-5-
Dominee I laggai (I laggaeus) van Oostbroek,
schelden en lasteren vanaf de kansel in de Niedorper kruiskerk
door Jan Smit
/H4 /Me/ro r>
C P RONK-
"WWf
De herder van de hervormde
gemeenschap in Nieuwe
Niedorp, vanaf 1703 tot in het
jaar 1708, was voluit
geschreven Haggaeus van
Oostbroek. Uit de bewaard
gebleven archiefstukken komt
overduidelijk naar voren dat
Haggai van Oostbroek zijn
Niedorper kerkgemeenschap
tijdens de kerkdiensten in de
kruiskerk niet in slaap liet
vallen. Van Oostbroek kon
verschrikkelijk schelden en
tekeergaan vanaf de preek
stoel, waarbij hij het vooral op de Niedorper regeerders had gemunt. Het werd zelfs de
burgemeesters en de vroedschap, deftig gezeten in de herenbank, soms wat al te bar.
De stedelijke gerechtsbode werd dan de dag erna op Van Oostbroek afgestuurd met
een resolutie (besluit) van de vroedschap, waarin hem werd aangezegd dat hij zich had
c
te wagten van oijt noch de magistraet dezer plaatse sodanig te lasteren ofte schelden,
als hij verleden Dank- Vast- en Bededag gedaan had
Mocht hij, Van Oostbroek, toch weer in zijn foute scheldpartijen vervallen, dan was de
magistraat gerechtigd om hem voor zes weken zijn functie te ontnemen. Het
wederwoord van Van Oostbroek was: ick hebbe de magistraet als magistraet niet
gelastert noch gescholden, maar ick heb hun zonden als mijn ledematen bestraft en sal
in de toekomende tijt so doorgaan gelijck ick begonnen ben. Soo lang ick predicant tot
Nieudorp ben, reken ick haar aansegge en dreigement van suspensie voor niet en
geender waarde, relaterende dit te sijn mijn wederwoord, gedaan de 28 december
1707.'
In 1707 en 1708 bleef het geschil tussen de regenten van Niedorp en dominee Van
Oostbroek over de uitvoering van zijn kerkdiensten maar doorsudderen. De staten van
Holland en West F riesland gingen zich met de zaak bemoeien. Ze hadden aan schout
en regenten van Nieuwe Niedorp bevolen om te zorgen dat de wekelijkse dankzegging
en de gebeden op de normale tijden zouden geschieden, gelijk als in de aanschrijving
van 29 oktober 1707 beschreven stond.
Dominee Van Oostbroek had echter een kleine zes weken voordat de bedestonden
zouden eindigen vanaf de preekstoel in zijn kerk afgekondigd dat hij, naar het
voorbeeld van enkele steden, met de wekelijkse bedestonden zou ophouden. Wat hij
gelijk ook maar gedaan heeft. Dus geen bedestonden meer in de Niedorper kruiskerk.
I I isto risch Niedorp, informatieblad 2020 nr. 1
