Floris is wagenmaker, timmerman en veehouder en later
kassier van de Boerenleenbank; zijn zoons Herman (rijwiel
handel te Bakkum), Simon (bloembollenhandel te Rinne-
gom), Gerardus (bloemenzaak aan de Dorpsstraat) en Adria-
nus (onderwijzer te Uitgeest) vormen zijn nageslacht.
Jan Twisk, schepen van Bakkum
Keren we terug naar de Heemskerkse periode dan zijn we ge
bleven bij de tweede zoon van Floris Twisk - Jan geheten. Jan is
geboren in 1733; na zijn huwelijk met Grietje Diependaal gaat
hij naar Bakkum. Hij woont op een boerderij die staat op de
(zuid)hoek van de Haagseweg-Heereweg.
Jan Twisk maakt als schepen (wethouder) deel uit van het dorps
bestuur van Bakkum (toen nog een eigen gemeente). Jan is
schepen in de periode 1766-1795; zijn naam komen we in die
hoedanigheid in akten vaak tegen.
Bij zijn overlijden heeft hij bijna 18 hectare land in Bakkum. Zijn
enige zoon Floris trouwt met Jannetje IJpelaan; hij boert aan de
Kooiweg. Floris en Jannetje overlijden op jonge leeftijd. De 3
zoons en 1 dochter zijn dan nog jong en ongehuwd. De oudste
zoon Jacob is later boerenknecht/arbeider en woont te Velsen,
zoon Jan is dan arbeider en woont te Santpoort, zoon Willem is
kleermaker hier in de Oosterbuurt; van hem stammen na enke
le generaties de smid Floris, de kleermaker Jaap, de melkboer
Gerardus en de manufacturier Jan Twisk af.
Jachtopziener op de Brabantsche Landbouw
De derde zoon van Floris Twisk uit Heemskerk was de al eerder
genoemde Claas, geboren in 1738. Claas en zijn enige zoon Flo
ris wonen in Heemskerk; laatstgenoemde is boer, landbouwer
en woont aldaar in de Kerkbuurt; dochters heeft Floris niet, wel
6 zoons, waarvan er slechts twee trouwen - Jacob en Cornelis -
en voor nakomelingen zorgen. Jacob woont vele jaren in
Heemskerk, Wijk aan Zee en Duin en de laatste jaren voor zijn
overlijden in de Oosterbuurt te Castricum, hij is jachtopziener
van beroep; zijn zoons Floris en Jacob zijn eveneens jachtopzie
ner en veldwachter. Nakomelingen van hen wonen nog in IJ-
muiden, Haarlem en Zandvoort.
De hiervoor genoemde Cornelis is eveneens jachtopziener. Hij
woont o.a. in Heemskerk, Velsen, Wijk aan Zee en Duin en sinds
1855 op de Brabantsche Landbouw in het duingebied van
Castricum. Het jaar 1855 is voor Cornelis en zijn vrouw Guurtje
Wagenaar een rampjaar, vier van hun kinderen overlijden in de
maand augustus, hoogstwaarschijnlijk aan een besmettelijke
ziekte; zij zijn dan 0, 5, 7 en 14 jaar oud. In 1862 gaat Cornelis in
de Zijpe wonen; zijn zoon Floris wordt daar eveneens jachtop
ziener; nakomelingen van deze Floris wonen nu o.a. in IJmui-
den en Haarlem.
De naam Twisk
Hoogstwaarschijnlijk houdt de naam verband met het dorpje
Twisk in West-Friesland. Dit landelijke dorpje, gelegen op ca. 5
km van Medemblik, telde in vorige eeuwen ongeveer 600 inwo
ners. De naam van dit dorp bestond reeds in het jaar 1100 en is
vermoedelijk afkomstig van het woord Twis(k)e dat stroom of
water betekent. In deze betekenis is vroeger de Twisk, het Twis-
ke of het Twisker de naam geweest voor de Nauernasche Vaart.
Ook de huidige watervlakte „het Twiske" nabij Oostzaan heeft
zijn naam aan deze betekenis te danken. Deze namen en ook de
achternaam werden in vroeger eeuwen vaak geschreven als
„Twisck" en „Twisch". Ook wordt wel beweerd dat de oorsprong
ligt bij het woord Twischen - uitgesproken als „Twisken", zijnde
het (west)friese woord voor „tussen"; dit zou een water of
stroom tussen landerijen aangeven.
Verschillende personen, die geen familierelatie met elkaar heb
ben, kunnen de naam Twisk hebben aangenomen, naar de
plaats waar zij geboren zijn, zoals we nu ook veelvuldig de fami
lienamen Bakkum en Castricum tegenkomen. Naast de naam
Twisk bestaat ook de achternaam „Van Twisk". Ook „Van Twist"
komt voor. Het is mogelijk dat beide namen dezelfde herkomst
hebben; er zijn voorbeelden gevonden, dat in verschillende ak
ten voor dezelfde persoon de naam Twisk en Twist door elkaar
worden gebruikt. Ook nu wordt de naam Twisk vaak als Twist
uitgesproken. Een aantal nu nog levende families „Van Twisk"
gaat terug tot ene Jan Janszoon van Twysk, die in 1632 trouwde
te Hensbroek.
Bij de meest recent gepubliceerde volkstelling van 1947 komen
in Nederland de volgende varianten van de naam voor:
Twisk 216 personen
Van Twisk 177 personen
Van Twist 238 personen
Vom Twisk 2 personen
Twisker 30 personen
De namen Twisk, Van Twisk en Twisker komen bijna uitsluitend
voor in Noord-Holland, de naam Van Twist vooral in Zuid-
Holland en Noord-Brabant.
t Dorp Twisk ,7«*.
Afbeelding 3
Het dorpje Twisk in het jaar 1726.
De verspreiding in Noord-Holland
In het eerdergenoemde jaar 1947 wonen er 195 personen met
de naam Twisk in Noord-Holland verspreid over 28 gemeenten,
waarvan de belangrijkste zijn: Castricum (73 personen), Haar
lem (23), Uitgeest (19), Velsen (12), Egmond Binnen (8), Alkmaar
(7) en Amsterdam (6).
Van alle „Twisken", die nu in Noord-Holland stamt ca. 75% af
van de Castricumse familie Twisk. De overigen behoren tot de
Uitgeester familie Twisk.
De Uitgeester familie Twisk
Deze familie is Ned. Hervormd; zij is terug te voeren tot ene IJs
brand Twisk. Wat de naam Floris is voor de Castricumse familie,
is de naam IJsbVand voor die van Uitgeest; tot in de huidige ge
neraties komen we deze naam tegen. Vermoedelijk komt deze
IJsbrand uit de omgeving van Schagen. Ene IJsbrand Pietersz
Twisk trouwt in 1742 met Jannetje Grootewal. Uit dit huwelijk
27
