Grondgebruik en grondbezit in 1832
Inleiding
ln 1832 wordt het kadaster opgericht voornamelijk met het doel
om te komen tot een rechtvaardige heffing van de grondbelasting,
ln een aantal jaren van voorbereiding op de oprichting worden
alle huizen, erven, wegen en wateren, duinen en landerijen
opgemeten, genummerd en getekend op de zogeheten minuut
plans. Het gehele grondgebied van de gemeente Castricum kan op
14 minuutplans worden opgetekend (schaal 1:2500). De ge
meente wordt onderverdeeld in vier secties, de sectie A tot en met
D en elke sectie is verder verdeeld in een groot aantal percelen.
Sectie A is het noordelijke gedeelte van de gemeente en bestrijkt
het grondgebied van de oorspronkelijke gemeente Bakkum, die in
1812 bij de gemeente Castricum is gevoegd. De overige secties
verdelen de oorspronkelijke banne Castricum in 3 gedeelten:
sectie B - het middengedeelte met de woongebieden Schulpstet,
Noordend, Duinzijde, Kerkbuurt en Oosterbuurt; sectie C is het
zuid-oostelijk gedeelte en bestrijkt een groot gedeelte van de
Castricummer polder. Sectie D omvat het gehele duingebied. In
tabel 1 zijn enkele kenmerkende gegevens per sectie vermeld.
Verdeling van de gemeente in vier kadastrale secties.
Tabel 1: de grootte van de kadastrale secties
Sectie Aantal percelen
Grootte oppervlak
Belastingopbr.
A
300
896 hectare
8530 gulden
B
684
466
16264
C
265
489
12068
D
62
1310
605
Van elk perceel is in 1832 een aantal gegevens in de zogeheten
oorspronkelijk aanwijzende tafels opgenomen, zoals naam, woon
plaats en beroep van de eigenaar, de grootte van het perceel, de
soort bebouwing, de belastingklasse en de belastbare opbrengst.
Met deze gegevens kan een nauwkeurig beeld worden verkregen
van het grondgebied en het grondbezit van Castricum.
Het gebruik van de grond
Van elk perceel is het gebruiksdoel aangegeven; voor de vele
gebruiksdoelen werden namelijk verschillende belastingklassen
gehanteerd. Hoewel er in totaal 46 verschillende benamingen
voor de aard van het perceel worden gebruikt, zijn het merendeel
van de percelen als weiland, bouwland, bos, huis en erf, tuin of
duin in gebruik (hoofdcategoriën). In tabel 2 is per hoofdcategorie
en per sectie het aantal percelen vermeld:
Tabel 2: het aantal percelen per hoofdcategorie en per sectie
Hoofdcategorie
Sectie
Totaal
A
B
C
D
aantal
Duin
9
1
0
36
46
3,5
Weiland
151
203
213
0
567
43,2
Bouwland
43
174
21
4
242
18,5
Bos
48
97
2
7
154
11,7
Schapenweide
1
0
0
12
13
1,0
Wegen
1
6
4
0
11
0,8
Huis en erf
18
103
9
2
132
10,1
Watering
4
5
8
0
17
1,3
Tuin
19
50
5
1
75
5,7
Boomgaard
3
7
1
0
11
0,8
Rest
3
38
2
0
43
3,3
Totaal
300
684
265
62
1311 1
00,0
totaal
3161
37467
ln de tabel zijn nog 43 percelen opgenomen, die te specifiek zijn
om in een bepaalde categorie op te nemen, zoals aanleg tot
vermaak (speeltuin?), eendenkooi, kerk en kerkhof, kerkplein,
pastorie, rietland, school en rechthuis, schuitenhuis, schulpstet,
schuthok, plantsoen en tolhuis (zie 'rest')- Zoals uit tabel 2 blijkt
vinden we de bewoning in overwegende mate in sectie B. Interes
sant is ook de verdeling van het grondoppervlak van de gemeente
in de verschillende hoofdcategorieën. Het totale grondoppervlak
van de gemeente bedraagt 3160,8 hectare, daarvan is 55%
duinterrein, 36% weiland, 3% bouwland en 3% bos; het totale
grondoppervlak aan huizen en erven is slechts 0,4 In tabel 3 is
de procentuele verdeling meer gedetailleerd aangegeven; boven
dien is de totale oppervlakte in hectaren van elke hoofdcategorie
per sectie aangegeven.
30
