-51-
handgeschreven boekje met 'Bestek en voorwaarden voor ee n nieuw te bouwen
pastorie' in Nieuwe Niedorp). Het kaftje verbrokkelt bijna onder mijn handen; een
draad houdt de 26 pagina's bij elkaar. Op de laatste pagina staat de naam van de
architect, 'den Heere A.T. van Wijngaarden, Stads Architect te Medemblik'. Zijn
eene keuze gedaan'.
maakt op het gemeentehuis en de pastorie aan de Dorpsstraat, typische Van
Wijngaarden-gebouwen in een karakteristieke eclectische stijl, een mengeling van
neostijlen. Maar het bewijs dat hij de architect is, moet nog wel geleverd worden.
Nieuwe pastorie Nieuwe Niedorp
Voor de pastorie is dat snel duidelijk. In het genoemde archief ligt namelijk een fraai
naam staat ook op de gedenkplaat in de zijmuur van het huis aan de Dorpsstraat 120.
Bovenaan prijkt de naam van Dirk van der Stok, destijds de president-kerkvoogd van
de Hervormde Gemeente, gevolgd door de namen van maar liefst veertien andere
kerkvoogden en notabelen, en onderaan de namen van architect Van Wijngaarden en
aannemer Jan Dz R ezelman. Rezelman had de aanbesteding op 21 januari 1867
gewonnen. De vier inschrijvers waren alle vier timmermannen uit Nieuwe Niedorp:
Kier van der M olen, Will em Rus, Jan Rezelman en Nanne Brugman. Brugman was het
laagst, maar had zijn biljet niet voorzien van borgen en kreeg nog een uur de tijd om
dat te regelen. Na dat uur bleek bij controle dat het biljet niet door twee borgen was
getekend en werd 'het biljet van onwaarde verklaard'. Rezelman was nu de laagste
inschrijver met een bedrag van 12.953,33 en kreeg het werk toegewezen. In oktober
van datzelfde jaar is de bouw al gerealiseerd. Maar dat is niet binnen de afgesproken
tijd. De kerkvoogden zijn clement en besluiten om van de aannemer van de nieuwe
gebouwde pastorie, voor de te laate oplevering van dat werk, geene boete te vorderen
Een week later vergaderen kerkvoogden en notabelen opnieuw, nu over de vloerkleden
voor de drie vertrekken in de pastorie en 'wordt uit een ruime voorraad vloerkleeden
Notulen als bron
In mijn zoektocht naar de verhalen achter de Van Wijngaarden-gebouwen heb ik
duizenden pagina's notulen van gemeenteraads- en kerkraadsvergaderingen gescand.
Elke plaats (Nieuwe Niedorp, W i nkel, W ieringerwaard, Aartswoud, Abbekerk, Twisk,
Westwoud, M idwoud-Oostwoud, et cetera) had een eigen gemeentebestuur; elke kerk
een vergadering van kerkvoogden en notabelen. Het zijn prachtige bronnen van
informatie, soms opgetekend in moeilijk leesbare handschriften. Het is geduldig werk
om iets te vinden over de bouwprojecten en de rol van Van Wijngaarden hierin. Soms
levert dat pareltjes van zinnen op die in het boek over de architect zijn weergegeven.
Zo vergadert het gemeentebestuur van W ognum in 1868 over het bestek dat Van
Wijngaarden heeft aangeleverd voor het nieuwe raadhuis. 'D it bestek zeer uitgebreid
zijnde, en den avond beginnende te vallen, terwijl het geen maanlicht is, wordt door
[gemeenteraadslid] den Heer Kieftenburg den wensch geuit om te vertrekken en de
volgende morgen om half negen uren weder te vergaderen en de zaak opnieuw in
overweging te nemen.' De notulen schetsen een beeld van de tweede helft van de
negentiende eeuw als een kleine bovenlaag de dienst uitmaakt. Zo ook in Nieuwe
Niedorp. Dirk van der Stok is naast president-kerkvoogd ook burgemeester, van 1859
tot 1898. Bijna een halve eeuw lang!
istorisch Niedorp, informatie
blad 201 9 nr. 2
