RHEINGAU 2fëêmann3f)du0er pottenMq 28eij$erf>6t zogeheten 'Hollenberg-hügel', een heuvel met slechts twee boerde rijen, die genoemd worden 'der Oberste und der Niederste Hollenberg". Het merendeel van de boerenhoeven droeg een naam; in de wijde om geving van de Hollenberg-Hügel worden nog enkele boerderijen met de naam Hollenberg op de kaart aangegeven. Ook bestaat er nog een boerenhoeve 'Hollenberg' in Lengerich in Westfalen. In vroeger tijd was het in Duitsland (en ook in Oost-Nederland) gang baar om als familienaam te gaan gebruiken de naam van de hoeve waar men werkte of woonde. Vele namen die eindigen op -hoff (hoe ve) zijn hier onder andere voorbeelden van (Brakenhoff). Zo zal ook de naam Hollenberg door de bewoners zijn gebruikt en bestaat in Duitsland ook de achternaam Niederste Hollenberg. Zo is in 1878 in de plaats Winkhausen (Duitsland) Gertraud geboren, dochter van Friedrich Hollenberg en Catharina Unterhollenberg. In het Duitse plaatsje Waldbröl staat een Hollenberg Gymnasium, genoemd naar pastoor Wilhelm Hollenberg, die in 1861 hier een gym nasium stichtte. Deze pastoor was in 1820 in Mülheim aan de Ruhr geboren. Ook de variant Hollenberg (uitgesproken als Hullenberg) komt voor en is onder andere een bekende wijnbouwfamilie met voor treffelijke wijnen uit Assmannshausen aan de Rijn in de Rheingau. In vorige eeuwen zijn ook meerdere Hollenbergen naar Amerika geë migreerd. In 1849 emigreerde Georg Heinrich Hollenberg, geboren in 1821 in Osnabrück, naar de VS en stichtte in 1853 in Memphis (Tennessee) de Hollenberg Music Company. Zijn ouders waren Friedrich Wilhelm Hollenberg en Maria Anna Friederike Tannen. Vele Amerikaanse nakomelingen noemen zich Tannen Hollenberg. De vader van Friedrich heette net als zijn zoon Georg Heinrich Hollenberg, was geboren omstreeks 1752 en voltooide een studie voor bouwmeester in 1776 in Göttingen; zijn geschilderd portret hangt in het raadhuis van Osnabrück. Een eveneens naar Amerika geëmigreerde G.H. Hollenberg, geboren in 1823 in de provincie Hannover, bouwde in 1857 de Hollenberg Ranch, een handelspost en poststation, deel uitmakend van een post verbinding met pony's 'the Oregon Trail' tussen de rivier Missouri en de westkust. In totaal waren er 15 stations waar van paard werd ge wisseld. De komst van de telegraafverbinding betekende het einde van de Pony Express. "The Hollenberg Pony Express station" is nu het eni ge nog authentieke station en is eigendom van de staat Kansas. De verschillende families Hollenberg in Nederland De Hollenbergen die tegenwoordig in Nederland wonen, zijn voor 99% terug te brengen tot drie verschillende families. De woonplaat sen van de eerste generatie van deze families waren Rustenburg bij Ursem, Oude Niedorp en Zandvoort. De Rustenburger familie Hollenberg is rooms katholiek, oorspronkelijk afkomstig uit het plaats je Berge bij Osnabrück in Duitsland en verreweg de grootste van de drie families. De Castricumse tak is een onderdeel van de Rustenburger familie. De Niedorper en de Zandvoortse familie Hollenberg zijn Nederlands Hervormd; de plaats van herkomst in Duitsland, is van de Zandvoortse familie niet bekend. De Niedoiper familie Hollenberg is afkomstig uit de Duitse plaats Anten. Tussen de drie families heb ben we geen verwantschap kunnen aantonen en dat hoeft ook niet waarschijnlijk te zijn. Van een lijst van ca. 4 jaar geleden met alle te lefoonaansluitingen van de Hollenbergen in Nederland, zijn 170 aan sluitingen nu nog in gebruik. Nagegaan is de afstamming van elke vermelding op de lijst. Hierbij bleek 69% tot de Rustenburger tak te behoren, 18% tot de Zandvoortse, 12% tot de Niedorper tak, en 1% bleek zijn oorsprong in Groningen te hebben. De verspreiding van de familie Hollenberg in Nederland Aan de hand van de gepubliceerde gegevens van de volkstelling van 1947 weten we van elke Nederlandse gemeente hoeveel mensen in dat jaar de naam Hollenberg dragen. Hieruit blijkt dat er in 1947 in Nederland 326 mensen zijn met de naam Hollenberg, waarvan er 266 in Noord-Holland, 39 in Zuid-Holland (waarvan 18 in Vlaardingen en 9 in Den Haag), 7 in Noord Brabant), 5 in Utrecht, 3 in Gelderland, 2 in Groningen, 2 in Drente, 1 in Overijssel en 1 in Limburg. In Noord-Holland woont dus het overgrote deel (82%) van alle Hollenbergen in Nederland, het resterende deel is vooral in deze eeuw vanuit Noord-Holland in de andere provincies terecht gekomen. De gemeenten in Noord-Holland met de meeste naamgenoten zijn in af lopende volgorde Castricum (46), Akersloot (37), Alkmaar (23), Bergen (22). Amsterdam (20), Zandvoort 16), Haarlem (15), Den Helder 10), Heiloo (9), Winkel (9). Langedijk (6), Velsen (6), Obdam (5) en Schermerhorn (5); dan resteren nog 24 gemeenten met 3 of minder naamgenoten. De Niedorper familie Hollenberg In 1779 en 1781 worden resp. Willem en Gerrit Hollenberg in Oude Niedorp geboren. Hun ouders zijn Gerrit Hollenberg en Maartje Bogaardt. Vader Gerrit moet omstreeks 1750 geboren zijn en is waar schijnlijk afkomstig uit de plaats Anten in Noord Duitsland. Gerrit is sluiswachter en woonde aan het Niedorper Verlaat. Het Verlaat was een knooppunt van wegen, daarnaast was het ook voor de scheep vaart een belangrijke plaats, omdat hier sinds 1532 een schutsluis (of verlaat) bestond. De scheepvaart vanuit Nieuwe Niedorp, Winkel, Lutjewinkel, Kolhorn, Barsingerhorn en omgeving ging via deze schutsluis naar Alkmaar of verder naar het zuiden. Gerrit pachtte de J Het Niedorper Verlaat in 1820. Qualitatswein b.A. Amtliche Prüfungsnummer 2206100395 Abfüller Ernst Schütz Lorcher StraBe 31 D-65385 Rüd.-Assmannshausen Tel. 0 67 22 -15 00 10,5% vol 0,75 L Etiket van de Hollenberg wijn uit Assmannshausen. 42

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Jaarboek Oud Castricum | 1999 | | pagina 42