De Castricumse familie Brakenhoff
De familie Brakenhoff mag uiteraard niet ontbreken in de serie
Castricumse families, zoals die nu al voor de achtste keer in het
jaarboekje verschijnt. Toch is lang getwijfeld om een inmiddels
zo sterk uitgebreide familie uit te zoeken en te publiceren, om
dat de ruimte in het jaarboekje voor een familie-stamboom be
perkt is.
Er is daarom besloten om de stamboom van de familie Braken
hoff over 2 jaarboekjes te spreiden. In dit jaarboekje wordt voor
al ingegaan op de herkomst en de verspreiding van de familie,
enkele historische aspekten, de samenstelling van de oudste ge
neraties en een verdere uitwerking van de tak van Jan Braken
hoff en Aaltje Mors; deze tak heeft nu nog afstammelingen
woonachtig aan o.a. de Beverwijkerstraatweg en de Oud Haar
lemmerweg.
Andere takken van de familie Brakenhoff (o.a. vroeger wonende
aan de Mient) komen in het volgende jaarboekje.
Frans Brakenhoff uit Duitsland
De stamvader van de familie Brakenhoff is ene Frans Braken
hoff, die omstreeks 1730 is geboren en bij zijn eerste huwelijk in
1753 met de Alkmaarse Jacoba van Leunen in Limmen woont.
Frans is in Limmen de enige dorpsdokter - toen chirurgijn gehe
ten - en barbier. Hoewel de geboorteacte van Frans Brakenhoff
nog niet is opgespoord, is Frans vermoedelijk afkomstig uit de
plaats Schöppingen of omgeving in Duitsland; Schöppingen ligt
ongeveer 35 kilometer zuidoostelijk van Enschede.
Bij de geboorte van het oudste kind van Frans Brakenhoff wor
den als peter en meter genoemd ene Anthony Brakenhoff en
Catharina Rademakers. Anthony en Catharina woonden in
Amsterdam en waren aldaar in 1730 gehuwd. Bij dit huwelijk
werd vermeld dat Anthony Brakenhoff afkomstig was uit Schöp
pingen. Als peter van het oudste kind van Frans zal Anthony on
getwijfeld een naaste familielid zijn geweest en gezien zijn leef
tijd zou hij een oom kunnen zijn.
Verschillende families Brakenhoff in Duitsland
Ondanks verschillende nasporingen in Duitsland door Jan en
Ton Brakenhoff uit resp. Den Haag en Uitgeest, blijven de voor
vaderen van Frans Brakenhoff nog in nevelen gehuld. Ook an
dere bijzonderheden over hun bestaan in Duitsland ontbreken
nog. Wel zijn vele gegevens over verschillende families Braken
hoff in Duitsland aan het licht gekomen.
Zo kennen we een familiestam Brakenhoff in het noorden van
Duitsland ten westen van de stad Oldenburg en woonachtig o.a.
in de plaatsjes Detern, Bokel, Leer en Ocholt. Van deze familie is
de oudst bekende doopacte van Paul Peterszoon Brakenhoff ge
doopt in 1659 in Detern. In deze stam komen de namen Paul,
Hermann en Johann veelvuldig voor. De familie is Luthers. Paul,
een kleinzoon van de eerder genoemde Paul Peterszoon Bra
kenhoff, was vanaf 1753 onderwijzer; velen van zijn nakomelin
gen volgen hem in dit beroep en hebben daarin hun sporen ver
diend. Zo is in het plaatsje Westerstede de „Hermann Braken
hoff" Schule en de Braken hof fstrasze. Enkele leden van deze fa
miliestam vertrekken naar Holland en vestigen zich in de 18e
eeuw in Amsterdam en Alkmaar; deze Hollandse tak is voor zo
ver we hebben kunnen nagaan reeds lang uitgestorven.
Ook in de omgeving van Braunschweig, oostelijk van Hannover
en nabij de Oostduitse grens komt een familiestam Brakenhoff
voor. In deze stam vinden we vooral de voornamen Dietrich,
Heinrich en Johann; ze wo>den genoemd in de kerkregisters
van plaatsen als Braunschweig, Gifhorn, Helmstedt en Wernige-
rode. Als oudste vinden we in deze familie ene Henning Brac-
kenhoff, die raadslid is in Helmstedt; zijn zoon Hilmar trouwt in
1559 in Wernigerode met de 17 jarige Anna Eckstorm. Hilmar
heeft 3 krijgstochten in Nederland meegemaakt. Ook wordt er
van deze tak nog een Henning Brakenhoff genoemd in de perio
de van 1630 tot 1642 als raadslid van Braunschweig.
Er is een familiestam Brackenhoff(er) in Straatsburg. André
Brackenhoffer verliet het Schwabische Reutlingen (ten zuiden
van Stuttgart) in 1559, vestigde zich eerst in Offenburg en ver
volgens in 1577 in Straatsburg. Vele nazaten van hem waren
raadslid en armmeester, jongere generaties brachten het tot pro
fessor en subprefect. Inmiddels is deze familie uitgestorven.
In Schöppingen woont een Rooms Katholieke familie Braken
hoff. In 1693 trouwt daar Jan Brackenhoff en Elisabeth Huist-
ken. Zij zijn waarschijnlijk de grootouders van onze Nederland
se stamvader Frans Brakenhoff. Van dit echtpaar worden in 1701
en 1707 de zoons Anthony (Bernard Antoni) en Arnold geboren.
De al eerder in deze inleiding genoemde Anthony woont in
Amsterdam en is peter bij de doop in Limmen van het oudste
kind van Frans Brakenhoff. Arnold, een broer van Anthony, is in
1733 in Amsterdam peter bij de doop van een kind van Anthony.
De vader van Frans Brakenhoff heette Jan. Het is waarschijnlijk
dat deze Jan een broer is van Anthony en Arnold en geboren is
in de periode van 1693 (huwelijksjaar van de ouders) en 1701 in
de omgeving van Schöppingen; het geboortejaar van Frans
schatten we omstreeks 1730.
De naam Brakenhoff
In vooral Noord Duitsland hadden vele boerderijen namen, die
eindigden op het Duitse woord „Hoff" (hoeve). Zo blijkt de
naam „Brakenhoff" voor meerdere boerderijen in Noord Duits
land in gebruik te zijn geweest. De bewoners van die boerderij
en namen de naam dan over als familienaam of werden door de
mensen uit hun omgeving naar de boerderij genoemd. Zo kun
nen meerdere families deze naam hebben gekregen, zonder dat
ze enige verwantschap met elkaar hebben. De boerderijnaam is
afgeleid van het woord Brak, in het Duits ook wel Brack. Een
„Brak" is een hond van een zeer oud jachthonderas met een
vierkante kop en lange flaporen. Brakenhoff is nu een hoeve
(hoff), waar men Brakken hield of fokte.
Het familiewapen
Van de familie Brakenhoff zijn twee zeer op elkaar gelijkende fa
miliewapens bekend; beide wapens zijn van de Straatsburger fa
milie Brakenhoff. Kenmerkend voor beide familiewapens is een
hond (een brak) met een hoorn. De officiële beschrijving van
het ene familiewapen luidt: „een zilveren schild met een klim
mende hond in rood, gehalsband in goud en in zijn bek een
blauwe waldhoorn, die hij ondersteunt met de rechter voorpoot
en met een bergje met 3 doorsneden van groen vanuit het
schildpunt. Ook is ditzelfde wapen in andere heraldische kleu-
