De Castricumse familie De Graaf
De familie De Graaf is inmiddels de negende Castricumse familie
die in het jaarboekje wordt gepubliceerd. Achtereenvolgens ver
schenen eerder de stambomen van de families Duinmeijer, Veldt,
Res, Glorie, Lute, Stuifbergen, Twisk en Brakenhoff.
De Castricumse familie De Graaf is terug te voeren tot ene Cor-
nelis de Graaf, die omstreeks 1725 geboren moet zijn en toen al
in Castricum woonde. Cornelis woont aan de Duinkant, heeft ve
le percelen land in bezit en is ook schepen (wethouder) in het
dorpsbestuur.
Cornelis trouwt eerst in 1748 met Jacobje Schuit ook wel Jacobje
Schuitenmaker genoemd en na haar overlijden trouwt Cornelis
in 1773 voor de tweede maal met de veel jongere Zijtje Regtop.
Uit beide huwelijken worden in totaal vijf zoons geboren, die het
geslacht verder voortzetten. Achtereenvolgens zijn dit Pieter,
Hendrik, Jacob (de oude), Jan en Jacob (de jonge) de Graaf.
De huidige in Castricum woonachtige familie De Graaf is terug
te voeren op deze zoons. Zo stamt de in 1978 overleden Jan de
Graaf, gehuwd met Anna Admiraal en wonende aan de Pr. Bern-
hardstraat uiteindelijk af van de eerdergenoemde oudste zoon
Pieter. De familie De Graaf van de radio.tv zaak aan de To
renstraat stammen af van de jongste zoon Jacob en de overigen,
uitmakende verreweg de grootste groep, waaronder de gebroe
ders Piet ("de Ditten"), Hermanus en Toon de Graaf, maar ook
Engel de Graaf van de Oud Haarlemmerweg, stammen af van de
derde zoon Jan. In de navolgende stamboom is dit gedetailleerd
uitgewerkt.
Verschillende bezittingen in Castricum
De stamvader Cornelis de Graaf ziet kans om over een reeks van
jaren allerlei percelen land en boerderijen in zijn bezit te krijgen.
Kort na zijn eerste huwelijk koopt hij in 1751 een huis en erf op
het Noordend. Doordat zijn vrouw Jacobje Schuit(enmaker) in
1753 een huis aan het duin, een boet met land en tuin van haar
broer Jan erft, verkoopt Cornelis de Graaf in datzelfde jaar het
huis op het Noordend en gaat wonen in het huis van zijn overle
den zwager aan de Duinkant met daarbij horend een aantal per
celen land, geheten 'de Loet, de Vetcamp, het Broekje, de Lage
Made en de Kraasken' in totaal ter grootte van 6170 roeden (7,24
ha).
Nadien koopt Cornelis over een langere periode diverse percelen
land met een totale grootte van 15,5 ha. Deze percelen waren toen
bekend onder de volgende veldnamen: 'de Commandeur, het
Westerland, een akker bij de Hollaan, twee akkers op de hoge
Aert, een akker op het Cruijs, de Kinderkrogt, bij het Busch aan
de Kramersweg, de Pellen, de Jacobijnen Thuijn, de Gorsakkers,
het Laagje, AchterPaardekoopersbogaard, de Damakkers, het
Dijs en Kuijpers Uijthoorn'. Verder koopt Cornelis het huis van
Jan Wildeboer, waarin de verkoper met zijn vrouw er de rest van
hun leven mogen wonen.
Na het overlijden van Cornelis de Graaf in 1789, worden de per
celen land geërfd door zijn zoon Jan, de huizen door de zoons
Pieter en Hendrik en het huis, barg en erf naast de schuilkerk in
de Oosterbuurt, welke in 1767 door Cornelis was gekocht, wordt
geërfd door zijn Jacob (de oude).
Het vergaat de zoons van Cornelis de Graaf in financieel opzicht
beduidend minder goed dan hun vader, want van al diens bezit
tingen blijkt er in het jaar 1830 bij de oprichting van het kadaster
nog minder dan 2 hectare in hun bezit te zijn.
De naam 'De Graaf'
Zoals nog zal blijken uit de plaatsen van herkomst van de ver
schillende families 'De Graaf' in Nederland, moet deze naam ge
heel onafhankelijk en op verschillende plaatsen en tijden zijn
ontstaan. Naar de oorzaak hiervan kunnen we alleen maar gis
sen. Het woord graaf heeft in de Nederlandse taal drie betekenis
sen t.w.: landsheer, gracht en ijzeren spade. Omdat in de tweede
en derde betekenis van de naam graaf de synoniemen als gracht
enerzijds en spade, schep of schop anderzijds niet of nauwelijks
als achternaam voorkomen ligt het voor de hand om vooral de
verbinding met de eerste betekenis van landsheer te leggen. De
oorsprong kan hierbij voortgekomen zijn uit de middeleeuwen
dat de (Hollandse) Graven veel landerijen in bezit hadden en dit
bezit in de loop der eeuwen in leen hebben uitgegeven, hebben
verpacht of in eigendom hebben overgedragen. De mensen, die
voor de Graaf werkten of zijn land hebben verkregen, kunnen
zelf de naam "De Graaf" "Van de Graaf" of gelijksoortig heb
ben aangenomen of zo door mensen uit hun omgeving zijn
genoemd.
Vele verschijningsvormen
Aan de hand van de gepubliceerde gegevens van de volkstelling
van 1947 kunnen we de woonplaatsen van alle op dat moment in
leven zijnde 'De Graaf's nagaan. Hieruit blijkt dat naast deze
naam vele gelijksoortige verschijningsvormen zijn gegroeid en
dat de naam een van de meest voorkomende familienamen in Ne
derland is. In de onderstaande tabel staan de verschillende
naamsvormen met het totaal aantal personen dat in Nederland
deze naam in 1947 droeg; bovendien is daarbij aangegeven de
provincie met de meeste naamgenoten.
Nederland
provincie met aantal
Graaf
284
Zuid Holland
90
de
Graaf
13.708
3.708
van
de
Graaf
4.361
3.178
van
der
Graaf
281
Gelderland
96
(van)
(de)
Graef
176
Limburg
66
Graaff
95
Noord Holland
56
de
Graaf f
3.307
Zuid Holland
1.375
van
de
Graaff
421
327
van
der
Graaff
48
Zeeland
41
(van)
(de)
Graeff
68
Noord Holland
37
De verspreiding van de familie De Graaf in Nederland
Zoals uit het voorgaande overzicht blijkt wordt de overgrote
groep gevormd door de naamsvorm 'De Graaf'. De verspreiding
over Nederland ziet er als volgt uit:
32
