heen en weer golvende strijd luwt omstreeks 15.00 uur door gebrek aan munitie aan weerszij den. Een charge in de duinen: 5e Halve Brigade in fanterie en le bataljon jagers in 1799. 8

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Jaarboek Oud Castricum | 1999 | | pagina 8