Voorwoord
Met het verschijnen van dit jaarboekje is het precies tweehonderd
jaar geleden dat de Slag bij Castricum woedde. De herdenking is
in volle gang. De Stichting Werkgroep Oud-Castricum heeft even
als de Stichting Herdenking 1799 uit Castricum. dit jaar veel ener
gie gestoken in het onder de aandacht brengen van de gebeurtenis
sen van tweehonderd jaar geleden. Zo is op 6 oktober - de 'dag
van de Slag' - een monument onthuld bij het nieuwe gemeente
huis, is een uitvoerige tentoonstelling in de Nederlands Hervormde
kerk geopend en is dit 22e jaarboekje verschenen met als hoofd
thema de gebeurtenissen in 1799. Al eerder is in deze zomer door
de stichting 'De Kennemer Delta* in samenwerking met 'Oud-
Castricum' een 'gouden' herdenkingsmunt uitgegeven om ook
hiermee te herinneren aan de grootste oorlog die ooit in Noord-
Holland heeft gewoed. Een serie veldslagen richtte een slachting
aan onder tienduizenden Engelse, Russische, Franse en Bataafse
soldaten. Noord-Hollandse dorpen bleven als rokende puinhopen
achter. In Castricum werd de strijd beslist. Ons dorp kreeg een
plaats in de geschiedenisboekjes. De opbouw van een nieuw
staatsbestel, met gelijke rechten voor alle burgers, kon door deze
overwinning op de Engelsen en Russen worden voortgezet.
Het jaar 1999 is voor de werkgroep ook een bijzonder jaar vanwe
ge de resultaten die zijn geboekt met de plannen voor de uitbrei
ding van het gebouwtje van 'Oud-Castricum'. Van de Nederlandse
Spoorwegen is hiervoor een perceel grond aangekocht. Ook heb
ben burgemeester en wethouders, en de gemeenteraad zich uitge
sproken vöör deze uitbreiding en hun steun toegezegd aan wijzi
ging van het bestemmingsplan. Bij de werkgroep worden nu plan
nen en ideeën ontwikkeld voor de uitbreiding. Met de bouw en de
inrichting zullen hoge kosten zijn gemoeid. De werkgroep doet nu
al een beroep op vrienden, donateurs, bedrijven en een ieder die
een plaatselijke oudheidkamer en/of de activiteiten van de werk
groep ondersteunen om onze stichting financieel bij te staan.
In de afgelopen zomer is er door de werkgroep ook een boekje uit
gebracht met een fietsroute die leidt langs allerlei interessante
natuur- en cultuurhistorische elementen in het landschap. De route
voert onder andere langs de grenzen van de gemeente, zoals de
Korendijk (grens met Heemskerk) en de Zanddijk (tussen het
noorden van Bakkum en Limmen). In de beschrijving wordt de
ontstaansgeschiedenis van het landschap nader toegelicht.
Deze keer dus als hoofdthema in het jaarboekje de oorlog van
1799 en de Franse tijd, verdeeld over twee artikelen. Het eerste
artikel, van Jan Zuurbier, gaat vooral in op de maatschappelijke
ontwikkelingen die aan de oorlog vooraf gingen, op de invasie en
het verloop van de strijd, uitmondend in de slag bij Castricum en
de betekenis van de overwinning op het hervormingsproces in
Nederland.
Wim Hespe beschrijft de plaatselijke gebeurtenissen in de Franse
periode (1795 - 1813), de betekenis van de schout van Castricum,
Joachim Nuhout van der Veen, voor de plaatselijke- en ook voor
de landelijke politiek, de gevoelens die onder het volk leefden en
rijkdom en armoede in Castricum aan het einde van de Franse tijd.
Verder bevat dit jaarboekje een grote variatie van korte onderwer
pen. Achtereenvolgens een artikel van Ernst Mooij over akkerland
uit de middeleeuwen onder de duinen van Castricum. Naar aanlei
ding van het 90-jarig bestaan van het ziekenhuis Duin en Bosch
wordt door Gerrit Schumm aandacht geschonken aan Dr. J.W
Jacobi, de eerste geneesheer-directeur, en de ontstaansgeschiede
nis van het ziekenhuis, als ook aan de begraafplaats van Duin en
Bosch, die vanwege zijn bijzondere ligging en inrichting als
monument wordt gezien.
In de vaste rubriek rond een straat of buurt in Castricum deze keer
de geschiedenis en de bewoners van de Brakersweg. Deze weg is
in de middeleeuwen als dijkje aangelegd.
Uitvoerig aandacht in dit jaarboekje voor de geschiedenis en stam
boom van de Castricumse familie Hollenberg. Deze familie heeft
zijn oorsprong in Duitsland en heeft zich omstreeks 1720 in
Rustenburg bij Ursem gevestigd. Ongeveer 70 jaar later trekt de
familie Hollenberg naar Akersloot. Na enkele generaties in
Akersloot waaiert de familie Hollenberg uit over onze
regio. Momenteel wonen nergens zoveel Hollenbergen
als in Castricum.
Verder vindt U in dit jaarboekje de vaste rubrieken als
Castricum honderd jaar geleden, het jaarverslag en de
kroniek van 1998.
Ik wens U veel leesplezier
Simon Zuurbier
voorzitter
Gevecht bij Castricum.
2