minklijke at het ant- rgumenten jrzorgsters ;en, wat ze i het Witte In 1973 p de perso en middel aren geluk- ait de hoek iële zorgen in de kruis- :lijke subsi- en. De con- stiger jaren Kruis is in n de contri- jr. Voor elk rierhand ziet 1 en te kost- eem van de Kort daarna over op een Men veron- icum heeft, wsblad voor De verpleeg- probleemge- utie niet kan 'volgens de ters' krijgen ulose- epide- rol gespeeld eventieve als 'ele door de ners worden in ziekenhui- n. Volstrekte de gevreesde ^an sanatoria ummers een erg en Bosch in Groesbeek, Erica in Nun- orpsgenoten i de opnamen en veel werk administratie- rote landelijke e ziekte voor- igster bij het i 1966. haar werk laarna in fiets gedaan. goed de baas te worden. Ter bestrijding van de kosten worden door rijk en gemeente extra subsidies verstrekt. Daarnaast zijn er ook inzamelingsacties en worden collecten gehouden. Zo is er ook een schenking van 150,- van de dameskrans Dorcas. In 1947 treedt 'Het Zaansch Muziek- en Cabaretgezelschap' belangeloos in Hotel Borst op. De opbrengst valt na aftrek van de kosten echter wat tegen. Reden voor het gemeentebestuur om eens te informeren naar de onkostennota van het gezelschap. Door de landelijke Emmabloem-collecte worden huis aan huis- en straatcollecten gehouden. Tijdens de ledenvergadering van Het Wit-Gele Kruis van 16 november 1948 wordt de in het kader van de campagne gemaakte film over de TBC-bestrijding vertoond. "Het was jam mer" schrijft de secretaris dat niet meer belangstellenden aanwe zig waren, want het was een lust om te zien". Een merkwaardige uitspraak. Ook thuis worden patiënten verpleegd, waarvoor de kruisverenigingen de beschikking hebben over ligtenten. In die tijd was het een bekend verschijnsel als op het erf van een woning een dergelijk bouwsel stond opgesteld. Een houten huisje met een schuin dak met aan de voorzijde openslaande deuren voorzien van veel glas. De patiënten werden in volstrekte bedrust zoveel mogelijk bloot gesteld aan de -toen nog- frisse buitenlucht. De piek van de epidemie ligt in het jaar 1953. De kruisverenigin gen melden in dat jaar de meeste verpleegdagen. Een van de grootste gezondheidscampagnes die ons land heeft gekend, is een overweldigend succes geworden. In 1957 wordt met terechte trots vermeld dat er geen enkele verpleegdag meer aan de tuberculose besteed is. Het kruiswerk heeft een niet te onderschatten rol gespeeld in dit succes. De huisvesting Het consultatiebureau is jarenlang ondergebracht geweest in het jeugdhuis De Kern aan de Overtoom. Het magazijn was gevestigd in het 'kruisgebouwtje'aan de Burg. Mooijstraat. In de zomer maanden van de vijftiger jaren wordt De Kern als jeugdherberg gebruikt en moeten de kruisverenigingen naar elders uitwijken. Een onderkomen wordt dan gevonden in het veilinggebouw achter het station, daar waar nu Dijkman Kaas is gevestigd. Deze situatie is verre van ideaal en het Wit-Gele Kruis neemt in 1948 het initia tief tot de stichting van een kruisgebouw. Al vanaf het prille begin wordt er rekening mee gehouden dat het gebouw ook door het Witte Kruis gebruikt zou moeten worden. Vooral het financiële aspect is de drijfveer geweest. Weliswaar wordt in de jaarverslagen over en weer gesproken over 'goede' en 'bevredigende' samenwerking, maar tussen de regels door kan de lezer een zeker wantrouwen niet ontgaan. Zo vindt op 5 juni 1952 een ver gadering van de beide besturen plaats. Doel van het overleg is 'om verschillen van inzicht op te helderen'. Er blijken pro blemen te zijn met betrekking tot de uit leen van verplegingsartikelen en een onduidelijke overeenkomst over de kraamhulpverlening. Het gesprek is ken nelijk toch niet zo bevredigend verlopen getuige een aantekening in het notulen boek van het Wit-Gele Kruis: "De samen werking is 'vrij goed'maar wel probleem met beheer magazijn". Zuster Margot HMeihuizen van het Witte Kruis vanaf 1945 tot 1963. Met haar autootje toerde zij in haar vrije tijd belangeloos met hulpbehoevenden en ouden van dagen door de omgeving. In het begin der vijftiger jaren wil het Wit-Gele Kruis zich in de nog overwegend rooms-katholieke gemeenschap sterk profileren. Maar men weet ook dat zowel door de ontkerkelijking als de geplande uitbreiding van het landelijke dorp de verhoudingen vol strekt anders zullen komen te liggen. Als er wordt gesproken over de stichting van een kruisgebouw. is de geestelijk adviseur steeds nadrukkelijk aanwezig. De derde partij in de besprekingen is de gemeente Castricum in de persoon van burgemeester Smeets. De financiën vormen een groot struikelblok voor de zo vurig gewens te nieuwbouw. In 1951 komt de begroting uit op een bedrag van 70.000,-. Men schrikt daarvan zo hevig, dal men prompt besluit om het plan nog maar even in de ijskast te zetten. "Eerst het bouw fonds nog maar even opvoeren", is de mening van het bestuur van het Wit-Gele Kruis. Van meet af aan is men het over de naam van het gebouw eens. Het moet het Dr. Leenaershuis worden. Deze rooms-katholieke huisarts was een zeer geliefd persoon in het dorp. Over hem is een uitgebreid artikel verschenen in het 13e Jaarboekje (1990). Hij was medisch adviseur en vice-voorzitter van het Wit-Gele Kruis. Na zijn dood in 1944 is door de bevolking geld bijeengebracht, dat in een fonds is gestort. Het 'Leenaersfonds' bevat 3625,-, dat men wil aanwenden als startkapitaal voor een kruisgebouw. De plek is ook al uitgezocht, aan de Mient ongeveer op de plaats waar het woonhuis van Leenaers heeft gestaan. Naast gemeentelijke goedkeuring is ook van de Nederlandse Spoorwegen toestemming nodig. Als die in 1954 komt, staan alleen de financiën nog in de weg. Die drempel is zo groot, dat het nog jaren zal duren voordat met de bouw begonnen zal worden. De drie partijen hebben even- zovele opties. Het is óf alleen het Wit-Gele Kruis, óf tesamen met het Witte Kruis, óf de gemeente gaat tot stichting over. In 1954 geeft burgemeester Smeets er nog de voorkeur aan dat beide ver enigingen niet onder één dak komen. Het bestuur van het Wit-Gele Kruis heeft voorkeur voor samenwerking, maar men verzuimt ken nelijk toch om goed met de andere partij te overleggen. Op 2 november 1956 wordt een gezamenlijke vergadering belegd, waar in het Witte Kruis haar ongenoegen uitspreekt over het feit dat men uit de pers moet vernemen, dat de plannen al vergevorderd zijn. Men belooft om het Witte Kruis van verdere plannen 'op de hoogte te houden'. Badhuis Tot ver in de vijftiger jaren zijn vele hui zen nog niet voorzien van een douchege legenheid. Vele gemeenten hadden al lang daarin voorzien door de stichting van een badhuis. Zo niet de gemeente Castricum. De enige mogelijkheid was er door gebruik te maken van de facili teiten van Duin en Bosch. Alleen op zatermiddag kon men in het badhuis daar een douche nemen. Kort na de tweede wereldoorlog kreeg men alleen toegang tot het badhuis als men een ver klaring van de huisarts kon tonen dat men geen schurft had. Al in de veertiger jaren had het Witte Kruis aan het gemeentebestuur gevraagd een dergelij ke voorziening in het dorp te treffen. Kort na de tweede wereldoorlog ant woordt de gemeente dat door gebrek aan bouwmaterialen van een dergelijke bouw geen sprake kan zijn. Aan het architectenbureau J. Luinge en M. Bart te Alkmaar wordt de opdracht gegeven om een ontwerp voor het kruisgebouw te 33

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Jaarboek Oud Castricum | 1994 | | pagina 33