<3
Een leven lang
kerkorganist
In het aardrijkskundig woordenboek van
A.J. van der Aa uit 1846 lezen we het
volgende: „De Rooms Katholieken, van
welke men er ruim 220 aantreft, behoren tot de
statie van 't Veld, welke In de burgerlijke gemeente
van Nieuwe Niedorp een kerk heeft. Voor de Refor
matie was de kerk aan de H. Bisschop en Belijder
Martinus toegewijd. Naar deze Patroon is later ook
de kerk van 't Veld genoemd."
„Het is een vervallen gebouw zonder toren, doch van
een orgel voorzien." In 1846 had de kerk van 't Veld dus
al een orgel. Dan wordt in 1853 de nieuwe kerk ge
bouwd en we lezen over de inwijding van het nieuwe
orgel:
„Den 12 december 1871 werd een nieuw orgel ingewijd.
Dit was voor het grootste gedeelte door vrijwillige giften
der parochianen bijeengebracht. Het orgel had achttien
registers en twee klavieren en was vervaardigd door de
heer L Ypma uit Alkmaar voor de somma van f4.050,-.
De orgelkast werd geleverd door de heer L. Veneman te
's Hertogenbosch voor de prijs van f2.000,-."
Dan volgt een passage over de gehouden feestpredi
katies en gaat het artikel verder met: „Meesterlijk werd
de eerste mis van „van Bree" uitgevoerd door het zang
koor. Des namiddags om 2 uur waren de parochianen
weer Tempelwaarts geroepen teneinde het orgel in zijn
verschillende registers te horen bespelen. En toen de
heer P. Ypma en de heer Immink, geneesheer te Hoog
woud, om beurten enige muziekstukken ten gehore
brachten, maakte dit op alle aanwezigen een diepen
indruk. Eenparig was men van oordeel dat het orgel een
prachtige aanwinst was en een sieraad voor de kerk
van 't Veld.
In de parochiearchieven uit het jaar 1926 treffen we een
rekening aan van timmerman/aannemer Piet
Burgmeijer. Het betreft de verplaatsing en maken van de
orgelkast. Voorzover bekend stond de speeltafel voor
1926 in het verlengde van de kerk in een niet-praktische
opstelling ten opzichte van koor en dirigent. In 1926
werd de speeltafel naar achteren geplaatst tegen de
orgelkast aan en wel in de breedterichting van de kerk.
Een bijzondere organist
De Martinusschool kende een onderwijzer met de naam
De Vries. Van hem kregen wij ook godsdienstles. In
één van zijn verhalen had hij het over een organist van
de Martinuskerk die in de laatste jaren van zijn leven
blind was, maar toch nog bij machte, het orgel van de
Martinus te bespelen. Ook vertelde hij dat op een zon
dag tijdens de hoogmis de organist verstek liet gaan en
zangers en dirigent zich afvroegen waar deze plichts
getrouwe man nu bleef. Hij kwam ook niet want hij be
hoorde ook niet te spelen. In de vastentijd voor de oor
log zweeg het orgel. Pas op paaszaterdag mochten de
klanken weer door de Martinus klinken.
Later in gesprekken met mijn vader ontdekte ik dat
deze verhalen mijn opa, Johannes Jong van de
Rijdersstraat 87 betroffen. De beschrijving van deze
organist van de Martinuskerk (1887-1937) is gemaakt
aan de hand van mondelinge overleveringen van zijn
nakomelingen, die hem gekend hebben.
Als eerste komt aan het woord kleinkind Cor Kok uit
Ede. Hij bouwde in Ede een levensmiddelen-
verpakkingsindustrie op, nu eigendom van Ahold. In juni
1981 nam hij afscheid als directeur van zijn bedrijf en in
zijn persoonlijke bijdrage aan het personeelsblad van
het bedrijf Kok-Ede B.V. schreef Cor Kok: „Het
kruideniersvak trok me onweerstaanbaar aan. Ik had er
ongemerkt mijn hart aan verpand sinds ik zo vaak had
mogen logeren bij mijn grootouders van moeders kant.
Wie had er toen een opa, die op zijn winkeldeur in grote
letters in een boog boven zijn naam Jan Jong „in kolo
niale en grutterswaren" had staan? Opa Jong uit 't Veld
had dat. Ik was bezeten van die kruidenierswinkel."
Wie was Johannes Jong nu eigenlijk?
Jan Jong werd op 16 maart 1862 geboren te Wester
blokker als zoon van Jacob Jong en Vrouwtje Kooter.
Deze Jacob Jong was fruitkweker en tuinder en had een
Deze foto is in 1914 gemaakt voor de boerderij van Jaap Poland
aan de Rijdersstraat nr 74, waar nu Ton Groen zijn autobedrijf
heeft. Het gedeelte van de boerderij is gesloopt, het woonhuis is
het oorspronkelijke voorhuis van de boerderij.
Van links naar rechts bovenste rij: Trien, Jan, Vrouwtje, Gert,
Sijpje, Willem.
Op de onderste rij: Cor, Jaap, Piet, organist Jan Jong, Grietje
Veldman, Gre en Mien.