later op 27 nov. 1787 reeds door prins Willem V van zijn functie
ontheven. Op dat moment was Joan reeds uitgeweken naar het
buitenland. Al eerder op 6 mei in datzelfde jaar had hij Joachim
Nuhout van der Veen, schout van Castricum, als zijn lasthebber
de opdracht gegeven het huis en de smederij te verkopen.
Afbeelding 2
De speerhaak van Hermanus Esseling uit 1788.
De speerhaak van Hermanus Esseling uit 1788
Hermanus Esseling uit De Zijpe koopt het huis en de smederij en
het kleine huisje ernaast, genaamd de Stalling'. Had dit mis
schien iets te maken met de er tegenover liggende (oude) Pancra-
tiuskerk en de boeren die op zondag met paard en wagen naar de
kerk kwamen? De familie De Groot is in het bezit van een speer
haak -een klein soort aambeeld- met daarin het jaartal 1788; het
gereedschap bleef bij elke verkoop bij de smederij dus kunnen we
aannemen dat de toenmalige smid Hermanus Esseling hiermee
ook al heeft gewerkt. Ook was er een grote blaasbalg, die volgens
de fam. De Groot zeker even oud was, doch jammer genoeg werd
het leer hiervan in de tweede wereldoorlog versneden voor
schoenzolen. Heel begrijpelijk voor ieder die de toestanden toen
kende.
Terug naar Hermanus Esseling, op 14 jan. 1793 is hij nog eige
naar en smid blijkens een acte waarin hij als buurman genoemd
wordt, maar op 1 dec. van datzelfde jaar sterft hij. Een aantal ja
ren daarna op 2 april 1806 verkoopt zijn echtgenote Johanna
Naus alles aan de in Alkmaar geboren Klaas Mens, meester smid.
Op 21 dec. 1826 verkoopt de dan 69 jarige Klaas Mens de smede
rij voor 1500 gulden aan Pieter Smit, een smidsknecht uit Velsen.
Als in 1830 een volkstelling wordt gehouden woont Pieter Smit in
het huis met de smederij aan de Schoolstraat, is dan 22 jaar, ge
boren in Purmerend en woont er samen met zijn vrouw de 26 jari
ge Antje Spanjaard, geboren in Velsen, hun twee kinderen Ca-
tharina 2 jaar en Simon 1/2 jaar en de 22 jarige inwonende
knecht Jan Stokkers, geboren in Alkmaar. Zo weten we nu nog
wie er woonde in 1830 in het huis aan de Schoolstraat.
Nog geen vijfjaar later in 1831, verkoopt Pieter Smit de smederij
aan Wouter Spanjaard, waarschijnlijk een broer van Antje.
Wouter was eerst tapper, dus geen smid en hij verkoopt het geheel
als zijnde tolgaarder tussen Spaarndam en Santpoort en wonen
de in Schoten in 1837 aan Pieter Kuyt, dan al smid en wonende in
Castricum. Pieter werkte waarschijnlijk al in de smederij, hij was
geboren in 1805 te Houtrijk en Polanen en noemde zich grof-en
hoefsmid. Pieter Kuyt zal vele tientallen jaren de dorpssmid zijn.
In 1881 zal Pieter Kuyt op 76 jarige leeftijd en al enkele jaren na
het overlijden van zijn vrouw Grietje Busscher 'het woonhuis in
gericht tot smederij en werktuigen, erf en tuingrond ter grootte
van in totaal 542 m2' via een boedelscheiding overdragen aan hun
enige zoon Jacob Kuyt.
De familie De Groot sinds 1883 eigenaar
In 1883 is er op verzoek van Jacob Kuyt een veiling van de smede
rij in herberg 'De Vriendschap' op de Dorpsstraat. Ene Jan de
Groot, later bijgenaamd 'Lange Jan' koopt de smederij. Als Jan
na het overlijden van zijn vrouw Maria Catharina Dijkman in
1909 alleen komt te staan, gaat hij een vennootschap aan met
Theodorus (Dorus) de Groot met het doel het smidsbedrijf ge
meenschappelijk uit te oefenen. Jan en Dorus zijn geen familie
van elkaar. De vennootschap duurt tot 1918, in dit jaar gaat Lan
ge Jan eruit en wordt het bedrijf voortgezet door Dorus. Twee
van zijn zonen- Kees en Piet groeien met het smidsbedrijf op; va
der Dorus blijft er nog werken tot 1966.
Afbeelding 3
De oude smederij van Dorus de Groot; voor de smederij het ge
zin van Dorus samen met de knecht en dienstmeid.
A Jbeelding 4
Kees de Groot, de laatste smid van Castricum.
23
