raad, wel geen betoog, dat het doen luisteren van dergelijke uit
zendingen door de leerlingen van de katholieke scholen ernstige
bezwaren oplevert en daarom valt te ontraden'In de circulaire
worden 3 motieven voor de bezwaren gegeven: '1. in het feit, dat
deze uitzendingen in het gunstigste geval neutraal zijn; dit is min
der dan 'onschuldig'omdat zij in geen geval in positieve zin Ka
tholiek zijn, zoals ons onderwijs dient te zijn. Zij doen derhalve
tekort aan de vorming, waarop uw leerlingen recht hebben'Het
tweede argument is: 'In de omstandigheid, dat men onbekend is
met de gesproken tekst, zodat het niet denkbeeldig is, dat men
verplicht wordt de uitzending af te breken, wegens de een of an
dere passage'De derde: 'In de propaganda, welke daarvan voor
de beluisterde omroepverenigingen moet uitgaan, met als gevolg,
dat deze zenders ook in de huisgezinnen meer geregeld gaan be
luisterd worden, indien de kinderen thuis over het gehoorde via
de schoolradio vertellen en dan bijvoorbeeld uit het nazoeken in
de radiogids blijkt, dat een niet door de KRO verzorgde uitzen
ding beluisterd is. Waarom immers zou men in het gezin datgene
nalaten, waarin de Katholieke school voorgaat?'Namens de
Nederlandse RK Schoolraad ondertekent Mgr F.J.C.M. op de
Coul de brief, die besluit met de opdracht aan de schoolbesturen
'om het beluisteren ervan te doen voorkomen'
Negatieve reacties
De gemeentesecretaris is kennelijk geen voorstander van die
'nieuwlichterij'want hij vraagt in een brief van 20 juni aan de
hoofden van de Cuneraschool en de Centrale Openbare lagere
school om de lessen via de schoolradio te beëindigen.
Het waarnemend hoofd van de openbare school meester Phili-
poom stuurt prompt een brief terug, waarin hij aangeeft, dat de
schoolradio- uitzendingen met enige reserve worden beoordeeld.
Kinderen worden te weinig geactiveerd, er zijn veel goede kanten
aan, maar er is nog veel te verbeteren. Tot de positieve uitzendin
gen oordeelt hij: 'Hersengymnastiek'waarvan het tempo echter
wel te hoog ligt. Zeer gewaardeerd zijn geweest: 'Vrienden in ver
re landen''Herberg de Wereld''Verhalen van vroeger' en 'In de
spiegel van het lied'Enige weken later stuurt ook Bodewes als
hoofd van de Cuneraschool zijn bevindingen. Hij kan kort zijn:
'De school heeft geen enkele uitzending gevolgd, met uitzonde
ring van de regeringsuitzending van 4 mei'Hij heeft overigens
wel inschrijving bij de KRO- schoolradio aangevraagd
Op 4 oktober 1955 bericht het gemeentebestuur dat men de ont
wikkeling van de schoolradio niet wenst te bevorderen. Enige ja
ren later vraagt het hoofd van de Gerardusschool meester L. Ko
per om een aansluiting van de draadomroep. Negen maanden la
ter krijgt hij in juni 1960 antwoord. De gemeente geeft daarvoor
geen toestemming, maar wel voor de aankoop van een radio
toestel, 'dat aan de normale te stellen eisen voldoet'
daar kan ook VGLO- onderwijs gevolgd worden. Aan de openba
re lagere school aan de Bakkummerstraat wordt op 1 september
1954 ook een ULO- school toegevoegd.
Het is hoofdonderwijzer C.H. Jansen geweest, die zich sterk
voor stichting van een openbare ULO-school heeft ingezet, Als
eerste hoofd wordt meester C.H. Freling benoemd. Uiteindelijk
zal deze school aan zijn oorspronkelijke bestemming onttrokken
worden en als Jac.P. Thijsseschool geheel aan het voortgezet on
derwijs toegewezen worden. De mogelijkheden voor de Castri-
cumse bevolking om de kinderen in eigen gemeente voortgezet
onderwijs te laten volgen, worden verder uitgebreid door het
stichten van de Bonhoeffer College aan de Doodweg.
Besluit
Het Castricumse onderwijs heeft in de jaren na de Tweede Wereld
oorlog een geweldige vlucht genomen. Door gebrek aan finan
ciële middelen komt de zo noodzakelijke uitbreiding van de on
derwijsvoorzieningen moeizaam tot stand.
Door vaak persoonlijke inzet van velen en verbetering van de
economische omstandigheden was het mogelijk om het nu grote
aanbod van onderwijs te realiseren. Het lager onderwijs is inmid
dels als schooltype verdwenen. Door integratie met het kleute
ronderwijs is het basisonderwijs tot stand gekomen. De school
keus voor het kind kent weinig beperking meer.
Na het volgen van de basisschool kan men in eigen gemeente kie
zen uit diverse vormen van voortgezet onderwijs. De kinderen
worden nu ondergebracht in moderne gebouwen. De tijd ligt ver
achter ons, dat kinderen van de 'bewaarschool' in een afgeschut
te ruimte van de oude NH Pancratiuskerk werden gestopt. De
eens zo verguisde 'meester'die door allerhande bijbaantjes aan
de kost moest komen, is nu een goed opgeleide onderwijzer. Ver
dwenen is de oude school aan de Alkmaarderstraatweg, waar
duizenden Castricummers onderwijs kregen. Aan 'De school
met den Bijbel' herinnert ons nog het gebouw. Vergeten is de
eerste school, die in Castricum gebouwd werd, waarvan de
Schoolstraat ons nog rest.
F. Baars
Voortgezet Onderwijs
In Castricum is aanvankelijk weinig mogelijkheid om na het la
ger onderwijs, een verdere opleiding te volgen.
Daarin zal in de vijftiger- jaren snel verandering komen. In 1949
wordt de eerste stap gezet door plannen voor het stichten van het
Voortgezet Gewoon Lager Onderwijs. Er zal eerst een VGLO-
school voor meisjes komen, waarvoor een keuken en een hand
werklokaal worden ingericht. Castricum ligt hierbij achter bij
omliggende gemeenten. In Limmen, Heiloo en Uitgeest bestaat
deze school al. Op 1 september 1950 worden zo'n 50 leerlingen
verwacht. In een brief van 19 december 1949 gaat de inspectie ac-
coord: 'Het is trouwens gewenst, dat dit onderwijs is ingesteld op
het volle leven, wat eist dat aan deze vakken huishoudkunde en
handwerken bijzondere aandacht wordt besteed'Aannemer
Joh. Res mag de lokalen gaan bouwen en de VGLO- school kan
beginnen. Scholen voor het ULO- onderwijs zullen volgen, zoals
de RK ULO- school, die aanvankelijk in 1954 in de Pius X- school
gevestigd wordt. De Gerardusschool start er in 1957 ook mee,
Verantwoording:
Voor dit artikel is in hoofdzaak gebruik gemaakt van materiaal
uit het archief van de gemeente Castricum. Ook is dankbaar ge
bruik gemaakt van de jubileumgids '50 Jaar De Kandelaar'
Daarnaast ben ik veel dank verschuldigd aan de vele personen,
die mij geduldig aanvullende informatie hebben verschaft en fo
to's hebben geleend. Zonder hen zou er veel gemist zijn. I k ben er
mij van bewust, dat desondanks de geschiedenis niet compleet is,
er zal veel meer te vermelden zijn. Mogelijk dat in de toekomst
nog meer informatie ter beschikking komt, waarmee een aanvul
lend artikel te maken zou zijn.
