n p de dienstweigeraars. Zendt uwe
bijdrage aan: Mevrouw A. C
Schermerhorn-Lulofs te Nieuwe
Advertentie uit 'De Wapens Neder'
leger. "Ik dien uw meester niet." Nieuwe Niedorp kende veel dienstweigeraars. Zij
-37-
Hij voltooide het gymnasium in Utrecht en studeerde theologie in Leiden. In 1892
werd hij predikant in Beets en van 1894 tot 1929 was hij als zodanig werkzaam in
Nieuwe Niedorp gedurende 35 jaar.
Op 28 juli 1892 trad hij in het huwelijk met Anna Catharina Lulofs, met wie hij een
zoon, Edgar, en een dochter, Dorothea, ook wel Tine genoemd, kreeg. Deze groeiden
op in Nieuwe Niedorp.
Zijn levensvisie werd beïnvloed door de tijdgeest: dreigende oorlog, verarming van het
proletariaat en het daarmee gepaard gaande alcoholmisbruik. Op zijn beurt
beïnvloedde hij de tijdgeest. Hij was op het juiste moment geboren!
Hij voelde zich persoonlijk geraakt door de diepe armoede van bijvoorbeeld de
lompenverzamelaars voor wie hij sprak. Hij was fel over de verwoestende impact van
alcohol in het leven van arme gezinnen.
Een man die denkt die drinkt niet en een man die niet drinkt die denkt
Deze spreuk hangt vandaag de dag nog op een anarchistische camping in Appelscha!
(Zo ontdekte ik bij toeval.)
STEUNT
En natuurlijk was hij tegen de oorlog. In Europa
werden er in een dikke eeuw 121 E uropese oorlogen
uitgevochten. L;e dreiging was er continu, ras in
1872 was bijvoorbeeld Duitsland ontstaan na de
F r a n s~ Pr u i s i sc h e oorlog. FC ij k ook naar de Russische Nitïdorp
revolutie en naar WO I. E uropa was op zijn hoede.
Voor wie? Voor elkaar! De revolutionaire
van 1 december 1916
bewegingen weigerden om oorlog voor de
kapitalisten en hun knechten (de politici) te voeren
onder de vlag van vaderlandsliefde. Herman Groenendaal, de eerste en meest
beroemde dienstweigeraar had zijn antwoord klaar als ze hem kwamen halen voor het
6 Q
lieten zich niet ringeloren door een valsche vaderlandsliefde Schermerhorn hierover:
Het vaderland is een geromantiseerd idee geschapen door het systeem welke jou door
hun wetten tot slaaf maakt! (Zo, dat zijn nog eens teksten!)
Het was ook een tijd met veel mensen die hem inspireerden zoals Ferdinand Domela
Nieuwenhuis, Frederik van Eeden, Pieter Jelles Troelstra. M aar bijvoorbeeld ook de
Russische revolutionairen zoals M ikail Bakoenin (de beroemde anarcho-syndicalist)
en Pjotr Propotkin (de anarcho-communist die hij in Parijs ontmoet heeft in 1899.)
Ook las hij bijvoorbeeld Sigmund Freud. De bevrijding van het individu van zijn
ketenen sprak hem aan.
Hij laafde zich aan Het koninkrijk Gods is binnen in u (1893) van Lev Tolstoj en
Brand van Henrik Ibsen.
Hij en zijn vrouw ontpopten zich tot vrije socialisten. Ze werden geheelonthouders.
Schermerhorn werd een rode dominee met een christen-anarchistische inslag.
Hij voerde nogal wat veranderingen door in het kerkgebeuren:
- Hij hield in de kerk een 1 mei toespraak (vanaf 1901)
isto risch Niedorp, info r m atie
blad 2018 nr. 1
