Vanuit de plaatselijke melkfabriek "De Holland" is melkpoeder
en boter geleverd aan de Raad van Verzet ten behoeve van
krijgsgevangenen en onderduikers. Kontaktpersoon was daar
bij eerst Cor Beentjes van de Van Tienhovenhoeve en later de
zo bekend geworden Hannie Schaft.
Met eerbied wordt herdacht de geliefde arts Dokter Leenaers,
die een van de leiders was van de landelijke verzetsorganisatie
van artsen. In het dagboek van de kapelaans wordt op 19 okto
ber 1942 vermeld: "Onverschrokken en onverdroten getuigt
onze dokter voor het vaderland. Tot voorbeeld voor ons na
geslacht willen we even wijzen op de grote naastenliefde, die
door de dokter wordt beoefend. Honderden zakken aardappe
len en graan zijn door hem opgekocht voor arme arbeiders."
Dr. Leenaers wordt in 1943 naar een kamp in Vught gestuurd.
Op 22 juli 1944 overlijdt hij in Tilburg op 42-jarige leeftijd na
een ernstige ziekte en wordt op 27 juli in Castricum begraven.
Er was ook een krans uit Vught waarop stond:
"Uit dankbaarheid van hen wier lijden gij in het kamp hielp
verlichten".
Zijn grafschrift en tevens devies was 'alleen een vrij man kan
een goed geneesheer zijn".
Afbeelding 5
Verzetsman dokter H.J.M. Leenaers
Na de oorlog is het Dokterspad omgedoopt in "Dr. Lee-
naersstraat". Ook de uit Castricum afkomstige verzetsstrijders
Huibert van Ginhoven, Jan Hoberg en Leo Toepoel zijn in
straatnamen geëerd.
Huibert van Ginhoven werd op 17 maart 1942 te Laren gefusil
leerd wegens spionage, verbinding met Engeland en verraad
van Duitse staatsgeheimen.
Jan Hoberg (18 jaar) werd op 14 april 1944 op de Waalsdorper-
vlakte gefusilleerd, nadat hij bij een overval op het stadhuis Alk
maar, in verband met het bemachtigen van distributiebeschei
den, door de Duitsers was gearresteerd. Op 13 december 1944
werd Leo Toepoel wegens spionage-aktiviteiten te Velp door
een vuurpeleton doodgeschoten.
De graven van Dr. Leenaers, Jan Hoberg en Leo Toepoel bevin
den zich op de R.K. begraafplaats bij de St. Pancratiuskerk.
Oorlogsgeweld
In het laatste oorlogsjaar zijn grote golven geallieerde vliegtui
gen in de lucht.
Veel bemanningen vinden op zee de dood en op het strand
spoelen slachtoffers aan.
Op het kerkhof bij de Ned. Hervormde Kerk bevinden zich 36
oorlogsgraven van 28 Engelsen, 1 Pool, 1 Nederlander en 6 on
bekenden. Amerikanen en Fransen worden elders begraven.
Lokomotieven worden door Engelse en Amerikaanse vliegtui
gen onder vuur genomen. In februari 1945 stort een Ameri
kaanse jager in de weilanden neer, daar waar nu het wijkje Mo-
lenweide is.
Op 29 augustus 1944 komt nog eens een schriftelijk bevel dat
nog meer mensen moeten evacueren.
Deze evacuatie is echter niet doorgegaan. De medewerking
wordt geweigerd, vooral nadat op Dolle Dinsdag, 5 september
1944 wilde geruchten de ronde deden.
Maastricht, Breda en Tilburg zouden al in handen van de geal
lieerden zijn. Tengevolge van deze geruchten verlaten nu ande
ren de gemeente vrijwillig. Dit zijn de Nationaal Socialisten, die
een veilig heenkomen zoeken.
Van nu af aan komt de spanning er steeds meer in. Dikwijls
gaan grote goederentreinen leeg naar het noorden en komen
volgeladen met oorlogstuig en soldaten terug om naar de fron
ten te worden gebracht.
De Duitsers worden driester en schieten op mensen die het wa
gen 's avonds na acht uur nog op straat te komen.
Bevrijding
Op 4 mei 1945 aanvaardt Veldmaarschalk Montgomery op de
Lüneburgerheide in Noord-Duitsland de capitulatie van alle
Duitse strijdkrachten in Noordwest-Europa.
Op 4 mei wordt 's avonds in de pastorie feest gevierd met vijf
jaar bewaarde vooroorlogse sigaretten, eigen teelt sigaren,
wijn, omelet en het Wilhelmus.
Op 5 mei werd in Hotel "De Wereld" te Wageningen de officiële
capitulatie van de Duitse troepen getekend. Er wordt nog niet
gevlagd in Castricum. De leiding van de Binnenlandse Strijd
krachten (B S.) maant tot voorzichtigheid in verband met de
aanwezigheid van zwaar bewapende Duitse soldaten. Het ogen
blik, dat algemeen zal kunnen worden gevlagd, zal kenbaar
worden gemaakt door vlaggen op de kerktorens.
Op maandag 7 mei nog wordt een Castricummer, Cornelis
Beentjes, door een Feldwebel doodgeschoten, toen hij palen uit
een weiland haalde.
Op 8 mei komen de eerste Canadezen Castricum binnen. De he
le dag en avond is er een voortdurend doortrekken van Cana
dese wagens. Ze worden met grote blijdschap begroet.
In de nacht van 8 op 9 mei is er in het raadhuis aan de Dorps
straat een officiële ontmoeting van de eerste Canadezen met de
plaatselijke staf van de B.S., waarvan de heer J. Blom comman
dant is. Op 15 mei wordt een voorlopig maar niet minder vreug
devol bevrijdingsfeest gevierd met herdenking van de gevalle
nen, een optocht en volksdansen.
De grote bevrijdingsfeestweek begint op 31 augustus.
6
