Het Schulpstet en zijn bewoners
In de afgelopen jaren is in het jaarboekje telkens een artikel gewijd
aan een of meerdere straten met hun bewoners rond 1940. Vanwege
het hoofdthema van dit jaarboekje is nu in dat kader 'het Schulpstet'
als straatnaam gekozen. In de voorgaande artikelen zijn de activitei
ten genoemd die samenhangen met de plaatselijke
schelpenindustrie en de belangrijke plaats daarin
van het Schulpstet. Gedurende de vorige eeuwen
was het Schulpstet het meest bedrijvige gedeelte van
onze gemeente: hier was het de gehele dag een ko
men en gaan van schelpenkarren. De karren werden
op het Schulpstet gelost en de schelpen werden per
schelpenvisser op afzonderlijke hopen gestort. De
schelpen werden vervolgens met kruiwagens in de
schepen geladen, die over de Schulpvaart af en aan
voeren om de schelpen verder te transporteren. De
naam 'stet' vooreen laad- of losplaats komt in meer
dere dorpen in Noord-Holland voor.
Al in de middeleeuwen werd aan onze kust op
schelpen gevist, blijkens een eerder genoemd pri
vilege uit 1394 waarin een belasting op het vissen
van schelpen werd afgeschaft. De oudste kaarten
met enige details van het begin van de Schulpvaart
en het hieraan grenzende Schulpstet laten op deze
plaats verschillende dwarssloten zien, die naar wij
mogen aannemen dienst hebben gedaan om de schelpen in de schui
ten te laden. Een andere functie van deze dwarssloten is niet goed
voor te stellen. Hoewel de geografische nauwkeurigheid van kaar
ten vöör de 19e eeuw zeer beperkt is, kan op het bijgevoegde kaart-
Het Schulpstet en de Schulpvaart met een zestal haventjes waartus
sen de schelpenhopen zijn weergegeven op de kaart van 'De
Heerlykhyd van Castricum' uit 1737.
je van vöör 1635 een groot aantal dwarsloten worden opgemerkt. Op
de kaart van de Heerlijkheid van Castricum uit 1737 is het Schulpstet
veel duidelijker getekend en zijn een zestal insteekhaventjes aan
wezig om de schelpen te laden. Pas in 1832 bij de oprichting van het
kadaster is de situatie heel nauwkeurig opgemeten en op kaarten op
getekend. Hierop zien we dat er nog twee haventjes zijn overgeble
ven en dat een deel van het terrein tussen de weg - nu Schulpstet ge
heten - en de Schulpvaart in gebruik was voor de schelpenopslag.
De opslag van schelpen was goed georganiseerd en allerlei bepalin
gen waren in reglementen vastgelegd. In genoemd jaar 1832 waren
er in totaal 16 kadastrale percelen, die als schulpstetten, ofwel af
zonderlijke stortplaatsen van schelpen, in gebruik waren. De groot
te van deze percelen varieerde tussen 165 en 2630 m~ met een ge
middelde grootte van 890 m~. Vijf van deze percelen waren eigen
dom van de 'Algemene Armen' aan wie in Castricum de armenzorg
van overheidswege was toevertrouwd. In 1704 waren reeds bij ver
ordening bepaalde rechten aan de armenvoogden toegekend aan-
Een fragment van een kaart die vöör 1635 getekend moet zijn. Op
dit fragment is aan de bovenzijde 'Noordt Baccum' te zien grenzend
aan Egmond Binnen en aan de onderkant is de Korendijk afgebeeld,
vormend de grens met de gemeente Heemskerk. De geest 'Heemstede'
aan de Korendijk is heet markant weergegeven. Dat geldt ook voor
het Schulpstet met vele dwarssloten naar de Schulpvaart iets boven
het midden op het kaartje).
