Fragmenten uit een dagboek
te Castricum uit de oorlogsjaren 1940-1945
Fragmenten uit het dagboek van de RK Pastorie
le Jaargang
Op 6 maart 1942 zijn 3 kapelaans van de R.K. Parochie St. Pan-
cratius een dagboek gestart over de oorlogsjaren.
De auteurs waren F. Holthuizen, F. Verheul en J. van der Zalm.
Verheul heeft het einde van het dagboek niet kunnen meema
ken, aangezien hij in december 1942 geëvacueerd werd naar
Amsterdam, waar hij in de Vondelkerk tot kapelaan benoemd
werd. Holthuizen en Verheul hebben het boek tot enige maan
den na de bevrijding tot de val van Japan voortgezet.
Dankzij dit voor Castricum unieke document is het mogelijk om
ons zo vele jaren na die verschrikkelijke oorlog een beeld van
die tijd te vormen.
Het geeft een opsomming van vaak schokkende gebeurtenis
sen, misdaden begaan door een totalitair Nazi-regiem.
Niet genoeg kan de nadruk gelegd worden op wat mensen in
hun drang naar macht vermogen.
Het boek was te uitgebreid om in zijn geheel opgenomen te
worden.
De woordelijk opgenomen fragmenten geven de belangrijkste
gebeurtenissen weer.
De samensteller, F. Baars
6 maart 1942
Als Hebdomodarius open ik dit dagboek. De indruk heeft zich
in ons gevestigd, dat de oorlog althans in Europa zijn einde
nadert.
Europa rekent op de vrede in september. Spannende dagen na
deren, daarom openen wij een dagboek, zowel voor onszelf om
later de gebeurtenissen te kunnen reconstrueren, als voor ande
ren, die interesse hebben voor wat zich in deze benarde tijden
in de brein van een paar kapelaans afspeelden. In het Oosten
gaat het slecht, Singapore viel een week of drie geleden, van
daag viel Batavia. O Engeland, wat onderschat je de Japanner.
Vrijwel zonder hulp kan het dappere Indische leger het nooit
winnen, ik heb al een weddenschap lopen, dat op 23 maart Java
is gevallen. Arme missie!! Voorspellingen doen nog steeds de
ronde. Gisteravond hoorde ik nog van een horoscooptrekker,
die 6 jaren geleden de oorlog van 6 mei 1940 had voorspeld
toen ook al heeft voorzegd, dat er in a.s. mei een bloedige
opstand in Amsterdam zou ontstaan waarbij de paarden tot de
enkels in het bloed zouden lopen op de Dam. Als het maar waar
is
7 maart
Het wordt hopeloos, vliegtuigen zijn er haast niet. Ze kunnen
het beter opgeven. Laat Engeland en Amerika het nu zelf maar
eens opknappen.
8 maart
Er is groot gebrek aan kolen. Transportmoeilijkheden, geen
benzine, geen goederenwagens, grote rivieren bevroren. In de
Jordaan worden de deuren bij gebrek aan brandstof gesloopt.
10 maart
Mussert spreekt voor de radio. Hij wijst er op, dat het Neder
landse Rijk bezet is. Moederland door Duitsland, Oost-Indië
door Japan. West Indië door Amerika. Het zingen van het Wil
helmus deed mij op dat moment pijn.
11 maart
Een Engels vliegtuig op terugreis naar huis moest het boven Be
verwijk begeven. De noodlanding gebeurde op het land van
een NSB-er.
21 maart
Deze week werd van Ginhoven wegens spionage gefusilleerd.
De dominee uit Castricum was 1 uur bij hem.
26 maart
Bordjes "Verboden voor Joden" mogen niet in de katholieke in
stellingen opgehangen worden en verenigingen mogen zich
niet aansluiten bij de Cultuurkamer. Er woedt een zware strijd
met de doktoren. Van het topcomité bestaande uit 8 personen
zijn er 5 gearresteerd maar het comité vult zich zelf weer aan.
De strijd gaat tegen de oprichting van de artsenkamer. Wij heb
ben een sinaasappel met zijn allen gedeeld. Dr. Leenaers kreeg
ook een stukje. Ónze enige kip legt om de 2 dagen een ei!
28 maart
Het werk aan de toren van 90 mtr. hoog, die voor de Duitsers
moet worden gebouwd, is stopgezet. Waarom? Er wordt in
ernst verteld, dat er parachutisten zijn gedaald in de buurt van
Alkmaar, Haarlem en Den Haag.
31 maart
Voor het personeel van de PWN en PEN werd er in Haarlem
een groot appèl gehouden. Bedoeling van de vergadering: de
zegeningen van de Nieuwe Orde. Onder de verschillende
toespraken toonden de arbeiders tekenen van verkoudheid.
Onder de toespraak van een Duitser was het doodstil, men kon
hem toch niet verstaan.
6 april
De inspecteur van de Marine Lazaretten van het Westelijk front
heeft op bezoek in Heiloo gezegd: De verliezen in Rusland zijn
zeer groot. De Engelse invasies zijn van weinig betekenis. Essen
is flink gebombardeerd. Veel doden. De fabrieken van Krupp
zijn moeilijk te kwetsen. Een haag van afweergeschut omgeeft
de fabriek. Langs de weg veel militair verkeer. Strandpaviljoen
Armeria moet verdwijnen. De bouw van de 100 mtr. hoge toren
in de duinen gaat weer door.
13 april
De vliegvelden op Schiphol, De Koog en Bergen zijn door de
Duitsers onklaar gemaakt door middel van betonnen palen. Col
lega v.d. Zalm ontving een kaart: "Verboden voor Joden" om
op te hangen in het Jeugdhuis. Hij hangt nu op zijn kamerdeur.
8
