Castricum en zijn groenteveilingen
Inleiding
Het is voor ons zo gewoon om naar de groenteboer te gaan om
daar onze groenten en fruit te kopen. Hoe komen die produkten
daar eigenlijk? De tuinders brengen hun waren naar de veiling en
de handelaren verzorgen de distributie naar de winkels. Dat is niet
altijd zo gegaan. Het fenomeen groenteveiling, waar dit artikel
over gaat. is nog maar een eeuw oud. Tot aan het einde van de
vorige eeuw kochten de handelaren groenten en fruit rechtstreeks
bij de tuinder. Niet iedere tuinder was bedreven in het onderhande
len over de prijs, bovendien was er de concurrentie van de buur
man. die hetzelfde aanbood. De tuinders brachten hun groenten
ook wel naar een schipper, die daarmee naar de stad voer om het
te verkopen. Het was afwachten hoeveel dat opbracht. Het gevolg
was dat men vaak niet de prijs kreeg, die het w aard was. Aan deze
wantoestand kwam een einde door het invoeren van een veiling
systeem.
Het oude dorp
Bij het schrijven van dit artikel doen wij graag
een beroep op uw fantasie. Stelt u zich eens voor
hoe Castricum er heeft uitgezien toen het nog
gewoon een agrarisch dorp was. dus tijdens de
periode van vóór en ook nog kort na de Tweede
Wereldoorlog. Afgezien van het uitgestrekte
duingebied bestond Castricum voor de rest uit
boerderijen met weilanden en tuindersbedrijven.
Het dorp. doorsneden door de spoorlijn, kende
toendertijd twee kerkgebouwen, de Nederlands
Hervormde Kerk en de R.K. Kerk. beide aan de
Dorpsstraat. Stond eerstgenoemde kerk. ook wel
de oude Pancratius-kerk genoemd, nog geheel
's Zomers was Castricum aardbeiendorp. De
handkarren met aardbeien wachtten voor de vei
ling aan de Dorpsstraat. Tijdens het wachten
werden de aardbeien keurig met witte lakens
afgedekt.
De basis voor de groenteveilingen in ons land ligt -hoe kan het
ook anders- in de Langedijk. Tuinder Dirk Jongerling wilde een
goede prijs voor zijn bloemkool, maar was er niet van overtuigd
dat hij die prijs zou krijgen als hij het aan schipper Jan Dirkmaat
uit Wormerveer zou meegeven. "Dirk, je moet ze veilen, dan krijg
je de prijs die ze waard zijn"Dit bleek achteraf een historisch
gesprek te zijn geweest, dat op 29 juli 1887 plaatsvond. In Broek
op Langedijk werd kort daarna de eerste groenteveiling gehouden.
Vele dorpen zouden aan het einde van de vorige- en hel begin van
deze eeuw dat voorbeeld volgen. Een man. die veel tot de stichting
van veilingen heeft bijgedragen, is de tuinbouwleraar J.G. Haze-
loop uit Alkmaar, die in lezingen zijn ideeën over de veilingen
heeft uitgedragen. Hij hield zijn toehoorders voor dat de onderlin
ge concurrentie door samenwerking uitgeschakeld zou worden.
Hij wist hen te overtuigen, want van 1887 tot 1920 werden in
Noord-Holland 37 veilingen opgericht. Sommige zijn opgeheven,
samengevoegd en gefuseerd; van de 37 veilingen is er nu nog in
Noord-Holland nog maar één over. de WFO te Zwaagdijk.
Dit kaartje uit 1865 geeft een idee van het in die tijd kleinschalige
karakter van Castricum.