Melkrijder voor De Holland van het transportbedrijf Maarten Meijer uit Liininen.
Herinneringen van Tiny Gorter
Tiny Hemstede-Gorter:"VroÉ,gÉ'r had je hier
geen voortgezet onderwijs, dus ik was in Heiioo
op de Mulo; ik kon aardig meekomen. Ik deed
de 4-jarige Mulo in drie jaar. Toen was ik 16
en moest meteen aan het werk. Onze melkboer
Pauitje Lute gaf de tip aan mijn moeder dat er
op het kantoor van De Holland een vacature
was. Daar werd ik in 1941 aangenomen. Mijn
man teerde ik daar kennen. Hij was analist op
het laboratorium. We zijn getrouwd en toen
moest hij naar Indonesië. Later na de oorlog
heb ik op het distributiekantoor gewerkt om wat
meer te verdienen.
Ik begon met f 5,- in de week en dat deelde ik
met mijn moeder. Daarvoor werkte je ook za
terdags nog tot 12 uur. De mensen hadden zo
mers drie dagen en 's winters drie dagen va
kantie en dat was alles. Ze moesten wel ge
spreid op vakantie want de fabriek ging nooit
dicht. Ook op het lab werd er zondags gewerkt.
Van Eik vroeg mij terug in 1959. Het was erg
druk bij de fabriek; er waren ziektegevallen etc. Tot de sluiting in
1963 heb ik er gewerkt. Ik vond het heel erg dat de fabriek dicht
moest. Wijker was de boekhouder en Wim Liefting was ook van de
administratieVan Eik zat boven. Het huis naast de fabriek was ons
kantoor. Het lab was eerst in de keuken. Later kwam het in een nieuw
deel van de fabriek, dat er nog staat.
Aan de achterkant kwamen de melkrijders met hun melk. De melk
kwam uit Castricum, Liininen, Egmond en Uitgeest. Het werd opge
haald door transportbedrijven van Lute, Brandjes en Maarten Meijer
uit Liininen. Ik deed de hele administratie van de boeren. De melk-
ontvanger woog de melk en schreef de hoeveelheid op per boer. Het
vetgehalte werd op het lab bepaald en dan volgde de betaling. Eerst
hadden we monsterflesjes, later van die matjes. Voor de melkbussen
betaalden de boeren 3 cent per week huur. We hadden ongeveer 125
boeren. Per 14 dagen werd het geld in zakjes gestopt. Wim Liefting
bracht het in Castricum rond en de melkrijders namen het mee voor
de buitenwijken. Je had ook nog wel eens een nabetalingOp een
keer hadden we f 100.000,- op kantoor liggen. Toen deed ik de deur
maar op slot. De prijs werd bepaald door de kaasmarkt. Van Eik ging
Direkteur Tjerk van Eik.
iedere week en dan belde hij de prijs door. Eerst
moest ik dan naar Schut, de bank naast De
Rustende Jager, om geld te halen. Daar ging je
gewoon mee over straat.
In de oorlog gebeurde er ook veel. Van Eik zat
in de ondergrondse. Een keer was er zogenaamd
een overval van de Duitsers en die vorderden
melk en boter en gingen er mee vandoor. Dat
was uiteindelijk in elkaar gezet door de onder
grondse hoorden we later. Ik deed de admini
stratie voor de boeren en Wim Liefting voor de
melkslijters. Zomers was het ontzettend druk
door het kampeerterrein. Dan waren er slijters
die wel 15 keer per dag hun voorraad moesten
aanvullen. Ik weet veel nummers van de boeren
nog uit mijn hoofd. Roele was 5, Spaansen 12
en Jaap Veldt was 19. Het huis waar ik nu woon
staat op zijn lancT'.
Sluiting
Op 17 september 1959 wordt een nieuw fa
brieksgebouw van de melkinrichting Velsen ge
opend. Bij de opening zijn de gemeentebesturen van Heemskerk.
Uitgeest, de Egmonden en Castricum aanwezig. Directeur Fontein
ziet zijn ideaal in vervulling gaan: 'de melkfabriek van de IJmond'.
Het complex omvat een melkontvangst met bussenspoelmachine van
600 bussen per uur; een roomzuur en karnenrelklokaal met 19 reus
achtige tanks. De botermakerij, de grote hal, het ketelhuis, de werk
plaats en het laboratorium completeren het geheel. In de fabriek wer
ken 90 personeelsleden. In 1958 verwerft de C.M.C. 40 van de
aandelen van de melkinrichting Velsen en ook voor deze fabriek zijn
er al weer donkere schaduwen op het behang.
In 1960 zijn er in Noord-Holland nog 20 fabrieken over. Het is dui
delijk dat De Holland met een verouderde inrichting en te kleine ca
paciteit z'n tijd heeft gehad. De fabriek verwerkt dan nog 1 miljoen
liter tegenover de melkinrichting Velsen 17 miljoen liter per jaar. De
fabriek houdt het nog even vol maar op 31 december 1963 is de slui
ting een feit. Huilend gaat Tiny Hemstede-Gorter op haar Solexje
naar huis. Het is afgelopen. 'De Holland' is geschiedenis geworden.
N.A.Kaan
14
