De Castricumse familie Stuifbergen
Na zes andere bekende Castricumse families is het nu de familie
Stuifbergen, die als Castricumse familie is gekozen voor publica
tie in het jaarboekje.
De familie Stuifbergen is voor zover is na te gaan een van de
oudste Castricumse families. Reeds in het oudst bewaard geble
ven doopboek van de Rooms Katholieke kerk (toen werd nog
gekerkt in de Schuilkerk aan de Breedeweg) vinden we de do
pen van de kinderen van ene Claes Lourisse Stuifbergen. Zijn
oudste dochter wordt gedoopt in 1673, dus zal Claes (Klaas) om
streeks 1650 geboren kunnen zijn als zoon van ene Louris Stuif
bergen. Oudere gegevens over Castricumse inwoners uit vroege
re perioden zijn destijds maar zeer spaarzaam opgetekend en
zijn nauwelijks bewaard gebleven. Over de familie Stuifbergen
zullen vermoedelijk nooit oudere gegevens worden opgespoord
en we kunnen deze familie dan ook als een oorspronkelijk
Castricumse familie aanmerken.
De eerdergenoemde stamvader Claes Stuifbergen heeft 3'A mor
gen land gelegen aan de Duinkant. Uit zijn huwelijk met Crelisje
Crelis (Cornelisdochter) krijgt hij de zoons Cornelis en Lourens,
die het geslacht verder zullen voortzetten. Beide zoons zijn vee
houder en hebben elk een boerderij met ca. 15 morgen land (14
ha). Cornelis is bovendien gedurende een aantal jaren schepen
(wethouder) in de „Heerlijkheid" Castricum.
Afbeelding 1.
De handtekening van Lourens Claaszoon Stuifbergen (3) en van
diens schoonvader Jan Gerrits Haarlem bij het huwelijk in 1716.
Klaas Stuifbergen, de oudste zoon van Lourens, is de enige man
nelijke nakomeling van de volgende generatie die kinderen
voortbrengt. Klaas is gedoopt in 1718 en is gehuwd met Ariaant-
je Vaders.
Klaas heeft niet veel bezittingen; hij verdient 16 stuivers per dag
met helm planten. Met Klaas begint de eigenlijke uitbreiding
van het geslacht Stuifbergen. Uit zijn huwelijk worden 5 zoons
geboren t.w. Lourens, Jan, Jacob, Dirk en Cornelis. Alle nu nog
levenden Stuifbergen's zijn terug te voeren tot een van deze 5
zoons.
Van de oudste zoon Lourens stamt het merendeel van de nu nog
in Castricum wonende Stuifbergen's en ook de familie Stuifber
gen uit Limmen af. In deze tak vinden we nu nog en in het verle
den velen die kapper als beroep gekozen hebben (o.a. „grote en
kleine Bertus").
De tweede zoon Jan kreeg o.a. de zoons Klaas en Lourens; Klaas
gaat in Bergen wonen. Zijn nabestaanden schrijven sinds ca.
1870 de naam als Stuyfbergen of Stuijfbergen. Momenteel wo
nen er nog nakomelingen in Hoorn en Enschede. Van Lourens
komt de tak van Willem Stuifbergen, de postbode en de tak uit
Akersloot.
De derde zoon Jacob woont in Bakkum in een boerderij bij de
kruising Bleumerweg en Jan Miezenlaantje; zijn zoon Klaas
wordt 95 jaar en woont eveneens aan de Bleumerweg. Uit deze
tak komt o.a. Nicolaas Stuifbergen uit de Achterlaan en Wulbert
uit de Dr. Jacobilaan.
De vierde zoon Dirk woont aan het Slingerpad aan de Duinkant,
uit zijn nakomelingen komen o.a. Teunis Stuifbergen van de
Breedeweg, de kort na de oorlog overleden Freek Stuifbergen
van de Mient en Theunis Stuifbergen tuinder van de Ruiterweg.
De jongste en vijfde zoon Cornelis tenslotte is veehouder, woont
in de Bergermeer en vanaf ca. 1783 in Oudkarspel; uit zijn grote
gezin wordt een zoon Jan geboren, die het geslacht verder te
Alkmaar zal voortzetten; diens nakomelingen schrijven eve
neens hun naam als Stuijfbergen of Stuyfbergen en wonen o.a.
in Alkmaar, Australië en Zwolle.
De naam Stuifbergen
Het is niet met zekerheid aan te geven waar de oorsprong ligt
van de naam Stuifbergen, doch het ligt voor de hand dat een
van de voorvaderen zijn naam heeft te danken aan het stuiven
van het duin. In ons kustgebied was het stuiven een heel groot
probleem. Rond 1500 gaan in verschillende kustplaatsen tiental
len huizen verloren door armoede en overstuiving. In het jaar
1514 wordt te Castricum 17 morgen land overstoven; in deze tijd
geldt er al een verplichting tot helmbeplanting op de binnendui-
nen ook wel de voorduinen genoemd. In een oude beschrijving
uit 1514 wordt over Bakkum gezegd: „Ende es heurluyder dorp
groot 326 mergen, daerinne gereeckent zijn de duynen ende
hooge bergen die zeer verstuiven". Een letterlijker ontstaan van
de naam Stuifbergen kan nauwelijks gegeven worden.
Aan de hand van een aantal oude akten zien we ook dat de fa
milie Stuifbergen direkt met dit probleem te maken heeft. De
oudste ons bekende voorvader Claes Louriszoon heeft enkele
akkers land nabij de Papenberg, t.w. de Vetkamp en de Pape
kints acker. In 1752 legt een aantal oude en geboren Castricum-
mers waaronder de 66-jarige Lourens Stuifbergen (nr. 3) een
verklaring af dat de voorduinen vanaf 1717 zijn beplant met
helm, die door hen zelf uit de zeeduinen werden gestoken. Dit
wegsteken van de helm uit de zeeduinen gebeurde zonder dat
dit ooit door de eigenaren van die duinen of namens hen door
hun duinmeiers (jachtopzieners) ooit is verboden; kennelijk
werd op dat moment het wegsteken van helm uit de zeeduinen
niet meer getolereerd.
Ook had Lourens persoonlijk veel hinder van het verstuiven. In
een verklaring voor Schout en Schepenen getuigen in het jaar
1754 ene Pieter Kuijs oud 50 jaar en Arjan Pieterse oud 53 jaar
en beiden wonende te Castricum, dat sinds 30 jaar het land van
Lourens Stuijfbergen genaamd „de Duijn-Crogt" ongeveer over
een breedte van 8 roeden is overgestoven en nu een geheel
vormt met de duinen. Als bewijs dat het overgestoven land van
Lourens Stuifbergen is, wordt nog een zogeheten snippeflauw
(een net om snippen te vangen) vermeld, die door Jan Haarlem,
de schoonvader van Lourens, op dit land werd opgesteld. Deze
snippeflauw heeft nog in 1752 meer dan een roede breedte over
het land van Lourens gehangen!!
Claas, de zoon van Lourens, verdient de kost met helm planten.
In het register betreffende de financiën van de duinbeplanting
komen we zijn naam vaak tegen. Zo zien we dat hij in 1763 sa-
30
