We horen het de lezers al zeggen: „Het is toch wel bijzonder. In het vorige boekje van de historische stichting
werd er geschreven over een kerkhof in de Kampen en dan nu over een bedevaartsplaats." Er zullen ongetwijfeld
lezers zijn die niet weten waar Emaus ligt.
Het is een kleine gemeenschap in de buurt van Haring
huizen. Het is gelegen tussen De Vennik, Tolke en de
Muggenburgerweg. De huizen en de stolpboerderijen
liggen aan de Provincialeweg N241.
Op deze kaart uit 1877 ziet u Emaus linksonder Haring
huizen aan de Prigdijk. Als u richting Schagen rijdt, dan
kunt u links van de Provincialeweg nog een deel van de
oorspronkelijke Priggedik zien.
U heeft in onze laatste „'t Is mooi weest" al een beetje
kennis kunnen maken met de heer J. van Lunsen.
Hij is lid van de Archeologische Werkgemeenschap
Nederland (AWN) afdeling Schagen. Twee jaar geleden
kwam hij een kaart uit 1598 tegen, waarop vermeld
stond dat oude bagijnen in Alkmaar een stuk land in
het bezit hadden, dat lag in Emaus aan de Priggedik
bij Haringhuizen. Bagijnen waren ongehuwde vrouwen,
soms weduwen, die zonder een gelofte afgelegd te
hebben in gemeenschap met anderen op een hofje
of in een klooster woonden. Deze bagijnen verbleven
in het Oude Hof of Catharinaklooster dat westelijk
van de Grote Kerk lag, waar nu de Bagijnenstraat is.
Zij bewoonden enkele huizen, waarvan er één werd
gebruikt voor een hospitaaltje. Later moest dit wijken
voor een toren bij de kerk. Helaas stortte die toren al
gauw weer in, waarbij twee bagijntjes omkwamen. Dit
oudste klooster van Alkmaar werd gesticht in 1394 en
behoorde tot de derde orde van St. Franciscus. Tot
de eerste orde behoren de mannelijke religieuzen en
de tweede orde is de vrouwelijke tak. In 1573 trok het
stadsbestuur de landerijen en renten aan zich. Enige
bagijnen bleven de Oude Hof bewonen en wezen de
huisarmen als hun erfgenamen aan. Huisarmen woon
den nog wel in hun huisje, maar hadden nu en dan
dringend behoefte aan hulp in natura. Er waren in die
tijd ook uitbestede armen die tegen betaling werden
ondergebracht bij andere mensen. Deze huisarmen
kregen in 1609 een deel van het klooster toegewezen
om het in te richten als armenhuis.
Bijzonder is het volgende verhaal. Cornelis van Diest
was biechtvader van de genoemde bagijnen en
bestuurder van het Catharinaklooster in Alkmaar. Hij
werd met vijf andere Franciscanen door het krijgsvolk
van Sonoy gevangen genomen, onder vele bespot
tingen en mishandelingen naar Enkhuizen gevoerd en
daar in juni 1572 opgehangen. Deze Sonoy hebben we
al in 2001 besproken in verband met zijn wreedheden
en het gevang in het kasteel in Schagen.
r
Te bedevaart naar Emaus
aan de Priggedik?
