Deel 2 - slot
Staatslijn K: spoorlijn Den Helder - Alkmaar
Dankzij het kabinet Van Hall Heemstra kwam er in
1860 een spoorwegwet. Daarvoor was de regering
niet enthousiast om spoorlijnen aan te leggen en te
exploiteren. Het parlement maakte zich echter grote
zorgen, want spoorlijnen waren van groot belang
voor de ontwikkeling van het land en zeker ook voor
Amsterdam. Het IJ verzandde en het Noordhollandsch
Kanaal bevroor in de winter. Bovendien werden de
stoomschepen steeds groter, waardoor ze geen
gebruik meer konden maken van dat kanaal. Wel werd
de mogelijkheid onderzocht om een rechtstreekse
verbinding met de Noordzee te graven. Het Noordzee
kanaal kwam echter pas in 1876. Omdat Den Helder
zich had ontwikkeld tot een soort „voorhaven" van
Amsterdam, zag Amsterdam een spoorlijn naar en van
Den Helder wel zitten.
In 1861 wilde een aantal Kamerleden de lijn aan de
westkant van het Noordhollandsch Kanaal hebben,
omdat zo'n lijn goedkoper en korter was dan aan de
oostkant van het Kanaal. Vooral Schagen was het er
niet mee eens. De Schagense burgemeester Robert
Henry de Meer huurde uit eigen zak veertig koetsen
en reed daarmee naar Den Haag om de regering en
het parlement onder druk te zetten. Dankzij deze
protesttocht kregen ze hun zin. De commissie en de
regering kozen voor een oostelijk tracé. Een amen
dement van Kamerlid Van Bosse om toch te kiezen
voor een westelijk tracé haalde het niet. Met 31 tegen
29 stemmen werd zijn voorstel verworpen. De aanleg
van de lijn door de staat verliep voorspoedig en ook
de exploitant, de Hollandsche IJzeren Spoorweg
Maatschappij (HIJSM) had alles op tijd klaar. Op 18
december 1865 was de officiële openingsrit en twee
dagen later kon het publiek de trein pakken, die toen
nog reed tussen Alkmaar en Den Helder. De spoorlijn
werd in fasen uitgebreid: 1867 Alkmaar-Uitgeest, 1869
Uitgeest-Zaandam, 1878 Zaandam-Amsterdam.
De feestelijke opening op 18 december 1865
Het feest begon in Den Helder met de aankomst van
een „officieuze" trein met daarin een aantal com
missieleden die namens het Rijk de exploitatie van
de lijn zou overdragen aan de Hollandsche IJzeren
Spoorweg-Maatschappij (HIJSM). In die trein zaten
ook gemeenteraadsleden van de plaatsen langs het
spoor. Het was jammer dat de minister van Binnen-
Station Zijdewind
Moet Zijdewind weer een station krijgen?
20 dec 1865
Opening Den Helder
Alkmaar
1 mei 1867
Opening Alkmaar
Uitgeest
1 nov 1869
Opening Uitgeest
Zaandam
15 okt 1878
Opening Zaandam
Amsterdam Westerdok
15 okt 1889
Opening Amsterdam Westerdok
Amsterdam Centraal
Maatschappij: HSM (Hollandse IJzeren
Spoorweg Maatschappij)
0.815 Den Helder
3.363
Den Helder Zuid
van 1980
7.217
Koegras
van 1867 tot 1878
van 1900 tot 1938
van 1943 tot 1945
8.35
Breezand
van 1914 tot 1938
12.145
Anna Paulowna
16
Oudesluis
van 1867 tot 1938
van 1940 tot 1949
21.294
Schagen
24
Schagerwaard
van 1886 tot 1931
27
Zijdewind
van 1868 tot 1938
30
Noord Scharwoude
tot 1938 van 1940 tot 1947
35.177
Heerhugowaard
Alkmaar Hoorn
38
St. Pancras
Alkmaar-Hoorn
St. Pancras-Broek
op Langendijk (tot 1926)
van 1898 tot 1938 van
1940 tot 1944
40.21
Alkmaar Noord
Alkmaar-Hoorn
van 1980
42.05
Alkmaar
Alkmaar-Hoorn
46.975
Heiloo
48.851
Onze Lieve
Vrouwe ter Nood
van 1914
53.871
Castricum
57.713
Uitgeest
Haarlem-Uitgeest
61
Den Ham
van 1883 tot 1887
62.921
Krommenie
Assendelft
65.145
Wormerveer
67.675
Koog-Zaandijk
68.816
Koog Bloemwijk
van 1931
71.174
Zaandam
Zaandam- Enkhuizen
72
Noorder IJdijk
tot 1907
73
Hembrug
van 1907 tot 1982
75
Petroleumhaven
van 1891 tot 1902