T -
-1 -<?>, - r r a
De grote boerderij
In 1863 bouwde Dirk Kuilboer
aan het eind van de Zwarteweg
een grote boerderij met een
schuur. Toentertijd was het
adres Moerbeek 238, later werd
het Zwarteweg 258 en nu is
het Zwarteweg 24. Dirk heeft
twaalf jaar mogen genieten
van deze mooie stolp, want in
november 1875 werd Corneiis
Buis, landman te 't Veld in
de gemeente Oude Niedorp,
eigenaar van de boerderij. Deze Corneiis zorgde er inderdaad voor dat het modderpad naar zijn boerderij
werd verbreed en een beetje verhard. De Zwarteweg was geboren. In datzelfde jaar werd de kleine boerderij
gebouwd maar die was veel eenvoudiger opgezet. Die had niet eens een voordeur, de deur die in West
Friesland meestal alleen maar werd gebruikt bij een huwelijke en een begrafenis.
In juni 1883 koopt Arien Commandeur, president van
het college van hoofdingelanden van West-Friesland en
burgemeester van Wognum, de boerderij met de
schuur en het gras- en bouwland voor een bedrag van
f 21.000. Na zijn overlijden in februari 1890 komt het
boerenspul na een boedelscheiding op naam van de
volgende erfgenamen. Allereerst is dat natuurlijk de
weduwe van Arien Commandeur, namelijk Maartje Tool.
Dan komen we de naam van de oudste zoon in het
kadaster tegen. Dat was Klaas Arienszoon Comman
deur, burgemeester van de gemeente Wognum. Het
tweede kind van Arien was dochter Maartje Comman
deur. Zij was in gemeenschap van goederen getrouwd
met landman Corneiis Buis, die in Oude Niedorp
woonde. Zeven jaar nadat hij de boerderij aan zijn
schoonvader had verkocht, werd hij weer (mede-)
eigenaar. Ook het derde kind van Arien was een
dochter. Deze Elisabeth Commandeur was in gemeen
schap van goederen getrouwd met landman Corneiis
Dekker en zij woonden in Spanbroek. Drie maanden
voor het overlijden van pa Commandeur, op 10 no
vember 1889, was zijn dochter Catharina gestorven.
Daarom werd haar man Jan Ruiter, landman te
Wognum en voogd over zijn minderjarige kinderen
Jansje en Maartje Ruiter, als mede-eigenaar van de
hoeve in het kadaster opgenomen.
Ook deze boerderij en de landerijen werden in 1904
door het Roomsch Catholiek Jongensweeshuis opge
kocht. Vanaf die tijd kon men deze boerderij alleen maar
van het weeshuis pachten. Zo werd in 1905 vader Daan
Scholten, die getrouwd was met Petra Balvert,
de eerste pachter. Na de dood van vader Daan in 1921
pachtten zoon Willem Scholten en zijn vrouw Johanna
Spruijt deze boerderij. Vijfjaar later verhuisden vader
Jan Wit en Bet Ligthart van de kleine boerderij naar de
grote boerderij. In 1961 werd de boerderij verpacht aan
zoon Jan Wit en Riet van Stralen. Zij konden de stolp
met schuren en een stuk weiland in 1975 van het
weeshuis kopen. Sinds 1989 zijn aan de kant van de
Zwarteweg Willem Roozing en Wilma van Herk, u weet
wel van Roozing Groenpartners, eigenaars van de helft
van de grote boerderij. Aan de kant van de Hartweg
wonen Cor van Herk en Lion Poland in de andere helft
van deze grote boerderij.
V.l.n.r. Simon Ligthari Jzn., boerenkecht, zijn zuster Elisabeth Ligthart Jd. met paard en Jan
Wit Jz. voor de noordkant van de grote boerderij in 1927.
Daan Scholten,
de eerste pachter
van de grote
boerderij, leefde
van 1846 tot 1921.
