-46-
ondernomen'.
goed geïnformeerd was. Kennelijk een burger die het zich kon permitteren landelijke
kranten te lezen. Voorzichtig liet hij blijken dat hij de architect Petrus Josephus
Hubertus Cuypers (1827-1921) bewonderde. Kranten omschreven hem als 'de geniale,
beroemde architect Met zijn ingezonden brief liet B ook blijken dat de kerkvoogden
van de Nederlands Hervormde kerk Nieuwe Niedorp, zo was de kerk inmiddels gaan
heten, niet zomaar een advies van deze begenadigde architect naast zich neer konden
leggen. D e kerk verkeerde bouwkundig in een deplorabele staat. De kerkvoogden
hadden daarom het voornemen de kerk te slopen. Ze oordeelden dat nieuwbouw
goedkoper was dan renovatie. Echter elke aanvraag tot kerkbouw of verbouw moest
worden beoordeeld door het college van Rijksadviseurs voor Monumenten van
geschiedenis en kunsten. Het college bestond uit elf competente personen en begon
met zijn werkzaamheden na het Koninklijk Besluit nr. 14 van 8 maart 1874. Dit besluit
bevatte bepaalde zaken die voor de kerkvoogden van belang konden zijn, onder andere
c
het uitbrengen van een advies over de plannen en hunne uitvoering betreffende
oprigting of herstelling van gebouwen, geheel of gedeeltelijk ten koste van het Rijk
Al gauw bleek dat politieke en
godsdienstige tegenstellingen
binnen dit college niet meer
binnenskamers konden worden
gehouden. Het waren de twee
leden, architect Pierre Cuypers en
jonkheer mr. Victor De S tuers, die
botsten met andere leden van het
college, met name de architecten E.
Gugel, J. Gosschalk en mr. C.
Vosmaer.
Zij gruwelden van hun excessieve
verering der Middel-eeuwen
Voorheen moesten bouwplannen
ter goedkeuring aan de Waterstaat
worden aangeboden. Het beleid van
Waterstaat en de daaruit voort
komende architectuurcreaties ten
aanzien van te bouwen kerken, de
zogenaamde Waterstaatkerke n,
kregen van de twee opposanten het
etiket broddelwerk opgeplakt. Het
miste de uitstraling van de
christelijke volkstraditie Nieuw te
bouwen of te renoveren kerken
4- Waf feintaHVatl.«tel
WJlng »»r twt ofptljk pfMuvrxj „Kr Ri.kirijMt.rn u mtUrttem
Spotprent uit 1885 van Jan Holswilder. Op de knieën
v.l.n.r. mr. Victor de Stu ers, Joseph Alberdingk Thijm, de
Spindo ctor katholiek schrijver en zwager van Cuijpers en
Pierre Cuijpers, de architect
dienden de geest van de
middeleeuwen te weerspiegelen. Zelfs de werken van hun geloofsgenoot architect
Theo Molkenboer kon hun goedkeuring niet verkrijgen. Ze betitelden zijn werk nogal
denigrerend als 'Stucgotiek' Molkenboer bouwde onder andere in West- F riesland de
i sto risch N iedorp, informatie
blad 2019 nr. 2
