1
1~~l
gaande de schelpenhandel. Mogelijkerwijs dat het eigendom van een
aantal schulpstetten hiervan een gevolg is geweest. In totaal acht
schulpstetten genummerd 1 t/m 8 werden door het bestuur van de
'Algemene Armen' één keer in de vijf jaar in aanwezigheid van de
notaris in huur uitgegeven. De schelpenvisser, die een schulpstet
huurde, gebruikte in deze periode dit schulpstet voor de opslag van
zijn schelpen; de huur bedroeg afhankelijk van de grootte tussen de
6 en 20 gulden per schulpstet per jaar. Op elk schulpstet moest een
wit geschilderde paal zijn geplaatst met daarop in zwarte letters de
naam en het volgnummer van de schelpenvisser. Volgens het regle
ment op de schelpennering werden bij toerbeurt de schelpen per stet
afgenomen om in de klaarliggende schuiten te worden geladen. Dat
het er niet altijd eerlijk aan toeging, valt te lezen in het voorgaande
artikel over de schelpenvisserij.
Pieters eerdere huwelijk. De 41-jarige Albert IJpelaan. schelpenvis
ser, woont op nr, 2 met zijn 33-jarige zus Maartje en haar drie jonge
kinderen Huigje, Frans en Gerrit Baars. Maartje is in 1827 reeds jong
weduwe geworden van Teunis Baars.
Op nr. 3 woont het kinderloze echtpaar Lammert Nijman, winkelier
en Antje Lotte en ook het gezin van Comelis Kool, zijn vrouw Comelia
Groentjes en hun 2 kinderen Jan en Jannetje Kool.
In de boerderij in de bocht van het Schulpstet (nr. 4) wonen even
eens twee gezinnen: de in Bergen geboren Pieter Ranke, oud 45 jaar
en schelpenvisser met zijn vrouw Grietje Hollander; zij hadden geen
kinderen. Ook woonden hier de 42-jarige Jan van Beek, schelpen
visser, zijn vrouw Grietje IJpelaan en hun kinderen Maarten, Frans,
Pieter, Pieter (2e), Maartje en Willem.
Op nr. 5 woont Hendrik Veldt. oud 33 jaar, schelpenvisser, zijn vrouw
De bewoners in 1830
Volgens de volkstelling, die in Castricum in 1830 is gehouden, was
het Schulpstet een wijk in Castricum met in totaal 14 huizen op een
totaal van 134 huizen in onze gemeente (zie hierover ook het artikel
in het 20e jaarboekje: De samenstelling van de Castricumse bevol
king in 1830). Deze huizen staan op het nu ook nog geheten Schulpstet
en op de Brakersweg tot even voorbij het 'Lange Pannenhuis'
Een van de oudste foto' s van het Schulpstet. Rechts staat de boer
derij waar de familie Lute woonde. Links achter staat de woning van
de familie Kuijs.
De ligging van het Schulpstet. de Schulpvaart en de Stetweg met de
huizen en de percelen zoals bij de oprichting van het kadaster in
1832 nauwkeurig werden opgetekend.
weg
water
bos
weiland
bouwland
schulpstetten
De bewoners op het Schulpstet waren toen logischerwijze nauw be
trokken bij de schelpenvisserij en vooral bij de schelpenvaart. Van
de 38 mensen, die bij de telling het beroep van schelpenvisser opga
ven, woonden er 8 op het Schulpstet; van de 8 schelpenvaarders ech
ter woonden er 7 op het Schulpstet en 1 in Bakkum.
Op het bijgevoegde kaartje is de situatie van omstreeks 1830 weer
gegeven. De huizen zijn genummerd van 1 tot en met 14.
Achtereenvolgens laten we hier de bewoners op het Schulpstet in het
jaar 1830 de revue passeren. Op nr 1 woont de 61-jarige Pieter Bruin,
boer en schelpenvisser met zijn 20 jaar jongere vrouw Maartje
Duinmeijer. hun drie jonge kinderen en de 24-jarige Dirk Bruin uit
Dieuwertje Waagmeester en hun vier jonge kinderen: Jansje, Catrina,
Antje en Klaas. Het volgende huisje is eigendom van het gemeente
lijk Armenbestuur (nr. 6). Hier wonen: de 42-jarige Gerrit Schuijt,
schelpenvaarder, zijn vrouw Maartje Wijlaards met hun drie kinde
ren: Christina, Willem en Anthonie, en verder nog Jan Schol, schel
penvaarder, geboren uit een eerder huwelijk van Maartje. Verder
woonde in dit huisje de 40-jarige Engeltje Loos, weduwe van Jacob
Scholder, met haar kinderen Job, Betje en Marijtje.
Jan Zonneveld, oud 56 jaar en schelpenvaarder, woont met zijn twee
de vrouw op nr. 7 met zijn zoons uit zijn eerste huwelijk, Lammert
en Cornelis, resp. schelpenvaarder en boerenknecht. Op nr. 8 woont
25