Pomeroon
.Surinamerivier
larowijne
Bermuda-eilanden hadden ze veel last van een orkaan.
Er was grote schade aan de masten en de zeilen.
Begin juni bij het Shetlandeiland Foula ten noorden van
Schotland werden Elisabeth en de anderen gekaapt
door de beruchte kaper Jean Bart. Zo moest ze met
een dienstmeid drie weken op zijn schip vertoeven.
Onverwachts liet Bart haar na drie weken met een
Engels koopvaardijschip naar Holland terugkeren. Bij
Texel aangekomen huurde zij een bootje dat haar naar
Aartswoud bracht.
De volgende dag op 24 juni kwam Elisabeth in Nieuwe
Niedorp aan. Er waren veel mensen op de been om
haar te vragen naar familieleden die als kolonist waren
meegegaan. Blijkbaar waren veel mensen uit Nieuwe
Niedorp en omstreken als kolonist meegegaan. Zij
woonde de eerste tijd bij haar oom Adriaen van der
Woude die notaris was geworden, was getrouwd en
drie kinderen had. Adriaen was voor het gezin van Her
man een vertrouwenspersoon, zaakwaarnemer, borg
en erfgenaam. Herman had van zijn broer geld geleend
voor de investeringen in Guyana. Omdat Herman veel
te vroeg overleed en veel kosten had gemaakt, werd hij
bankroet verklaard. Zijn landerijen, huizen en inboedel
werden verkocht om de schuldeisers te kunnen betalen.
Zijn rijkdom was verdwenen.
Fransen namen op 10 juli 1677 de kolonie in en Johan
nes wist te ontvluchten. Zes dagen later kon hij meeva
ren naar Suriname en eind september kon hij met een
koopvaardijschip mee richting Holland.
Elisabeth zei dat ze gereformeerde christenen waren en
ze kreeg als antwoord dat ze alleen rooms-katholieke
christenen kenden. Het verzoek werd afgewezen omdat
het kerkhof een gewijde plaats was. Voor de baai lag
echter een klein eilandje. Ze bekeken dat en vonden
het een goede plek om vader daar te begraven. Op 10
januari 1677 werd Herman Hartman van der Woude stil
letjes begraven zonder dat de Portugezen het wisten.
Hier zou eigenlijk ons verhaal over de schout moeten
eindigen maar wij kunnen ons voorstellen dat u als
lezer graag wil weten hoe het met Elisabeth en haar
broer en zuster in het verre Guyana zou aflopen.
Vandaar dat wij hieronder in sneltreinvaart haar verdere
levensloop beschrijven.
Brazilië
Een week na de begrafenis van Herman werden de
ankers gelicht om naar Guyana te varen. Zij kwamen in
begin februari aan bij de rivier Oyapoc waar de
kolonie zou worden gesticht. Een dag na hun aan
komst overleed de 15-jarige Margarieta aan waar
schijnlijk dezelfde besmettelijke ziekte waaraan
vader Herman ook was overleden. Bij aankomst
waren er al 60 van de 350 mensen overleden.
Enkele dagen later werd Elisabeth ook ernstig
ziek terwijl haar broer zich weer een beetje
beter begon te voelen. Elisabeth verzocht
de gouverneur of ze weer terug naar Hol
land mocht en dat werd haar toegestaan. Met
dezelfde schepen die haar naar Zuid-Amerika
brachten, begon Elisabeth op 18 maart 1677
haar tocht naar huis. Om te kunnen profiteren
van gunstige stromingen en een gunstige wind was de
vaarroute naar huis veel noordelijker. In de buurt van de
Elisabeth vertrok in oktober naar
Amsterdam en kwam te wonen in een
winkel waar stoffen en kant werden
verkocht. Vanaf
1680 verbleef
Elisabeth bij haar
nicht in Enkhui
zen en ruim een
jaar later woonde
zij weer in Am
sterdam bij een
andere nicht.
Met een kaag maakte de familie Van der Woude de oversteek van
Kolhorn naar de Vlieter bij Texel. Daar lag een koopvaardijschip
voor de grote oceaanreis.
ATLANTISCHE OCEAAN
Oyapoc
Een kaart van de Wilde Kust
Amazone
d Orange
