Voorwoord
De Werkgroep Oud Castricum is afgelopen
seizoen een zeldzame en schitterend uitgevoer
de kaart van de Heerlijkheid Castricum rijker
geworden dank zij de financiële bijdrage die
werd geleverd door vele donateurs van Oud
Castricum. Een grote bijdrage werd ook gele
verd door de Gemeente Castricum en de Rabo
bank. die elk één-derde 5000,-) van het aan
koopbedrag voor hun rekening namen.
De verworven kaart van de Heerlijkheid Cas
tricum is uitgegeven in het jaar 1737. Derge
lijke kaarten zijn van andere gemeenten op een
enkele uitzondering na nooit uitgegeven. Doordat Mr. Lieve
Geelvinck als burgemeester van Amsterdam een van de machtig
ste mannen was van de Republiek der Nederlanden werd ter ere
van hem een kaart vervaardigd van zijn Heerlijkheid; Mr. Lieve
Geelvinck was ambachtsheer van Castricum. Door zijn grootva
der Cornelis Geelvinck was de ambachtsheerlijkheid Castricum in
1664 in het bezit gekomen van de machtige familie Geelvinck en
het kwam door vererving aan Mr. Lieve Geelvinck, die bijzonder
trots was op het voeren van de titel - Heer van Castricum - en ook
als Heer van Castricum aangesproken wilde worden. In zijn fami
liewapen voerde hij het gemeentewapen van Castricum.
Belangrijk in die tijd was een kaart uit te geven, die vooral een lust
moest zijn voor het oog. We zien dan ook een prachtige kaart met
veel versiering, waaronder een duinlandschap met een jachtpartij
en het familiewapen van Lieve Geelvinck, gevormd door een gou
den vink en het gemeentewapen van Castricum. Op de kaart zijn
de vijf woonbuurten aangegeven met huizen en boerderijen. De
woonbuurten werden toen genoemd Kerkbuurt. Kleibroek aan
Duin, Noordt Endt, de Oosterbuurt en Heemstee. Op de kaart is
ook nadrukkelijk de ruïne van het voormalige kasteel Kronenburg
te vinden, die eigendom was van Mr. Lieve Geelvinck.
Op 22 december '93 werd de kaart onthuld in de bezoekersruimte
van de Rabobank door burgemeester Schouwenaar en de heer
Klijnstra. directeur van de Rabobank. Om een ieder in de gelegen
heid te stellen de kaart te bezichtigen is besloten de kaart in bruik
leen te geven aan de Gemeente Castricum. die de kaart een plaats
heeft gegeven in de raadszaal. Na de gebleken grote belangstelling
daarvoor heeft de Werkgroep besloten van de kaart in een kleiner
formaat een facsimile-uitgave te laten drukken; vele Castricum-
mers hebben deze kaart aangeschaft.
Bij het bouwrijp maken van een nieuw gedeelte van het uitbrei
dingsplan Albertshoeve zijn in januari 1994 aan de Rietkamp door
de Werkgroep Oud Castricum bewoningssporen uit de eerste eeu
wen na Christus ontdekt. De daaropvolgende archeologische
opgravingen hebben zeer interessante vondsten opgeleverd. Zo
werden drie gestapelde potten gevonden, een gaaf gesteeld voetbe
kertje van Romeinse makelij en veel scherven uit voornamelijk de
2e en 3e eeuw. De gevonden bewoning aan de Rietkamp maakt
deel uit van het nederzettingsgebied rond de Cieweg.
In het weekeinde van 23 en 24 april heeft de Werkgroep een 'open
huis' gehouden in gebouw 'De Duynkant'; dit was vooral naar
aanleiding van de vele verbouwings- en opknapwerkzaamheden in
Opgravingen bij de Rietkamp. In het bouwrijp
gemaakte terrein werd bij archeologisch
onderzoek een pottenstapel aangetroffen uit
het begin van de jaartelling. Op de foto Baars.
Vermanen en Mooij, leden van de werkgroep.
de afgelopen jaren en van de archeologische
vondsten van de Rietkamp. Veel belangstellen
den hebben van deze gelegenheid gebruik
gemaakt om eens een kijkje te nemen. Men
kon een goede indruk krijgen van de activitei
ten van de Werkgroep van de opgravingsvond
sten en van de collectie boeken, foto's, ansicht
kaarten, topografische kaarten en voorwerpen.
Vele voorwerpen werden in het verleden door
Castricummers aan ons geschonken en/of in
bruikleen gegeven. Vanwege de grote belangstelling bij dit 'open
huis'-weekeinde is Oud-Castricum voornemens om deze openstel
ling jaarlijks te herhalen.
Inmiddels is hierbij alweer het 17e jaarboekje verschenen met
deze keer als hoofdthema 'de gezondheidszorg in Castricum. In
niet minder dan drie artikelen wordt vanuit verschillende invals
hoeken dit hoofdthema belicht.
Het eerste artikel handelt over de zeer primitieve geneeskunst van
de dorpschirurgijn in vroeger eeuwen, over de chirurgijns zelf, hun
opleidng, hun activiteiten en hun misstappen; verder in dit artikel
de besmettelijke ziekten als de pokken en de cholera en de geval
len slachtoffers.
Het tweede artikel beschrijft vanaf 1880 de gezondheidszorg in
Castricum en de opeenvolgende geneesheren, die in Castricum
hun praktijk uitoefenden; het begint bij dokter Pieter Stolp en ein
digt bij dokter De Jongh.
Het derde artikel behandelt het werk van de Castricumse
Kruisverenigingen; het omvat de oprichting van Het Witte en Het
Wit-Gele Kruis, iets over de wijkverpleging, de komst van het Dr.
Leenaershuis en het samengaan van de beide kruisverenigingen.
Als archeologische bijdrage een artikel over de bewoningsgeschie-
denis van het gebied tegenover jeugdherberg Koningsbosch te
Noord-Bakkum met enkele opmerkelijke aardewerk- en munt-
vondsten en restanten van een verdwenen stuk landweg, het ver
lengde vormende van wat nu het Jan Miessenlaantje heet.
Als Castricumse familie wordt nu de familie Schermer behandeld;
deze familie is terug te voeren tot omstreeks het jaar 1635 en toen
woonachtig in de Bergermeer. De volgende generaties woonden in
de Egmonden tot 1731. In dat jaar hertrouwde de weduwe van Jan
Schermer met een Heemskerker; zij ging bij hem wonen in het
Heemskerkerduin: de volgende drie generaties Schermer waren
hier woonachtig tot in de vorige eeuw toen ene Jan en Dirk
Schermer zich in Castricum gingen vestigen en hier het geslacht
Schermer hebben voortgezet.
Verder vindt U in dit jaarboekje de vaste rubrieken als Castricum
honderd jaar geleden, het jaarverslag en de kroniek van 1993.
Ik wens U veel leesplezier
S.P.A. Zuurbier
voorzitter
2