-39- De grootste waarde van Schermerhorn voor de vrij-socialistische beweging in Nederland lag in de propaganda. Met zijn geoefende, zware, welluidende stem en rijzige gestalte wist hij mensen te boeien. In de jaren twintig maakte hij ook furore met voordrachten zoals 'Ondergang', een werk dat hij geschreven had over dienstweigering. Vooral met zijn toneelstukken droeg Schermerhorn bij tot de ontwikkeIing van een vrij-socialistische cultuur. Titels war en 'Offers' en 'T oen het oorlog was Hij speelde in deze toneelstukken zelf een belangrijk rol. Hij was zelfs in een toneelstuk zo aanwezig dat hij alle vier rollen vervulde! In een bomvolle en doodstille zaal in Oudesluis, het latere café van mijn opa en oma, speelde hij de zaal plat! Onlangs vond ik het verloren gewaande toneelstuk Offers in de originele handgeschreven versie! Na zijn emeritaat (1929) bleef Schermerhorn propagandistisch actief. Vanaf 1923 verzorgde hij onder het pseudoniem Astor de rubriek 'G eestelijk Leven in de Schager Courant. I loe werd Schermerhorn beleefd? Een doordeweekse zomeravond in de jaren 20 Ni euwe Niedorp In Nieuwe Niedorp op een doordeweekse dag in de jaren 20 kon je zo maar een groepje mensen aantreffen voor de woning van de dominee tegenover de kerk. Je kon er zomaar Jaap Arts treffen, de geheelonthouder, dienstweigeraar en schilder. Of was daar misschien de bebaarde Jaap Langedijk aanwezig? Fruitteler aan de Westerweg. Hij zwom in badpak in het kanaal en deed boodschappen met een emmer. Tevens werd hij gevreesd en genoemd door de CID (Criminele Inlichtingendienst) als propagandist, communist en opstandig. Wie weet stond A afje K orver ertussen. Een vooraanstaand militariste! Of T ri jntje Koorn die RSAP -propagandiste was. Of Willem Davids los arbeider en propagandist' volgens de CID) die op oudere leeftijd nog bij mijn vader in de fietsenfabriek aan de Westerweg werkte. Het zou zo maar kunnen dat de jongelui Albert en Harm ter Haar (propagandisten, lid RSAP, daar werd vergaderd) er al in de jaren 20 bij vertoefden. De gebroeders Rosenbacker (Belgische vluchtelingen die onderdak vonden in de toen beroemde kolonie) kunnen erbij gestaan hebben of de Hongaar Arpad Moldovan. Arpad was met Jaap Langedijk uit Brussel gekomen toen ze daar een Esperantocongres bezochten. De naam Schermerhorn was namelijk ver buiten de landsgrenzen bekend. Arpad Moldovan wilde hem ontmoeten en werd als vrijdenker en levensgenieter aanhanger. Ik schat in dat de bekende Jan Vrolijk (aanhanger, dienstweigeraar, trok later bij hem in in Hoog-Soeren voor hij emigreerde naar de VS) ook op de brug te vinden was. Of wat dacht je van Jan Hartog en man en vrouw D. S m it- Water man. Respectievelijk timmerman en smid in de eerste kolonievestiging aan de Dorpsstraat (nu nrs. 255 en 257). L euk detail, Grappig dat Thijs S epers later als timmerman daar startte en Kees de Vries als loodgieter, zeg maar de moderne versie van de smid. Well icht stond in de jaren 20 ook daar op de brug te discussiëren Herman Vrede de latere partner van mijn vader en oprichter van de Havrelux fietsen. M isschien zag je er ook Henk Blanken staan. W ie kent hem nog? Die mooie sterke jongeman met krullen. Gegrepen door het gedachtegoed van het geheelonthouden werd hij lid van de istorisch Niedorp, informatie blad 2018 nr. 1

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Informatieblad stichting Historisch Niedorp | 2018 | | pagina 39