schooltijd van Woensdag voor Pasen en eindigend de Maandag
na Beloken Pasen. De Zomervacantie begint op de voorlaatste
Zaterdag van Juli en eindigt 'bij de aanvang der nieuwe cursus'
De Herfstvacantie is de laatste Maandag van October tot en met
de Woensdag daaraanvolgende. De Kerstvacantie duurt vanaf 23
of 24 December tot de dag na Driekoningen.
Er zijn vrije dagen op Koninginnedag, op 5 Mei en op Maandag
van de Bakkummer kermis. Op de verjaardag van de kroonprin
ses en Zijne Koninklijke Hoogheid de Prins der Nederlanden
vervalt de middagschooltijd. Daarnaast is er op Zaterdag voor-
en Dinsdag na Pinksteren geen school. Tenslotte kan het Hoofd
der School in de loop van de gehele Winter maximaal drie
schooltijden vrijaf geven voor de 'ijssport'Als de temperaturen
hoog oplopen kan hij ook nog eens 'het onderwijs doen staken en
de school doen sluiten'Dit laatste geldt bij temperaturen van 80
graden Fahrenheit (27 graden Celsius) of hoger.
Afbeelding 5
Een toendertijd traditioneel schoolreisje van de Cuneraschool
met de 'paardewagen' naar de 'Bedriegertjes' in Bergen. Op de
bok zit Pastoor de Wit. De foto zal rond 1950 zijn gemaakt.
De leervakken
Het onderwijs omvat de vakken 'A tot en met K' zoals omschre
ven in artikel 2 van de Lager Onderwijswet van 1920. In bijzonde
re gevallen kan een half of heel uur toegestaan worden voor 'prac-
tische handenarbeid'Rapporten worden uitgereikt met Kerst
mis, Pasen en aan het einde van het schooljaar. Er zijn zes leerja
ren. De vakken zijn: Lezen, Schrijven, Rekenen, Nederlandse
Taal, Vaderlandse Geschiedenis, Aardrijkskunde, Kennis der
Natuur, Zingen, Tekenen en Lichamelijke Oefening, daarnaast
alleen voor de meisjes 'Nuttige Handwerken'De 'Tabel der lesu
ren' bevat daarnaast tijden voor 'Vrije uren' en 'Rustpozen'Het
totaal aantal lesuren is 26. In de eerste klas wordt veel tijd besteed
aan de beginselen van Lezen en Schrijven.
In alle klassen wordt 4 uren aan Rekenen besteed. Aan de Neder
landse Taal wordt in de hogere klassen steeds meer uren besteed.
Aardrijkskunde en Kennis der Natuur beginnen in de derde klas
en Geschiedenis in de vierde. Aan Zingen en Tekenen wordt onge
veer I tot 1 1/2 uur besteed en aan Lichamelijke Oefening zo'n 2
uur. Behalve in de eerste klas mogen de meisjes 2 uren
handwerken.
Wijze van lesgeven
Gedetailleerd wordt de leswijze van de verschillende vakken ver
volgens aangeduid. Bij Lezen wordt vanaf het prille begin gelet
op goede uitspraak en natuurlijke leestoon.
In de zesde klas moet men stukjes proza en poëzie uit het hoofd
leren en voordragen, 'indien mogelijk gedramatiseerd'Schrij
ven heeft tot doel 'Het verwerven van een verzorgd en leesbaar
schrift en het aankweken van een gevoel van orde en netheid'
Men begint met 'onverbonden blokschrift'gevolgd door 'me
thodisch schrijven met kleine- en hoofdletters'
Rekenen wordt na de kleine getallen gevolgd door de munten:
'dubbeltje, stuiver en cent'In het tweede jaar volgt het 'leren
zien op de klok'In het derdejaar komen er de Romeinse cijfers,
inhoudsmaten en gewichten, zoals '1 pond 5 ons'en tijdbere-
keningen bij. Het omgaan met breuken begint in de vierde klas.
Men leert in de zesde klas ook omgaan met begrippen als 'GGD
Grootst Gemene Deler' en 'KGV Kleinst Gemene Veel
voud' Ook wat eenvoudig boekhouden hoort bij het laatste
schooljaar.
De Nederlandse Taal
Het Nederlands begint met het aanmoedigen tot spreken en vrij
mondeling en schriftelijk vertellen. Later volgen dictees,zinsont
leding en moeilijke woorden. Opstellen zijn in de vijfde klas aan
de beurt. Er wordt gelet op goede zinsbouw en beschaafde uit
spraak. Geschiedenisles houdt zich uitsluitend met de 'Vader
landse' geschiedenis bezig, waarbij de jaartallen in de vijfde aan
de beurt komen. Daarna eindigt men met 'de beginselen der
staats- provincie- en gemeentehuishouding'
Aardrijkskunde
In de derde klas begint men bij de Aardrijkskundelessen met
kennis over de directe omgeving. Geheel Nederland staat in het
vierde leerjaar op het programma. De kaarten van Oostlndiëen
Europa volgen in het volgende leerjaar. De werelddelen en West-
Indië komen in de hoogste klas op het rooster voor. In alle klas
sen moet aandacht besteed worden aan verkeersonderwijs, dat
geïntegreerd wordt met andere vakken. De 'Kennis der Natuur'
wordt onderverdeeld in 'Levende en Levenloze Natuur'In het
derde en vierde jaar wordt de leerling opmerkzaam gemaakt op
plant en dier uit de dagelijkse omgeving van het kind in de vier
jaargetijden. Het menselijk lichaam wordt behandeld in de zesde
klas. Daartoe horen ook 'eenvoudige hygiënische aanwijzingen'
De 'Levenloze Natuur' bevat materiaal en grondstofkennis in de
vierde en delfstoffen en kennis van communicerende vaten en ca
pillaire verschijnselen in de vijfde klas. De school eindigt met les
sen over thermometers, geluid, ontstaan en voortplanting en
energiebronnen.
Zingen
Na het aanleren van eenvoudige liedjes in de eerste klassen en het
aanleren van noten lezen, gaat men in de vierde over op het zin
gen van eenvoudige canons. Als verplichte liederen vermeldt het
leerplan:
'De Draaiersjongen''Ons Landje''Een Middagslaapje''Mijn
Nederland''Kling Klang Klokkelied' en het tweestemmige
'Wandellied'. In het vijfde jaar worden toegevoegd: 'Wilhel
mus' Valerius' 'O Heer die daar..!'Naar Zee''Roeiliedje''In
de Mei' en 'Muisstil daalt de Nacht'In de hoogste klas komen
er nog bij: 'Wij willen Holland houen''Mijn Taal'"s-Avonds'
'Jongenslied' en 'Hollands Vlag'
Tekenen
Het jonge kind wordt aangespoord om eerst spontane tekenin
gen te maken. In het derdejaar moeten menselijke figuren gepro
beerd worden, ook komen geometrische figuren met behulp van
omtrekmallen en randjes en vlakversieringen aan de beurt. In het
vierde leerjaar moeten illustraties aan opstellen toegevoegd wor
den. Men moet nu leren omgaan met hulpmiddelen als liniaal,
8
