-42-
langs. Ogenschijnlijk niets met Schermerhorn te maken maar als je toch bezig bent.
dominee Hij vond Schermerhorn geweldig. Geen hoogdravende taal. Voor de
buitenwereld waren we boeren, voor Schermerhorn waren we mensen!
Z
o krijg ik steeds meer indruk van deze unieke man.
Koffie bij mijn vrienden
Ik besluit even te pauzeren en ga bij mijn vriend Jan Peetoom en Marianne Eelsing
Zijn opa en oma stonden op de lijst van links-extremistische personen van het CID
Even praten onder een broodje. Jan vertelde dat hij voor het Hoogheemraadschap
werkte en dat hij in Opperdoes iets moest doen rond Koninginnedag. Hij kreeg het
hele Oranje-comité over zich heen. Dat kennen we in Nieuwe Niedorp niet. G rappig,
het was de dag, dat ik met Jan sprak, Koningsdag.
Ik had Anneke Arts gebeld. Kan ik wel langs komen want het is Koningsdag. 1 'M aak
je geen zorgen Niko, dat leeft hier niet. En inderdaad. Waar ik langs Oudkarspel reed
en waar er gevlagd en gefeest werd, was de Nierupper Dorpsstraat verlaten en stil.
Ik praat ook met Marianne Eelsing onder de koffie. Zij heeft de vrijdenker, vluchteling
en fotograaf Arpad M oldovan nog verpleegd. Die werd door sommigen wantrouwend
bekeken. Ze vond het een waanzinnig inspirerende man. Zo geven de geheimen van
de Schermerhorn-aanhangers zich langzaamaan prijs.
Op naar Texel, in de voetsporen van I lenk Blanken
Ik besluit met Jan Peetoom op reis te gaan naar Texel naar Fritjof Blanken en M erie
Peetoom, zijn oom en tante en voormalige buren aan de Westerweg (witte boerderij).
Fritjof is de zoon van de anarchistische timmerman Henk Blanken. M erie Peetoom is
de dochter van Jantje Fijnheer en Nicolaas Peetoom. (Beiden werden door de
toenmalige inlichtendienst als links-radicaal in de gaten gehouden.)
Ik ontmoet in Den Burg ook tante Zus de zus van Merie. In dat gesprek word ik
gevangen door het beeld van die tijd, hun jeugd. Zij waren aanhangers van de
beweging die in de slipstream, zoals we dat nu noemen, van Schermerhorn zat. Zij
komen zelf uit de jaren 20 en Schermerhorn vertrok van het dorp in 1929.
Ik hoorde van hen het verhaal van Jan Bakker. Kennen we Jan Bakker, de oude
badmeester uit Oude Niedorp nog? Jan Bakker was dienstweigeraar en dat was in die
tijd nogal wat. Dat betekende gewoon twee jaar opsluiting. In Veenhuizen of fort
Beemster. Jan werd als jonge knaap opgepakt. Hij weigerde dienst, was een
zogenaamde vrije socialist en wilde geen belasting betalen. Hij was tegen de vijf K's:
Kroeg, K rijgsmacht, Koningshuis, Kapitaal, Kerk (hoewel pro Schermerhorn). Jan
werd door twee agenten opgehaald. Door de Langestraat in Alkmaar werd hij naar de
gevangenis gebracht. Hij liep daar tussen die agenten gewoon keihard de
Internationale te zingen! Fritjof was geïnspireerd door Jan Bakker en weigerde
dienst.
Het wordt me meer en meer duidelijk hoe deze brede maatschappelijk beweging
gedragen werd door moedige en principiële mensen.
Op het dorp werd in de doopsgezinde kerk door dominee Franken Liefering
dienstweigeringscursussen gegeven, vertelde Fritjof me. Hij volgde deze.
i sto risch N iedorp, informatie
blad 2018 nr. 1