-16-
Het derde Deel hebbe ick mijn oeffening gcfidt op het macc-
tck hebbe ai veei )-cn van aiderhande Kacrtcn cn voornacmcüik hoemen de
kromme lijnen in de Lantkaertcn zetten zal. lek hebbe al veel
neerftige oeffening tot de zelfde gcdacnalhoewel 't onnoo-
dich zoude fchijncn de wijle dattcr alrcedc zoo menie htc van
omdat er reeds zon menigte Kacrten met kromme lijnen gcdruckc zijn niettemin zoo ben
ick van verfchcydcn (cn van de voornaemfteKacrttnaeckers
hier toe aengeport om mijn oeffening hier op te macckcn, cnal-
waert dat ick zach de vcrfcheydcn inlichten op het zelfde, zoo
(en van en hebbe ick evenwel niet konncn na laetcn om dit zelfde te
Kaert- '"Pnnen, al zoude het by alle niet voor goetopgenoomen wor-
mnkpn Tekst uit het boek 'Eenige Oeffeningen in Goddelijke,
Wiskundige en Natuurlijke Dingen' van 1669
wel onder meer van deze cartografenfamilie het verzoek om in een boekwerkje eens
haarfijn uit te leggen hoe men het beste het bolle wereldbeeld spatzuiver op een platte
wassende gradenkaart kon krijgen. Voor Dirck was dit verzoek een kolfje naar zijn
hand. Een fluitje van een cent zogezegd.
Van Nierop ging in 1669 op het verzoek van de Amsterdamse kaartenmakers in. Bij
Van Goedesbergh verscheen zijn boek Eenige Oeffeningen in Goddelijke,
Wi skundige en Natuurlijke Dingen waarin het tekenen van een wassende graden-
kaert ook een plaatsje kreeg.
Dirck schrijft in de inleiding bij het hoofdstuk assende Graden, Ick hebbe mijn
oeffening gesteld op het maken van aiderhande kaarten en voornamelijk hoe men de
kromme lijnen in de kaarten
zetten zal.
neerstige oeffening gedaan,
hoewel t onnodig zou schijnen,
van kaarten met kromme lijnen
gedruckt zijn. Niettemin ben
J aert
ick van
de voornaamste
maeckers hier toe aangeport
om mijn oeffening hierop te
De kaartenmakers waren blij met de uiteenzetting door Dirck Re mbrantsz van Nierop
van zijn wassende graden, maar Dirck ging nog verder in de materie. Hij nam ook
proeven om te zien hoe ver men de vierkante paskaarten kon gebruiken zonder fouten
in lengte en breedte en vanaf wanneer men moest overgaan op de wassende
T 6
gradenkaarten. legenwoordig wordt er niet meer over wassende graden gesproken,
maar over de mercatorprojectie. Mercator was de eerste kaartenmaker die met een
nieuwe gradenverdeling op de zeekaarten kwam. M ercator (1512-1592) slaagde er als
eerste in een loxodroom (een spiraalsgewijze lijn of koers) als een rechte lijn te
projecteren op een kaart. En volgens Dick van Seventer is Van Nierop de man geweest
die de mercatorprojectie in een begrijpelijke tekst heeft uitgelegd en werkbaar heeft
gemaakt voor de stuurlieden (piloten) op zee.
Burgemeester Nicolaas W i tsen
De Amsterdamse cartografen stonden bekend als de beste ter wereld. Van Nierop
dartelde rustig in dat wereldje rond. Hij adviseerde Nicolaas W itsen, een van de
burgemeesters van Amsterdam, bij zijn werk aan de kaarten van Rusland. Vooral de
N.W kust van het Russische gebied rond Waygat, Jelmerland en Nova Zembla waren
van Nierops specialiteit.
Dick van Seventers interesse in Dirck Rembrantsz van Nierop begon op de Helderse
zeevaartschool. Hier kwam hij in de literatuur de naam van onze Niedorper
zeevaartkundige tegen en werd nieuwsgierig naar die eenvoudige man uit Nierup Hij
trof het dat de oude archieven van Nieuwe Niedorp en W inkel nog in het voormalige
I I i sto risch Niedorp, informatieblad 2018 nr. 1